Cách câu khách lạ đời

Thay vì nói những cái hay, cái đẹp của nội dung sách hoặc cái tốt, cái tài của tác giả, người ta lại quay ra “vạch áo cho người xem lưng”, “phô” cho bạn đọc thấy hết những điểm thực chất là không đáng khuyến khích của cả tác giả lẫn tác phẩm, khiến bạn đọc không khỏi thắc mắc đặt câu hỏi: Nếu cứ như vậy thì họ xuất bản các cuốn sách ấy làm gì nhỉ?

Ở bìa cuối cuốn Phải lấy người như anh của tác giả Trần Thu Trang (NXB Lao động, 2007), người ta đọc thấy những dòng nhận xét bi hài về cuốn sách: “Cốt truyện không có gì nổi bật và hấp dẫn, tình yêu được khắc họa hời hợt, sơ sài, thiên về hình thức và xác thịt”. Cách đó một đoạn là một ý kiến khác (vẫn chê): “Nếu so với truyện ngắn cùng thời Cánh đồng bất tận của Nguyễn Ngọc Tư thì (…) Phải lấy người như anh còn non tay lắm”. Không rõ ai là người có “sáng kiến” đưa những lời này in nghễu nghện trên bìa sách? Tác giả hay biên tập viên? Và tại sao lại in như vậy? Bởi một lý do đơn giản: Nếu anh nhận thấy nó “hời hợt”, nó “còn non tay” mà anh vẫn đưa ra tiêu thụ, chẳng hóa coi thường công chúng lắm sao?

Cuốn Tình ơi là tình của nữ văn sỹ người Áo Elfriede Jelinek (NXB Đà Nẵng, 2006), ngoài việc ở bìa 1 in bức ảnh một khoảnh… mông trần của phụ nữ, thì ở phần gấp mép bìa 4 là đôi dòng quảng cáo: “Bằng lối viết đầy khiêu khích không hề đứng về phía con người, nữ tác giả không đếm xỉa đến ma quỷ thánh thần đã trả lời câu hỏi đó với sự ‘mỉa mai hoan lạc’ và nỗi bi ai tàn khốc vẫn thường thấy ở bà”. Không rõ thực hư bên trong cuốn tiểu thuyết thế nào? Có đúng như những lời nhận định nói trên? Nhưng nếu như vậy, chẳng lẽ trên đời lại có một nhà văn không hề đứng về phía con người để đứng về phía … con vật hay sao?

Cuốn Kỳ án ánh trăng của tác giả Trung Quốc Quỷ Cổ Nữ (NXB Văn hóa – Thông tin, 2006), ở bìa 4 cũng có những lời giới thiệu khiến ta đọc mà không khỏi có cảm giác bất an: “Kỳ án ánh trăng – quái dị và tội ác, ly kì và rùng rợn, ảo và thực đan xen, khiến ta cảm thấy sợ hãi thế giới hiện thực và cũng thấy mơ hồ khó hiểu về thế giới tương lai”. Một cuốn sách ‘bít’ cả hiện thực lẫn tương lai như thế, không hiểu có gì hữu ích với người đọc?

Dẫu sao những lời “giới thiệu”, “quảng bá” lạ đời nói trên vẫn mới chỉ tập trung xoay quanh chất lượng nghệ thuật, cũng như chủ đề, khuynh hướng của tác phẩm. Cuốn Người đẹp tặng ta thuốc bùa mê của hai tác giả Trung Quốc Vương Sóc, Lão Hiệp (NXB Văn hóa Dân tộc, 2002) mới là cuốn có cách giới thiệu tác giả chẳng giống ai. Nói chẳng giống ai là vì, ở bìa 4, các nhà làm sách cho in lời tự sự của Vương Sóc: “Tớ là kẻ bất lương, việc gì tớ phải sợ ai”. Kế đó là lời nhận định về ông của một đồng nghiệp: “Sách của Vương Sóc bán rất chạy, chính vì vậy nhiều cây bút căm thù ông đến cùng cực. Họ bảo Vương đích thực là một kẻ bất lương. Họ chỉ trích ông càn quấy, là điếm nhục của văn chương Trung Quốc”. Thiết nghĩ, nếu đúng là có ai đó từng nhận xét về nhà văn họ Vương như vậy, trong khi thực tế không phải vậy, thì các nhà làm sách cần có lời phản biện. Còn nếu ông đúng là ‘điếm nhục của văn chương Trung Quốc’ thì ta tổ chức dịch, quảng bá cuốn sách với bạn đọc Việt Nam làm gì?

Tất nhiên, đọc những lời “giới thiệu” kiểu trên cũng có không ít người cho rằng đó là “mẹo” làm sách, một thứ “quảng cáo” dựa trên sự… khiêu khích độc giả. Chao ôi, nếu vậy chẳng lẽ có một bộ phận độc giả của chúng ta lịa xuống cấp đến thế sao.

Theo Văn nghệ Công an