Hà Nội
23°C / 22-25°C

Địa đạo giữa Thủ đô

Thứ hai, 20:16 16/01/2012 | Giải trí

GiadinhNet - Có lẽ ít ai biết rằng ngay giữa Hà Nội từng tồn tại một địa đạo dài cả chục km.

Thời chiến tranh, địa đạo này đã giúp cho các chiến sỹ của ta "thoắt ẩn, thoắt hiện" làm giặc Pháp mất ăn mất ngủ…
 
Cây mít này là nơi 2 du kích của Nam Hồng bị giặc sát hại.  Ảnh: HP
 
Đào địa đạo kháng chiến

9 năm kháng chiến chống thực dân Pháp, quân dân Nam Hồng đã đánh 308 trận, diệt 354 tên địch, làm bị thương 153 tên, 135 tên phải quy hàng; thu 72 súng trường, 3 súng tiểu liên, 780 lựu đạn, phá 3 xe lội nước, 1 trung liên. Trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp, Mỹ, Nam Hồng đã có 247 liệt sĩ, 80 thương binh, 10 Bà mẹ Việt Nam Anh hùng. Năm 1996, Nhà nước đã tặng danh hiệu Anh hùng lực Lượng vũ trang nhân dân cho Đảng bộ và nhân dân xã Nam Hồng.

Ông Phạm Quang Dộc ở thôn Vệ, xã Nam Hồng (Đông Anh, Hà Nội) vừa nhấc tấm bê tông đậy nắp cửa địa đạo ra vừa kể: "Ngày xưa, khi các cụ đào địa đạo này, tôi mới có vài tuổi. Bố tôi tham gia cách mạng, làm nhiệm vụ canh giữ cửa hầm và che giấu cán bộ. Khi còn sống, cụ vẫn thường kể cho chúng tôi nghe về những ngày giặc Pháp càn quét ở Nam Hồng"

Ông Dộc nói rằng trước đây ngôi nhà của gia đình ông vốn rộng hơn. Trong một trận càn, giặc Pháp đã vào nhà ông, bắt được ông Trần Xuyên - người phụ trách du kích xã Nam Hồng và bắn chết ông ấy ngay tại chỗ. Chúng đã nhét xác ông Xuyên xuống cửa địa đạo rồi đốt nhà ông Dộc.

Để chứng minh cho câu chuyện về ông Trần Xuyên, ông Dộc dẫn chúng tôi ra tấm bia đá sau nhà. Chiếc bia ghi: "Nơi đây, đồng chí Trần Xuyên, Chính trị viên thôn - đội du kích đã hy sinh sau gần 1 ngày cùng đồng đội đánh trả 1 tiểu đoàn địch vây càn".

Theo những sử liệu tại địa phương, trước khi có địa đạo, để phục vụ chiến đấu chống giặc, nhân dân Nam Hồng đã rào làng, trồng tre tạo thành lũy bao bọc xung quanh, đắp ụ chiến đấu. Phía ngoài làng, bà con đào hào rộng để chống xe tăng và bộ binh của địch. Việc trồng tre, đắp lũy, đào hào đã gây trở ngại cho địch. Tuy nhiên khi giặc mở những trận càn lớn, lũy tre, giao thông hào cũng không thể đứng vững trước các cuộc tấn công. Từ thực tế này, chi bộ Đảng và bà con Nam Hồng đã nghĩ tới phương án đào địa đạo để khi địch đánh bên này thì quân, dân có thể rút sang bên kia thoát hiểm, thậm chí đánh "vu hồi" lại chúng. Các địa đạo ngày càng được đào dài thêm, ngoắt ngoéo hơn, tạo thành hệ thống phức tạp dưới lòng đất. Từ khi có hệ thống địa đạo này, nhiều trận càn của địch vào Nam Hồng đã thất bại.

Dấu tích anh hùng

Theo ông Dộc, hiện nay dân làng vẫn còn truyền tai nhau câu chuyện khá thú vị về địa đạo này. Đó là vào một đợt càn của địch đầu năm 1954, chúng tấn công suốt từ 6 giờ 30 sáng đến gần 17 giờ mới phá được cổng làng, xông vào trong. Tuy nhiên, lúc này du kích, bộ đội đã kịp xuống địa đạo. Địch phát hiện được một miệng địa đạo nhưng không dám xuống. Chúng lấy dây thừng buộc ngang thắt lưng cụ Long, một người dân trong làng, rồi bắt cụ xuống địa đạo kêu gọi du kích ra hàng. Cụ già này đi một mạch đến nơi du kích đang ẩn nấp, bảo anh em cắt dây thừng và ở luôn dưới địa đạo. Bọn địch ngồi trên miệng địa đạo chờ, nhưng càng chờ càng thấy mất hút. Trong trận này địch chết khá nhiều. Chính vì thế, chúng càng điên cuồng hơn. Những ngày sau đó, Nam Hồng phải hứng chịu mưa bom, bão đạn từ quân địch. Tuy nhiên nhờ có hệ thống hầm và địa đạo, sự tổn thất về người là rất ít.

Ông Dộc cho biết, hiện địa đạo có 2 cửa lên xuống, trong đó một cửa nằm trong nhà của ông, còn cửa còn lại là ở nhà bà Phạm Thị Lai, cũng ở thôn Vệ. Từ nhà ông Dộc, địa đạo chạy qua vườn nhà ông Phạm Văn Cán rồi mới sang đến nhà bà Lai.

Qua lời chỉ dẫn của ông Dộc, chúng tôi xuống địa đạo để sang nhà bà Lai (em gái ông Cán). Tại đây chúng tôi gặp ông Cán. Ông đã đưa chúng tôi đi thăm lại những dấu tích của chiến tranh còn sót lại. Ông chỉ cho chúng tôi một cây mít và bảo:"Chính tại cây mít này, giặc Pháp bắt được hai du kích là anh Nguyễn Văn Thúy và Phạm Văn Mặc, chúng treo hai anh lên cây rồi cắt cổ các anh. Cây mít là dấu tích lịch sử nên dù nó đang bị đổ nghiêng vào mái nhà nhưng gia đình vẫn không chặt".

Theo ông Dộc, hiện tại phần địa đạo đi lại được ở dưới còn rất ngắn, dù ban đầu nó dài cả chục km, nối liền các thôn Đoài, Vệ, Đìa, Tằng My, với nhiều cửa bí mật. Các cửa địa đạo đều nằm ẩn trong nhà, bếp, nhà kho... của mỗi gia đình, nên các thế hệ sau khó biết là có tất cả bao nhiêu cửa hầm. Đất ở Nam Hồng đa phần là đất sét lẫn sỏi nên hệ thống địa đạo khá an toàn. Địa đạo sâu dưới đất chừng 2m. Tuy nhiên hiện nay hệ thống địa đạo chỉ còn khoảng... 68m, chính là đoạn địa đạo thông từ nhà ông Dộc sang nhà bà Lai. Đoạn địa đạo này đã được bê tông hóa để bảo tồn, các đoạn khác đều đã bị bồi lấp hoặc sụt lún.

Hệ thống địa đạo Nam Hồng đã được xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa năm 1996, nhưng dường như nhận được rất ít sự quan tâm của cơ quan chức năng. Đây quả là điều đáng tiếc.

Hoàng Phương

baoin
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
HLV Park Hang-seo dặn dò Quang Hải trong ngày cưới Chu Thanh Huyền, ông Troussier vắng mặt sau lùm xùm "ngó lơ" Hải "con"

HLV Park Hang-seo dặn dò Quang Hải trong ngày cưới Chu Thanh Huyền, ông Troussier vắng mặt sau lùm xùm "ngó lơ" Hải "con"

Giải trí - 7 giờ trước

Mối quan hệ giữa HLV Troussier và Quang Hải gây chú ý sau khi ông Troussier nhất quyết không cho Quang Hải vào sân trận thua Indonesia.

Vợ Quang Hải mặc váy 150 triệu đồng trong đám cưới ở quê nhà

Vợ Quang Hải mặc váy 150 triệu đồng trong đám cưới ở quê nhà

Giải trí - 8 giờ trước

Chu Thanh Huyền diện thiết kế được làm từ loại ren nhập đắt đỏ cùng chiếc voan dài 2m khi sánh bước bên chú rể Quang Hải.

NSND Đức Long: 'Đến lúc không kham nổi mình, tôi sẽ vào viện dưỡng lão'

NSND Đức Long: 'Đến lúc không kham nổi mình, tôi sẽ vào viện dưỡng lão'

Giải trí - 9 giờ trước

GĐXH - "Đến giờ tôi cũng không tính tới chuyện lập gia đình nữa. Tôi cho rằng nên nghĩ thoáng một chút, đừng quan niệm phải có gia đình mới là hạnh phúc. Còn nếu sau này không thể tự chăm sóc bản thân, tôi sẽ chọn nhà dưỡng lão", NSND Đức Long chia sẻ.

Tuổi U60 của 'mỹ nhân ảnh lịch' thập niên 90: Sống bình yên bên chồng doanh nhân kín tiếng

Tuổi U60 của 'mỹ nhân ảnh lịch' thập niên 90: Sống bình yên bên chồng doanh nhân kín tiếng

Giải trí - 9 giờ trước

GĐXH - Hiền Mai được mệnh danh là "mỹ nhân ảnh lịch" nổi tiếng trong làng giải trí những năm 90. Hiện tại, khi đã qua thời kỳ đỉnh cao, cuộc sống của chị thay đổi như thế nào?

Tuổi xế chiều của 2 nghệ sĩ đất Bắc: Sống giản dị, thích chăm sóc vườn tược dù không thiếu tiền

Tuổi xế chiều của 2 nghệ sĩ đất Bắc: Sống giản dị, thích chăm sóc vườn tược dù không thiếu tiền

Giải trí - 10 giờ trước

Dù kinh tế khá giả thậm chí là giàu có nhưng 2 nam nghệ sĩ đất Bắc vẫn chọn lối sống giản dị, hòa vào thiên nhiên.

Cận cảnh chiếc xe 16 tỷ đi đón dâu của cầu thủ Quang Hải

Cận cảnh chiếc xe 16 tỷ đi đón dâu của cầu thủ Quang Hải

Giải trí - 12 giờ trước

GĐXH - Quang Hải mới đây đã khiến khán giả đã chú ý khi chuẩn bị xe 16 tỷ để đi đón dâu. Đây là chiếc xe mang nhãn hiệu Rollroyce được trang trí rất đẹp với hoa tươi sang trọng.

Lương Thu Trang từng bị chê khó gần, ghét chính mình khi vào vai phản diện

Lương Thu Trang từng bị chê khó gần, ghét chính mình khi vào vai phản diện

Giải trí - 13 giờ trước

Khi vào vai An Nhiên trong phim "Trạm cứu hộ trái tim", Lương Thu Trang cũng thấy lo lắng. Cô thậm chí cũng "dị ứng" với vai diễn phản diện của mình.

Hơn 3 năm hẹn hò với Trương Ngọc Ánh, Anh Dũng 'Sống chung với mẹ chồng' giờ ra sao?

Hơn 3 năm hẹn hò với Trương Ngọc Ánh, Anh Dũng 'Sống chung với mẹ chồng' giờ ra sao?

Giải trí - 14 giờ trước

GĐXH - Anh Dũng nổi tiếng là diễn viên của VFC một thời trong phim "Sống chung với mẹ chồng" cùng Bảo Thanh. Sau đó, anh Nam tiến và có tin hẹn hò cùng Trương Ngọc Anh. Hiện tại, cuộc sống của nam diễn viên điển trai ra sao?

Lâm Tâm Như hé lộ cách giáo dục con: Quyết nói không với điều này để con học cách chủ động

Lâm Tâm Như hé lộ cách giáo dục con: Quyết nói không với điều này để con học cách chủ động

Giải trí - 15 giờ trước

Lâm Tâm Như cho biết, Hoắc Kiến Hoa cũng có đôi lúc nhượng bộ con gái.

Phước Sang: Vua phim Tết, vỡ nợ bất động sản và nỗ lực làm lại từ 'tay trắng'

Phước Sang: Vua phim Tết, vỡ nợ bất động sản và nỗ lực làm lại từ 'tay trắng'

Giải trí - 17 giờ trước

Từng là ông bầu nổi tiếng một thời, có hãng phim riêng, được mệnh danh là "Vua phim Tết", Phước Sang lâm vào cảnh khốn khó sau khi ôm món nợ nghìn tỷ đồng.

Top