Hà Nội
23°C / 22-25°C

Trung Đông: Nỗi ám ảnh dầu mỏ

Thứ hai, 13:25 21/01/2008 | Bốn phương

Giadinh.net - Vào những ngày đầu tháng 12/2007, giá dầu thô trên thị trường thế giới rơi ở mức 86 USD/thùng, giới kinh doanh thở phào nhẹ nhõm, như vậy là quyết định không tăng sản lượng dầu của Tổ chức các nước xuất khẩu dầu lửa (OPEC) không mảy may làm biến động thị trường dầu lửa thế giới.

Thế nhưng sự vui mừng đó chẳng kéo dài bao lâu, chỉ đến cuối tháng, giá dầu thô đã tăng chạm mức 100 USD/thùng - mức mà nhiều nhà phân tích lo ngại. "Cơn sốt" dầu lại là một chủ đề nóng, không chỉ trên các trang báo, mà ở ngay tại nhiều quốc gia đang sở hữu nguồn tài nguyên quý giá này...

Máu và nước mắt

Đó không phải là tên một trò chơi sắp được tung ra vào tháng 1/2008 này, mà là những câu chuyện đang xảy ra tại nhiều nước sở hữu trữ lượng "vàng đen" lớn trên thế giới.

Bắt cóc, tấn công, phá hoại các cơ sở khai thác dầu mỏ, là kịch bản mà nhóm dân quân Ijaw (một bộ tộc ở Nigeria) ưa thích, dành cho các công ty của Mỹ và châu Âu đang khai thác dầu lửa tại đất nước này. Họ tự xưng là những người thuộc phong trào giải phóng châu thổ sông Niger (MEND), mục tiêu là muốn làm ngưng hẳn khả năng xuất khẩu dầu mỏ của đất nước mình. "Các giếng dầu mỗi năm thu lợi hàng tỉ USD nhưng con cái chúng tôi không có trường học, bệnh xá, môi sinh bị huỷ hoại nghiêm trọng"- họ nói. Quân đội Nigeria, tuy có đủ sức tiêu diệt nhóm người trên nếu được đối trận trực tiếp, nhưng với hàng chục ngàn km ống dẫn, hàng trăm giếng dầu thì họ đành bó tay, không thể bảo vệ cả ngày lẫn đêm. Vậy là những vụ bắt cóc, phá hoại vẫn liên tiếp xảy ra và đã có lúc, nó làm giá dầu trên thị trường chao đảo.

Từ những bất ổn tại Nigeria và một số nước Tây Phi, trong cơn khát năng lượng, các "đại gia háo dầu" hàng đầu như Mỹ cực chẳng đã lại phải bàn tính chuyện làm thế nào để sở hữu thêm những mỏ dầu ở các quốc gia khác. Bên cạnh đó -  Trung Đông, nơi chiếm 3/4 lượng dầu thế giới tiếp tục là nơi ẩn chứa và thi triển những âm mưu cho các cuộc thôn tính. Máu và nước mắt lại không ngừng tuôn chảy...

Những “con nghiện” dầu lửa

Trước khi nói tới vấn đề Trung Đông, hãy xem quốc gia nào đang sử dụng nguồn năng lượng dầu lửa nhiều nhất. Hoá ra, "con nghiện" đứng đầu danh sách vẫn là Mỹ. Hiện tại, lượng dầu Mỹ tiêu thụ chiếm 25% sản lượng dầu thế giới, trong khi đó chỉ sản xuất được 9% và tích trữ được khoảng 2%. Mặc dù nước này đang được đánh giá là biết "tiết kiệm" năng lượng hơn trước đây, nhưng điều đó không có nghĩa là họ đã có thể kiến tạo tương lai mà không cần phụ thuộc vào dầu lửa. Các nhà máy của Mỹ hiện sử dụng tới 97% năng lượng này - một sự phụ thuộc quá mức. Chính phủ Mỹ đã chi hàng tỉ "đô" cho các cuộc nghiên cứu tìm kiếm nguồn nhiên liệu thay thế, nhưng xem ra vẫn chẳng đi đến đâu. Tức là mỗi ngày nước Mỹ vẫn ngốn tới hơn 20 triệu thùng dầu.

Những bất đồng khó hàn gắn giữa Tổng thống Hugo Chavez và Quốc vương Abdullah tại hội nghị thượng đỉnh OPEC.

Đứng thứ hai trong danh sách là Trung Quốc, quốc gia đang duy trì nền kinh tế tăng trưởng ở mức 9% và có xu hướng tăng hơn. Nếu tỉ lệ tăng GDP của Trung Quốc chỉ cần ở mức trên 7% hằng năm, thì nhu cầu dầu trong 15 năm tiếp theo của nước này sẽ tăng lên 4%. Con số đó nói lên một điều, Trung Quốc cũng đang có nguy cơ khát dầu. Hiện nay, nước này nhập khẩu gần 50% nhu cầu dầu lửa và tiêu thụ khoảng hơn 7 triệu thùng dầu mỗi ngày. Tuy nhiên Trung Quốc may mắn có những nguồn nhiên liệu khác, nên các ngành năng lượng mới chỉ phụ thuộc 23% vào dầu lửa. Nhưng như vậy cũng đủ để những nhà hoạch định chiến lược Trung Quốc nghĩ đến việc kiếm tìm các "đối tác" cung cấp dầu mỏ ổn định cho mình. Ngoài việc ký kết các hợp đồng với một số nước châu Phi và Trung đông, 2 năm trước, công ty Dầu khí ngoài khơi Quốc gia Trung Quốc còn định bỏ ra gần 20 tỉ USD để sở hữu Unocal, một hãng dầu khí của Mỹ. Việc không thành, nhưng cũng đủ thấy nhu cầu dầu của Trung Quốc đến mức nào.

So với Trung Quốc, nền công nghiệp của Ấn Độ không phát triển bằng, nhưng nước này cũng tiêu thụ ở mức 2,5 triệu thùng mỗi ngày. Hiện Ấn Độ phải nhập 70% nhu cầu dầu lửa từ nước ngoài.

Cuộc tranh đua giữa các nền kinh tế đã phát triển hoặc đang trỗi dậy mạnh mẽ sẽ khiến cho các mỏ dầu trên thế giới thực sự trở thành những mỏ vàng. Mà ở đâu có "vàng" thì ở đó có tai hoạ.

Không phải cành ô liu

Trong khi một số nước tìm kiếm nguồn dầu một cách "ôn hoà", thì số khác lại nhăm nhe sở hữu nguồn tài nguyên này bằng mọi giá. Cách đây mấy tháng (16/9/2007), Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates đã phải lên tiếng bác bỏ tuyên bố của cựu Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Alan Greenspan rằng, cuộc chiến ở Iraq là nhằm "tiêu diệt các lực lượng thù địch", chứ không phải vì dầu mỏ. Nhưng với giới quan sát, họ thấy rõ sự bất ổn về động cơ cuộc chiến, từ những mâu thuẫn ngay trong nội bộ nước Mỹ. Tuy nhiên, cho dù nước Mỹ có tiến hành cuộc chiến Iraq vì dầu mỏ đi nữa, thì họ đã thất bại, bởi họ vẫn không khống chế được giá dầu thế giới.

Tất nhiên, Iraq chưa phải là điểm dừng chân cuối cùng. Người Mỹ, vốn thực tế hơn nhiều dân tộc khác, sẽ không thể hình dung và chấp nhận rằng, cho đến một ngày kia ôtô của họ sẽ phải xếp xó, các nhà máy sẽ hoạt động cầm chừng, máy bay sẽ không còn nhiều như trước vì thiếu nhiên liệu. Viễn cảnh không tốt đẹp đó khiến ngay từ những năm 1980, học thuyết Carter đã "chỉ thị hành động" cho người Mỹ: Mọi hành động nhằm kiểm soát vùng Vịnh, nếu không phải của người Mỹ thì đều phải được coi là tấn công vào quyền lợi nước Mỹ và phải ngăn chặn bằng mọi biện pháp, kể cả vũ lực. Chính vì vậy việc cho đến nay, người Mỹ vẫn tìm mọi cách nắm cho được ngồn năng lượng dầu mỏ ở Trung Đông, cũng không có gì khó hiểu.

Những ngày này cả thế giới vẫn chú tâm theo dõi xem Mỹ sẽ "xử sự" với Iran ra sao. Sau khi cáo buộc Iran đang có các hoạt động làm giàu uranium, trước sự phản kháng quốc gia có trữ lượng dầu mỏ chiếm 20% lượng dầu thế giới này, Mỹ đã và đang nhăm nhe sử dụng biện pháp tấn công quân sự. Tuy nhiên mọi việc đã không còn dễ dàng. Đầu tháng 12/2007, tình báo Mỹ đã công bố bản báo cáo xác nhận, từ 2003 Iran đã ngừng chương trình triển khai vũ khí hạt nhân. Tổng thống Iran Mahmoud Ahmadinejad hoan nghênh bản báo cáo và đồng thời đòi đối chất với Tổng thống Mỹ. Ông Bush cự tuyệt yêu cầu này, tuy một mặt kêu gọi các biện pháp ngoại giao song vẫn tuyên bố "để ngỏ" khă năng quân sự với Iran. Như vậy, ngòi nổ về một cuộc chiến khốc liệt tại Trung Đông đã tạm thời được các bên cất vào ngăn tủ. Tuy nhiên, sự lắng dịu này kéo dài được bao lâu, đó là điều không ai có thể khẳng định.

Thực ra người ta không phải băn khoăn về động cơ phát động cuộc chiến của Mỹ với Iran, một trong nguyên nhân không thể khác đó là vì dầu lửa. Ai cũng biết, từ lâu Mỹ vẫn tham vọng làm chủ nguồn năng lượng quý giá này. Tấn công Iran là một cách hữu hiệu để khống chế dầu mỏ của khu vực Trung Đông. Nếu Iran nằm trong tầm kiểm soát của Mỹ thì hàng loạt các nước khác như Nhật Bản, Trung Quốc và thậm chí là Nga, những quốc gia đang hồi phục hoặc trỗi dậy mạnh mẽ chắc chắn là khó mà gặp thuận lợi trên con đường trở thành cường quốc sánh ngang với Mỹ. Tất nhiên các quốc gia này rất hiểu điều đó và Iran có được sự hậu thuẫn đáng kể.

Thế giới đang tiếp tục bị chia cắt bởi tham vọng quyền lợi của một số nước lớn. Chỉ chưa đầy 2 tháng trước, ngày 19/11/2007, tại Hội nghị thượng đỉnh OPEC tại thủ đô Riyadh (Arab Saudi), lãnh đạo các quốc gia thành viên xuất khẩu dầu lửa đã có những cuộc tranh cãi gay gắt. Tổng thống Venezuela Hugo Chavez, một nước "cánh hẩu" cùng Iran cảnh báo rằng, giá dầu có thể lên đến 150 thậm chí 200 USD/thùng, nếu Mỹ vẫn không từ bỏ ý định tấn công quân sự Iran. Ông Chavez nói thẳng "mọi cuộc chiến đều bắt nguồn từ dầu mỏ" và kêu gọi sự đoàn kết trong khối. Thế nhưng ngay lập tức vua của Arab Saudi - Abdullah, một đồng minh của Mỹ "phản pháo": "Dầu mỏ không thể là công cụ cho các cuộc xung đột và nếu ai muốn sử dụng OPEC để thực hiện các mục tiêu chính trị thì họ đã nhầm". Vậy là ngay trong nội bộ OPEC cũng đang bị chia rẽ. Và nguyên nhân của sự chia rẽ lại là cái họ đang sở hữu: Dầu mỏ.

Ngày mai Trung Đông sẽ ra sao? Câu trả lời thật khó nói, khi nỗi ám ảnh dầu mỏ luôn thường trực trong đầu những giấc mộng bá chủ. Tuy nhiên, điều chắc chắn, đó không phải là bánh mì và cành ô liu, dù giá dầu có giảm xuống còn 75 USD/thùng vào tháng 2 tới, như nhận định của các nhà kinh tế!

Trữ lượng dầu mỏ thế giới nằm trong khoảng từ 1.148 tỉ thùng đến 1.260 tỉ thùng. Theo đó, dầu mỏ nhiều nhất là ở Arab Saudi (262,7 tỉ thùng); Iran (130,7 tỉ thùng); Iraq (115,0 tỉ thùng); Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất (97, 8 tỉ thùng); Kuwait (96 tỉ thùng); Nga (69 tỉ thùng); Kazakhstan (26 tỉ thùng); Azerbaijan (589 triệu thùng). Trữ lượng dầu mỏ ở vùng Trung Đông chiếm 3/4 lượng dầu thế giới.

Theo những số liệu chưa giống nhau, trong cuộc chiến tranh do Mỹ phát động chống Iraq, tính đến khi chính quyền Saddam Husein bị lật đổ, đã có khoảng 100.000 dân thường bị chết, trung bình mỗi ngày có hơn 100 người thiệt mạng. Và đến những ngày này, máu vẫn tiếp tục đổ. Chỉ trong đêm Giáng sinh vừa qua, 24 người dân vô tội khác đã không còn cơ hội sống...

 (Nguồn Wikipedia, CIA Wold Factbook, AP)

Nguyễn Hoài

hoaianh
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
4 người trong một gia đình cùng đi thang máy lên tầng 21, những gì xảy ra sau đó khiến ai nấy đều ám ảnh

4 người trong một gia đình cùng đi thang máy lên tầng 21, những gì xảy ra sau đó khiến ai nấy đều ám ảnh

Tiêu điểm - 2 giờ trước

Hiện vụ việc đang được cảnh sát ở Indonesia điều tra, trong khi đó thân nhân của những người này mong muốn mọi người không nên tự đưa ra những suy diễn vô căn cứ.

14 quốc gia hợp lực tạo ra ‘công trình xa lộ’ số 1 thế giới, trải dài bất tận 30.000km, xuyên qua cả "Đỉnh Tử Thần", được kỳ vọng là ‘sợi dây kết nối’ các nền kinh tế

14 quốc gia hợp lực tạo ra ‘công trình xa lộ’ số 1 thế giới, trải dài bất tận 30.000km, xuyên qua cả "Đỉnh Tử Thần", được kỳ vọng là ‘sợi dây kết nối’ các nền kinh tế

Chuyện đó đây - 8 giờ trước

Hiệp định về xa lộ này được ký kết năm 1937 bởi 14 quốc gia: Argentina, Bolivia, Canada, Chile, Colombia, Costa Rica, El Salvador, Guatemala, Honduras, Mexico, Nicaragua, Panama, Peru và Mỹ.

Cảnh tượng đặc biệt tồn tại hàng thập kỷ ở thành phố hiện đại bậc nhất Trung Quốc: Chính quyền chê xấu, người dân quyết giữ vì tiện lợi

Cảnh tượng đặc biệt tồn tại hàng thập kỷ ở thành phố hiện đại bậc nhất Trung Quốc: Chính quyền chê xấu, người dân quyết giữ vì tiện lợi

Tiêu điểm - 14 giờ trước

Ở những khu chung cư cũ trong thành phố Thượng Hải (Trung Quốc), bạn có thể bị choáng ngợp bởi cảnh tượng tầng tầng lớp lớp quần áo đủ màu.

27 năm tìm kiếm cô gái từng cứu đời mình, người đàn ông khóc không thành tiếng trong ngày gặp lại cố nhân

27 năm tìm kiếm cô gái từng cứu đời mình, người đàn ông khóc không thành tiếng trong ngày gặp lại cố nhân

Chuyện đó đây - 1 ngày trước

Người đàn ông 37 tuổi đã quỳ gối tại hiện trường nhận thân nhân, ôm người phụ nữ mà khóc trong tức tưởi trong khi hai người không hề có bất kỳ mối quan hệ nào. Chuyện gì đã xảy ra?

Lão nông đào trúng chiếc thìa liền mang về xúc cám cho lợn, trưởng thôn nhìn thấy thì hô hoán: 'Phải báo chính quyền ngay!'

Lão nông đào trúng chiếc thìa liền mang về xúc cám cho lợn, trưởng thôn nhìn thấy thì hô hoán: 'Phải báo chính quyền ngay!'

Chuyện đó đây - 1 ngày trước

Lão nông dân không biết rằng, món đồ mà ông nhặt được chính là di vật lịch sử cần được bảo vệ và lưu giữ.

90 giây trước thảm kịch tàu hàng đâm sập cầu ở Mỹ

90 giây trước thảm kịch tàu hàng đâm sập cầu ở Mỹ

Tiêu điểm - 1 ngày trước

Một nhân viên điều phối đã phát hiện ra và kịp yêu cầu ngừng lưu thông trên cầu Francis Scott Key trước khi con tàu đâm sập một phần cầu, nhưng không kịp để sơ tán đội công nhân đang sửa cầu.

Chàng tiên cá bỗng hot rần rần tại Trung Quốc, thành hiện tượng sau một đêm nhờ vũ điệu lắc bụng 'bằng cả tính mạng' khiến dân mạng cười ngất

Chàng tiên cá bỗng hot rần rần tại Trung Quốc, thành hiện tượng sau một đêm nhờ vũ điệu lắc bụng 'bằng cả tính mạng' khiến dân mạng cười ngất

Chuyện đó đây - 1 ngày trước

Màn trình diễn độc đáo của chàng tiên cá này hiện đang được lan truyền nhanh chóng trên các trang MXH tại Trung Quốc.

Hai phụ nữ Mỹ 'bẫy' nhân viên ngân hàng, đưa thi thể cụ ông 80 tuổi đến rút tiền

Hai phụ nữ Mỹ 'bẫy' nhân viên ngân hàng, đưa thi thể cụ ông 80 tuổi đến rút tiền

Tiêu điểm - 2 ngày trước

Truyền thông Mỹ đưa tin hai phụ nữ ở bang Ohio phải đối mặt với các cáo buộc liên quan đến một vụ trộm kỳ lạ, trong đó họ được cho là chở một người đàn ông đã chết đến ngân hàng để rút 900 đô la từ tài khoản của người này.

Cận cảnh tàu hàng đâm sập cầu Mỹ khiến 6 người thiệt mạng, Tổng thống Biden nhận định đây không phải hành động cố ý

Cận cảnh tàu hàng đâm sập cầu Mỹ khiến 6 người thiệt mạng, Tổng thống Biden nhận định đây không phải hành động cố ý

Bốn phương - 2 ngày trước

GĐXH - Tàu hàng đâm trúng dầm cầu Francis Scott Key ở thành phố Baltimore, bang Maryland, khiến các nhịp cầu bị sập và nhiều phương tiện rơi xuống sông.

Ngày tàn của nghề giao đồ ăn: 'Shipper robot' xuất hiện tại Nhật Bản, có thể làm việc không ngừng nghỉ cả ngày, bất kể mưa nắng, thùng đồ chứa được 20kg

Ngày tàn của nghề giao đồ ăn: 'Shipper robot' xuất hiện tại Nhật Bản, có thể làm việc không ngừng nghỉ cả ngày, bất kể mưa nắng, thùng đồ chứa được 20kg

Tiêu điểm - 2 ngày trước

Robot sử dụng camera để di chuyển trên vỉa hè, có thể tránh chướng ngại vật, nhường đường cho người đi bộ và dừng đèn giao thông.

Top