Loạn ấn đền Trần

Đền Trần ở Thái Bình năm nay vẫn giấm giúi phát ấn cho nhân dân. Đền Tràng Kênh ở Hải Phòng cũng bắt đầu ban ấn phát lộc mà chưa rõ xuất xứ của ấn.

 

Chuẩn bị cho lễ khai ấn tại đền Tràng Kênh (Hải Phòng). Ảnh: TL

 

Thái Bình vẫn phát dù là… đồ giả

Những năm trước đây, báo chí đã từng rầm rộ đưa tin về việc ấn đền Trần ở Thái Bình là ấn giả. Chiếc ấn tại đây được một tư nhân tiến cúng. Tuy nhiên, sau đó ấn đã được sử dụng vào đóng trên những lá ấn để "phát lộc" cho nhân dân giống như ấn ở đền Trần phường Lộc Vượng (Nam Định).
Trước sự ồn ào của dư luận, Bộ VH,TT&DL đã vào cuộc, giao cho Cục Di sản tổ chức một Hội đồng giám định, về Thái Bình để giám định chiếc ấn trên. Cục Di sản sau đó đã có báo cáo gửi Bộ trưởng Bộ VH,TT&DL, nêu rõ: "Chiếc ấn ở đền Trần Thái Bình là một sản phẩm mỹ nghệ, nhiều khả năng xuất xứ từ Trung Quốc; ấn không liên quan gì đến triều đại nhà Trần và văn hóa Việt Nam...".

Bốn chữ trong lòng ấn được các nhà nghiên cứu đọc là "Chu Thị Thượng Nguyên". Chiếc ấn "Chu Thị Thượng Nguyên" do Từ Tam Canh (1826-1890), một nhà khắc ấn nổi tiếng người Trung Quốc, sống ở cuối triều Thanh khắc theo yêu cầu của một người ở huyện Thượng Nguyên, nó có nghĩa là "ấn danh của người họ Chu ở huyện Thượng Nguyên". Còn ấn "Chu Thị Thượng Nguyên" ở đền Trần Thái Bình là một sản phẩm "nhái" theo ấn "Chu Thị Thượng Nguyên" của họ Từ nhưng lại bị khắc ngược, nó không những chẳng liên quan gì đến các vua Trần mà còn là đồ rởm, đồ giả.

Năm nay, tỉnh Thái Bình tuyên bố sẽ không phát ấn. Mặc dù các phương tiện thông tin đại chúng đã công bố sự việc nói trên nhưng ấn ở đền Trần Thái Bình vẫn được phát hành cho một số người dân. Những người muốn xin ấn tại đây đều phải "đặt lễ công đức tùy tâm" với gợi ý từ 50 nghìn đến 100 nghìn đồng cho 1 lá ấn.

  

Mẫu ấn đền Tràng Kênh.

 

Đến lượt Hải Phòng phát ấn

 

Nam Định cũng loạn… ấn Những ngày qua, tại khu vực đền Trần ở phường Lộc Vượng, TP Nam Định và đền Bảo Lộc thờ Đức Thánh Trần ở huyện Mỹ Lộc, tỉnh Nam Định rất nhiều loại ấn, bùa hộ mệnh, sắc, lệnh... được bày bán; giá bán cũng rất đa dạng.   Theo cách lý giải của nhiều người thì đền Trần ở phường Lộc Vượng thờ 14 vị vua nhà Trần, còn đền Bảo Lộc thờ Đức Thánh Trần, tức Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn, một trong các vị tướng bất tử của người Việt. Ấn đền Trần ở phường Lộc Vượng là quốc ấn, còn ấn ở đây là thánh ấn. Cũng tại Nam Định, hàng loạt vụ mua bán lá ấn giả đã bị cơ quan chức năng phát hiện.

Bắt đầu từ năm 2010, đền Tràng Kênh (huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng) cũng làm lễ khai ấn và phát ấn Trần triều giống như cách làm của Nam Định. Điều đáng nói là việc công bố về lễ khai ấn và phát ấn của nhà đền hoàn toàn không kèm theo các công bố của các cơ quan chức năng về lễ khai ấn cũng như xuất xứ quả ấn.

Đền Tràng Kênh được xây dựng dưới chân núi Mỏ Vịt - nơi Trần Hưng Đạo trực tiếp chỉ huy đội phục binh, bí mật dùng hoả công bất ngờ tấn công đốt cháy phần lớn thuyền giặc Nguyên trong trận Bạch Đằng năm 1288.

 

Người xưa kể rằng, ở vùng Tràng Kênh-Gia Đước, đội quân của Vương (Trần Hưng Đạo) đã vượt sông Thải, hành quân dọc triền sông, có đoạn binh lính phải vận chuyển đá hộc để làm đường đi. Trần Hưng Đạo bố trí các đội phục binh ở núi Hương, núi Mỏ Vịt, núi Áng Xô, núi U Bò...

 

Tại các nơi này, Trần Hưng Đạo đã sai đóng nhiều bè mảng có chứa chất dễ cháy để đánh hoả công. Sau chiến thắng quân Nguyên, nhà Trần nhận thức sâu sắc vị trí của mảnh đất Thuỷ Nguyên trong chiến lược phòng thủ đất nước nên đặc biệt lưu tâm đến các làng, xã ở vùng này.

Nhiều độc giả cho biết, đền Tràng Kênh cũng "ban lộc ấn" bằng 3 lá ấn như đền Trần Nam Định. Tuy nhiên, dường như những người nhận ấn tại ngôi đền này hoàn toàn chỉ nhận theo hướng phong trào cầu may mà hoàn toàn không hiểu ý nghĩa của lá ấn mình được nhận là gì; cũng không có thông tin nào về lễ khai ấn đã từng được tồn tại ở đền Tràng Kênh và xuất xứ của quả ấn được đưa vào sử dụng.

Chúng tôi đã liên hệ với ông Phùng Văn Mạnh - Phó phòng Văn hóa Thông tin huyện Thủy Nguyên về vấn đề này. Ông Mạnh cho biết, đền Tràng Kênh là ngôi đền mới được Công ty Xi măng Hải Phòng xây dựng và còn đang hoàn thành nốt một số hạng mục. Đền Tràng Kênh được xây dựng xuất phát từ một ngôi miếu cổ do ngư dân địa phương lập nên. Ông Mạnh cho biết cũng có nghe nói về việc đền Tràng Kênh phát ấn nhưng chưa biết cụ thể.

 

Hoàng Phương