Hà Nội
23°C / 22-25°C

Sự trỗi dậy của Taliban

Thứ sáu, 09:42 10/10/2008 | Bốn phương

Giadinh.net - Thời gian gần đây, hàng loạt vụ tấn công của phiến quân Taliban đã diễn ra mà điển hình là vụ tấn công vào một nhà tù ở Kandahar hồi tháng 6, giúp giải thoát 900 tù nhân và gần đây nhất là vụ phục kích giết hại 10 lính gìn giữ hòa bình Pháp trong tháng 8.

Câu hỏi được đặt ra là Taliban, vốn được cho là không nhận được bất kỳ sự trợ giúp nào, đã tạo lập sức mạnh bằng cách nào và liệu có phải Mỹ cùng liên quân đang sa lầy vào một cuộc chiến đẫm máu mà họ không thể thắng tại quốc gia Nam Á khô cằn này?
 
Chuẩn bị lên đường tham gia một trận phục kích.

Chợ đen vũ khí

Tháng 9 vừa qua, phóng viên Kate Clark của hãng tin BBC đã có chuyến đi tới Afghanistan để tìm hiểu xem Taliban lấy vũ khí từ đâu. Chị đã gặp một chỉ huy giấu tên và che mặt của Taliban, người từng có 30 năm chinh chiến, trong một ngôi nhà bí mật ở Đông Nam Afghanistan.

Ông này cho biết chiến thuật của lực lượng Taliban hiện nay khác với các chiến binh mujahedeen, những người đã chiến đấu chống quân đội Liên Xô cách đây 30 năm. Khi đó các mujahedeen chủ trương chiếm từng ngôi làng một và xây dựng ảnh hưởng của họ, thiết lập khu vực mới chiếm được thành những căn cứ vững chắc, khó tấn công.

Ngày nay, Taliban chủ yếu tấn công chớp nhoáng vào các con đường và các thị trấn. “Chúng tôi phục kích người Mỹ, đặt bom vệ đường. Chúng tôi không cho họ thời gian nghỉ ngơi” - chỉ huy Taliban này nói. Mục tiêu của lực lượng này là đuổi người Mỹ cùng liên quân ra khỏi Afghanistan.

Để làm được việc đó, Taliban hiện sử dụng mọi loại vũ khí mà họ có được. “Chúng tôi xài vũ khí có từ thời chiến tranh với người Nga. Chúng tôi cũng mua vũ khí từ nhiều nguồn khác nhau, bất cứ khi nào có thể. Đôi khi chúng tôi thu được nhiều súng và đạn” - vị chỉ huy kể. Vũ khí ưa thích của các chiến binh Taliban phần lớn là loại mua được từ Iran.

Ông cho biết loại vũ khí được ưa chuộng nhất là loại mìn có tên Dragon với khả năng định hướng và sức công phá tốt. Dragon được các chuyên gia vũ khí cho là một dạng của thuốc nổ tạo hình xuyên phá (EFP) dạng chuyên sử dụng để chống lại các thiết bị được bọc giáp tốt như xe Humvees và thậm chí là cả xe tăng. Tuy nhiên, do Dragon khó kiếm nên loại vũ khí này chỉ dành cho những nhóm chiến binh đặc biệt của Taliban sử dụng.

Cựu chiến binh mujahedeen có tên Shahir cho hay, những vũ khí tốt Taliban phải mua với giá không hề rẻ. “Một khẩu AK-47 do Iran sản xuất chẳng hạn, có giá từ 200 - 300 USD/khẩu. Nó đắt hơn bất kỳ một khẩu AK nào khác trên thế giới nhưng vượt trội hơn ở khả năng phóng lựu” - Shahir nói. Theo ông, có hai con đường để Taliban lấy vũ khí từ Iran. “Chúng tôi phải thông qua những người ủng hộ Taliban đang sống ở biên giới Iran. Ngoài ra, còn phải kể tới một số doanh nhân Iran cũng bán vũ khí” - Shahir nói.

Bên cạnh hướng Iran, Taliban còn có thể lấy vũ khí từ Pakistan. Thị trường vũ khí phát triển nở rộ ở khu vực Tribal Areas của Pakistan, nằm giáp biên giới Afghanistan, đặc biệt là từ những năm 1980, khi người Mỹ, Pakistan và Arab Saudi hỗ trợ mujahedeen trong cuộc chiến chống lại binh lính Liên Xô (cũ).

Cho tới nay, hoạt động buôn bán vũ khí ở đây vẫn tiếp tục và đối tượng phục vụ chủ yếu là thị trường nội địa. “Mua vũ khí ở đó (vùng Tribal Areas) dễ như mua một vài gói đường vậy” - Shahir nói - “Bạn có thể thấy một hay hai khẩu súng trường được treo ngoài cửa hàng để cho thấy rằng cửa hàng đó bán vũ khí. Bên trong có đủ thứ mua được bằng tiền, từ súng phóng lựu, súng trường tới tên lửa và mìn các loại”.
 
Súng phóng lựu là một trong những thứ vũ khí dễ kiếm.

Những lái buôn phương Bắc

Ngoài hai hướng này, còn một hướng nữa để Taliban có vũ khí là mua từ các lái súng sống ở phía Bắc Afghanistan. Hồi năm 2007, tờ Asia Times dẫn lời tướng Abdul Manan, đại diện Chương trình giải giáp vũ khí bất hợp pháp (DIAG) của Bộ Quốc phòng Afghanistan cho hay, chính phủ mới chỉ thu hồi được khoảng 70.000 vũ khí hạng nặng và hạng nhẹ còn sót lại sau cuộc chiến với Liên Xô (cũ). Ông này tin rằng có ít nhất một triệu khẩu súng vẫn nằm trong tay các nhóm vũ trang sống ở miền Bắc Afghanistan.

Đây chính là cơ sở để các lái súng phương Bắc có đất sống. Một lái súng giấu tên có hai năm kinh nghiệm ở chợ đen, từng kể với PV hãng thông tấn IPS rằng, anh ta mua được rất nhiều vũ khí sau mỗi lần lên phương Bắc. “Tôi chỉ việc thuê người để thu gom vũ khí từ những ai sở hữu chúng và chuyển về phương Nam” - nhân vật này nói - “Tôi có nhiều khách hàng ở Kandahar. Khi vũ khí được chuyển tới nơi, khách hàng tự tới bốc dỡ thứ họ mua. Tôi thu lời cũng khá. Một khẩu AK mua với giá 200 USD từ phương Bắc, có thể được bán với giá 400 USD tại phương Nam”.

Thi thoảng lái súng này cũng buôn thêm cả thuốc nổ để kiếm lời. Ahmad Shah, 45 tuổi, cư dân ở vùng Chemtal thuộc tỉnh Balkh ở phía bắc Afghanistan, công khai thừa nhận anh làm nghề gom súng cho những lái buôn như nhân vật kể trên. “Tôi kiếm sống nhờ điều hành công việc này” - Shah nói với PV IPS.

Ngoài việc dễ dàng sở hữu vũ khí, Taliban còn thu hút được “sự ủng hộ nhân lực của các chiến binh người Chechnya, Uzbekistan, Iran, Arab, Iraq, Pakistan, Ấn Độ, Bangladesh, người Đức và cả người Anh”.

Hãng tin BBC cho biết, các chiến binh Taliban vẫn thường ghé thăm các thánh đường ở tỉnh biên giới Tây Bắc của Pakistan để tuyển mộ thêm những tay súng tham gia cuộc chiến của họ. Gần như mọi ngôi làng ở cuối tỉnh này đều có người làm việc tại thủ đô Kabul ở Afghanistan, nơi vài năm trở lại đây có mức lương cao hơn vài lần so với Pakistan. Dân ở những ngôi làng này cũng từng làm việc cho Taliban khi họ còn nắm quyền ở Afghanistan hồi cuối những năm 1990.

Mỗi ngôi làng này, vì thế, có thể chứa khoảng một chục cựu binh Taliban. Trong giai đoạn từ 1996 - 2001, phần lớn những người này đều có thời gian tới các trại huấn luyện của Taliban và thực hiện công việc tuần tra hoặc thậm chí là tham gia lực lượng chiến đấu của Taliban.

Tới Afghanistan vì Taliban gần như là một nghi thức tôn giáo với những thanh niên trẻ ở đây. Một số được tuyển mộ thông qua hệ thống các madrassa (trường tôn giáo) ở Pakistan. Khi trở thành các thành viên Taliban dày dạn kinh nghiệm, họ lại trở về quê hương để thành lập các madrassa khác, qua đó giúp Taliban luôn có những tay súng mới bổ sung vào lực lượng. Đó là những cơ sở để Taliban không hề bị suy yếu trong cuộc chiến chống lại Mỹ và liên quân.
 
Bức ảnh gây tranh cãi của tờ Paris Match, tả cảnh tay súng Taliban mặc lên người trang phục của 1 trong 10 lính Pháp bị giết hại mới đây.

Một cuộc chiến không thể thắng lợi

Với lực lượng đông, được trang bị vũ khí đầy đủ, không có gì khó hiểu khi Taliban liên tiếp tổ chức nhiều cuộc tấn công quy mô lớn nhằm vào chính quyền Afghanistan cũng như lính Mỹ và liên quân.

Hồi tháng 6, vài chục tay súng Taliban đã dùng bom và tên lửa bắn vào nhà tù Sarposa ở tỉnh Kandahar, miền nam Afghanistan. Chúng bắn chết nhiều sĩ quan cảnh sát và phá tung cổng chính, giúp 900 tù nhân, gồm hơn 300 tay súng Taliban, tẩu thoát.

Hai tháng sau, Taliban lại tổ chức phục kích, bắn chết 10 lính Pháp thuộc Lực lượng hỗ trợ an ninh quốc tế (ISAF). Đây là thiệt hại lớn nhất trên chiến trường của lực lượng Pháp kể từ năm 1983 và là vụ tấn công đẫm máu nhất nhằm vào lực lượng quốc tế ở Afghanistan thời kỳ hậu Taliban. 

Những diễn biến này là điều Mỹ không hề mong muốn. Hai năm sau khi lật đổ chế độ Taliban năm 2001, Mỹ tìm cách chuyển giao mặt trận Afghanistan cho NATO để “rảnh tay” lo chiến trường Iraq. Tính đến nay, khoảng 15 tỉ USD đã được đổ vào công cuộc tái thiết Afghanistan. NATO đã cũng đưa hơn 53.000 binh sĩ tới đây. Tuy nhiên, tình hình Afghanistan vẫn bất ổn và diễn biến ngày càng xấu hơn.

Theo Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates, trong tháng 5 năm nay, lần đầu tiên số binh sĩ liên quân chết ở Afghanistan (19 người) nhiều hơn ở Iraq (17 người). Mới đây chỉ huy quân đội Anh ở Afghanistan thẳng thắn bày tỏ quan điểm rằng liên quân không thể giành chiến thắng bằng quân sự ở nước Nam Á này.

Chỉ huy quân đội Anh ở Afghanistan, thiếu tướng Mark Carleton-Smith cho rằng, cuộc chiến chống Taliban không thể giành thắng lợi và mục tiêu của liên quân hiện nay chỉ đơn thuần là kiềm chế bạo loạn, một việc mà quân đội Afghanistan cũng có thể làm được. Ông này cũng gợi ý về việc nên đàm phán với Taliban để chấm dứt xung đột ở nước này. Đại sứ Anh ở Kabul, Sherard Cowper-Coles thì cho rằng việc tăng quân vào Afghanistan chỉ làm tăng thêm các mục tiêu tấn công của Taliban.

Quan điểm trên cũng được đặc phái viên LHQ ở Afghanistan, Kai Eide đồng tình. Phát biểu tại cuộc họp báo mới đây, ông Eide cho rằng, chiến thắng ở Afghanistan chỉ có thể đạt được bằng đối thoại và nỗ lực chính trị. Một dấu hiệu khác cho thấy các nước có quân ở Afghanistan đang thay đổi quan điểm, đó là việc Đức tuyên bố sẽ không điều quân từ lực lượng đặc nhiệm của mình tham gia các điệp vụ chống khủng bố do Mỹ chỉ huy ở Afghanistan.

Những diễn biến này cho thấy một điều rõ ràng là Mỹ và liên quân đang ở thế thua trong cuộc chiến tại Afghanistan và Taliban dĩ nhiên đang đứng ở thế còn lại.

Hương Giang

hoaianh
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Lão nông đào trúng chiếc thìa liền mang về xúc cám cho lợn, trưởng thôn nhìn thấy thì hô hoán: 'Phải báo chính quyền ngay!'

Lão nông đào trúng chiếc thìa liền mang về xúc cám cho lợn, trưởng thôn nhìn thấy thì hô hoán: 'Phải báo chính quyền ngay!'

Chuyện đó đây - 5 giờ trước

Lão nông dân không biết rằng, món đồ mà ông nhặt được chính là di vật lịch sử cần được bảo vệ và lưu giữ.

90 giây trước thảm kịch tàu hàng đâm sập cầu ở Mỹ

90 giây trước thảm kịch tàu hàng đâm sập cầu ở Mỹ

Tiêu điểm - 7 giờ trước

Một nhân viên điều phối đã phát hiện ra và kịp yêu cầu ngừng lưu thông trên cầu Francis Scott Key trước khi con tàu đâm sập một phần cầu, nhưng không kịp để sơ tán đội công nhân đang sửa cầu.

Chàng tiên cá bỗng hot rần rần tại Trung Quốc, thành hiện tượng sau một đêm nhờ vũ điệu lắc bụng 'bằng cả tính mạng' khiến dân mạng cười ngất

Chàng tiên cá bỗng hot rần rần tại Trung Quốc, thành hiện tượng sau một đêm nhờ vũ điệu lắc bụng 'bằng cả tính mạng' khiến dân mạng cười ngất

Chuyện đó đây - 10 giờ trước

Màn trình diễn độc đáo của chàng tiên cá này hiện đang được lan truyền nhanh chóng trên các trang MXH tại Trung Quốc.

Hai phụ nữ Mỹ 'bẫy' nhân viên ngân hàng, đưa thi thể cụ ông 80 tuổi đến rút tiền

Hai phụ nữ Mỹ 'bẫy' nhân viên ngân hàng, đưa thi thể cụ ông 80 tuổi đến rút tiền

Tiêu điểm - 21 giờ trước

Truyền thông Mỹ đưa tin hai phụ nữ ở bang Ohio phải đối mặt với các cáo buộc liên quan đến một vụ trộm kỳ lạ, trong đó họ được cho là chở một người đàn ông đã chết đến ngân hàng để rút 900 đô la từ tài khoản của người này.

Cận cảnh tàu hàng đâm sập cầu Mỹ khiến 6 người thiệt mạng, Tổng thống Biden nhận định đây không phải hành động cố ý

Cận cảnh tàu hàng đâm sập cầu Mỹ khiến 6 người thiệt mạng, Tổng thống Biden nhận định đây không phải hành động cố ý

Bốn phương - 1 ngày trước

GĐXH - Tàu hàng đâm trúng dầm cầu Francis Scott Key ở thành phố Baltimore, bang Maryland, khiến các nhịp cầu bị sập và nhiều phương tiện rơi xuống sông.

Ngày tàn của nghề giao đồ ăn: 'Shipper robot' xuất hiện tại Nhật Bản, có thể làm việc không ngừng nghỉ cả ngày, bất kể mưa nắng, thùng đồ chứa được 20kg

Ngày tàn của nghề giao đồ ăn: 'Shipper robot' xuất hiện tại Nhật Bản, có thể làm việc không ngừng nghỉ cả ngày, bất kể mưa nắng, thùng đồ chứa được 20kg

Tiêu điểm - 1 ngày trước

Robot sử dụng camera để di chuyển trên vỉa hè, có thể tránh chướng ngại vật, nhường đường cho người đi bộ và dừng đèn giao thông.

Nhan sắc thật của Vương Chiêu Quân được phục dựng: Xem xong liền biết vì sao nàng cung nữ này gây náo loạn lịch sử

Nhan sắc thật của Vương Chiêu Quân được phục dựng: Xem xong liền biết vì sao nàng cung nữ này gây náo loạn lịch sử

Chuyện đó đây - 1 ngày trước

1 trong tứ đại mỹ nhân Trung Hoa với vẻ đẹp “chim sa” sở hữu diện mạo thực tế như thế nào?

Tưởng gia đình nợ nần, lăn lộn đi làm trang trải, chàng trai sốc khi biết bố là 'trùm' kinh doanh, nhà giàu tới mức riêng nội thất đã 34 tỷ đồng

Tưởng gia đình nợ nần, lăn lộn đi làm trang trải, chàng trai sốc khi biết bố là 'trùm' kinh doanh, nhà giàu tới mức riêng nội thất đã 34 tỷ đồng

Chuyện đó đây - 1 ngày trước

Chàng trai trẻ Trương Tử Long, đến từ Trung Quốc không khỏi bất ngờ khi phát hiện mình là “phú nhị đại” sau nhiều năm chăm chỉ kiếm tiền.

Bộ ảnh gây sốt mạng tạo bước ngoặt cuộc đời cho cô gái khuyết tật

Bộ ảnh gây sốt mạng tạo bước ngoặt cuộc đời cho cô gái khuyết tật

Tiêu điểm - 2 ngày trước

Bỗng nhiên tỏa sáng rực rỡ trong bộ ảnh của một nhiếp ảnh gia đặc biệt, cô gái khuyết tật như được tái sinh, có dũng khí bước ra khỏi nỗi sợ hãi, tự ti của mình.

Người Mỹ săn lùng vòi xịt toilet

Người Mỹ săn lùng vòi xịt toilet

Chuyện đó đây - 2 ngày trước

GĐXH - Sau cuộc khủng hoảng giấy vệ sinh thời Covid-19, hàng loạt người Mỹ đổi sang sử dụng thiết bị xịt rửa, tạo ra xu hướng mua hàng mới.

Top