Hà Nội
23°C / 22-25°C

Nguy cơ thương mại hóa một huyền thoại

Thứ ba, 09:18 03/11/2009 | Bốn phương

Giadinh.net - Nelson Mandela là một trong những nhà chính trị lỗi lạc của thế kỷ 20 trong cuộc chiến chống chủ nghĩa phân biệt chủng tộc ở Nam Phi và trên toàn thế giới.

Tuy nhiên, ở nhiều nơi trên thế giới, tên tuổi của Mandela đang bị lợi dụng một cách bất hợp pháp trong nhiều lĩnh vực vì lợi nhuận và lợi ích cá nhân.
 
Bánh kẹp thịt... McMandela

Khi cái tên Nelson Mandela đã trở thành một huyền thoại của thế kỷ 20, vị cựu Tổng thống Nam Phi sắp bước sang tuổi 91 này đã không thể bình yên tận hưởng cuộc sống tuổi già bởi ngày càng nhiều những cuốn sách, tổ chức nhân đạo, thậm chí là nhà hàng đang lạm dụng một cách bất hợp pháp hình ảnh của ông.

Tình huống “éo le” đầu tiên báo chí thế giới nhắc nhiều đến có lẽ là đồ ăn nhanh của một nhà hàng mang tên Café Mandela tại Thủ đô Copenhagen (Đan Mạch). Những ai yêu thích thương hiệu McDonald giờ đây có cơ hội tận hưởng hương vị của loại bánh kẹp thịt thương hiệu Mandela Burger, hay còn gọi là McMandela, với thành phần là 200g thịt bò, khoai tây chiên, salad, pho mát cùng đồ uống với giá vào thời điểm hiện tại là 24 USD/suất. Đáng chú ý là trong thực đơn của các bữa ăn sáng, trưa, tối mà nhà hàng này giới thiệu trên trang web của mình, luôn có ít nhất một món mang tên Mandela.
 
Món bánh "Mandela Burger" của nhà hàng Café Mandela ở Đan Mạch.
 
Đến đầu tháng 10 năm nay, vụ mạo danh được cho là “liều lĩnh” nhất đã xảy ra với ông Mandela khi Tổng thống Denis Sassou Nguesso của Cộng hòa Congo đưa một trích đoạn 53 từ vào trong lời tựa cuốn tiểu sử mang tên “Straight Speaking for Africa” của vị Tổng thống này.
 
Mặc dù đoạn trích khen ngợi ông Nguesso được cho là lấy từ lời phát biểu nhân một chuyến thăm của ông Mandela tới Cộng hòa Congo năm 1996, Tổ chức Nelson Mandela có trụ sở tại thành phố Johannesburg (đông bắc Nam Phi) khẳng định rằng ông Mandela vẫn chưa hề đọc cuốn sách, viết tựa đề hay đồng ý cho phép sử dụng những lời ông nói cho cuốn sách này. “Chúng tôi cực lực phản đối sự lạm dụng tên tuổi của ông Mandela trong trường hợp này”, tổ chức này nói và cho biết thêm họ không có hồ sơ lưu giữ nào về một bài phát biểu tại Cộng hòa Congo năm đó.

Bảo vệ một huyền thoại       

Ông Mandela gần đây hiếm khi xuất hiện trước công chúng và hầu như đưa ra các quyết định thông qua đội ngũ quản lý của Tổ chức Nelson Mandela. Bản thân tổ chức này cũng đang đau đầu với một vấn đề khá nan giải khi phải trả lời câu hỏi: Ở mức độ nào một người nổi tiếng như ông Mandela trở thành một “thương hiệu” cá nhân được luật pháp bảo vệ? Liệu có thể áp dụng luật vi phạm bản quyền cho một tên tuổi đã đi vào lịch sử thế giới?

Những bước đi đầu tiên mà tổ chức này tiến hành hiện nay tập trung vào việc ngăn chặn những người lạm dụng tên tuổi Mandela vì mục đích thương mại và chính trị bằng những phương thức khác nhau tùy vào từng trường hợp cụ thể. Tháng 8 năm nay, tổ chức này đã ban hành lệnh cấm thương mại hóa hình ảnh ông Mandela của 4 tổ chức từ thiện chính thức bao gồm Hiệp hội Mandela, Quỹ Nhi đồng Nelson Mandela, Hiệp hội Mandela Rhodes và Học viện Giáo dục Nelson Mandela. Cơ quan đại diện có thẩm quyền cao nhất của ông Mandela cũng yêu cầu 44 tổ chức từ thiện khác trên toàn thế giới đã từng được nhà lãnh đạo này đỡ đầu ký vào bản cam kết cấm thương mại hóa.

Gần đây nhất là vào tuần trước, tổ chức này đã lên tiếng chỉ trích việc nữ diễn viên Charlize Theron (ngôi sao gốc Nam Phi đoạt giải Oscar trong bộ phim “Monster”) bán đấu giá các đồ lưu niệm, trong đó có những hình ảnh ghi lại cuộc gặp mặt của cô với ông Mandela. “Không ai hay tổ chức từ thiện nào, ngay cả những tổ chức do ông Mandela trực tiếp sáng lập, được phép bán đấu giá những kỉ vật trong thời gian làm việc cùng với ông ấy”, thông báo của Tổ chức Nelson Mandela nêu rõ.
 
Mandela trong lễ mừng sinh nhật 90 tuổi năm ngoái.

Tuy nhiên, không phải ai cũng đồng ý với quan điểm và quy định mới của tổ chức Nelson Mandela, đặc biệt là mâu thuẫn của tổ chức này với Đảng ANC mà ông Mandela đã từng làm chủ tịch, trong việc sử dụng hình ảnh của ông vì mục đích tranh cử. “Madiba (tên gọi khác của Mandela) không thuộc về một tổ chức nào khác ngoài ANC”, Tổng thống mới đắc cử Jacob Zuma của Đảng ANC chia sẻ với báo giới. Cách đây 4 năm, Tổ chức Nelson Mandela cũng thất bại trong việc ngăn cản nhà triển lãm Belgravi ở London (Anh) bán một phần trong số 100 bức ảnh chụp nhà tù Robben Island, nơi ông Mandela bị giam giữ, bất chấp cáo buộc rằng chữ ký của ông trên các bức ảnh là giả. 

Cái khó ở đây nằm ở chỗ cơ quan đại diện cho ông Mandela chỉ có thể kiểm soát được các tổ chức thuộc quyền quản lý của mình trong việc thương mại hóa hình ảnh. Quan trọng hơn cả, dường như khái niệm “bản quyền nhân vật lịch sử nhân loại” vẫn chưa thực sự được các quốc gia trên thế giới nghĩ tới. 

My Anh (Tổng hợp)

hoaianh
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
4 người trong một gia đình cùng đi thang máy lên tầng 21, những gì xảy ra sau đó khiến ai nấy đều ám ảnh

4 người trong một gia đình cùng đi thang máy lên tầng 21, những gì xảy ra sau đó khiến ai nấy đều ám ảnh

Tiêu điểm - 11 phút trước

Hiện vụ việc đang được cảnh sát ở Indonesia điều tra, trong khi đó thân nhân của những người này mong muốn mọi người không nên tự đưa ra những suy diễn vô căn cứ.

14 quốc gia hợp lực tạo ra ‘công trình xa lộ’ số 1 thế giới, trải dài bất tận 30.000km, xuyên qua cả "Đỉnh Tử Thần", được kỳ vọng là ‘sợi dây kết nối’ các nền kinh tế

14 quốc gia hợp lực tạo ra ‘công trình xa lộ’ số 1 thế giới, trải dài bất tận 30.000km, xuyên qua cả "Đỉnh Tử Thần", được kỳ vọng là ‘sợi dây kết nối’ các nền kinh tế

Chuyện đó đây - 6 giờ trước

Hiệp định về xa lộ này được ký kết năm 1937 bởi 14 quốc gia: Argentina, Bolivia, Canada, Chile, Colombia, Costa Rica, El Salvador, Guatemala, Honduras, Mexico, Nicaragua, Panama, Peru và Mỹ.

Cảnh tượng đặc biệt tồn tại hàng thập kỷ ở thành phố hiện đại bậc nhất Trung Quốc: Chính quyền chê xấu, người dân quyết giữ vì tiện lợi

Cảnh tượng đặc biệt tồn tại hàng thập kỷ ở thành phố hiện đại bậc nhất Trung Quốc: Chính quyền chê xấu, người dân quyết giữ vì tiện lợi

Tiêu điểm - 12 giờ trước

Ở những khu chung cư cũ trong thành phố Thượng Hải (Trung Quốc), bạn có thể bị choáng ngợp bởi cảnh tượng tầng tầng lớp lớp quần áo đủ màu.

27 năm tìm kiếm cô gái từng cứu đời mình, người đàn ông khóc không thành tiếng trong ngày gặp lại cố nhân

27 năm tìm kiếm cô gái từng cứu đời mình, người đàn ông khóc không thành tiếng trong ngày gặp lại cố nhân

Chuyện đó đây - 23 giờ trước

Người đàn ông 37 tuổi đã quỳ gối tại hiện trường nhận thân nhân, ôm người phụ nữ mà khóc trong tức tưởi trong khi hai người không hề có bất kỳ mối quan hệ nào. Chuyện gì đã xảy ra?

Lão nông đào trúng chiếc thìa liền mang về xúc cám cho lợn, trưởng thôn nhìn thấy thì hô hoán: 'Phải báo chính quyền ngay!'

Lão nông đào trúng chiếc thìa liền mang về xúc cám cho lợn, trưởng thôn nhìn thấy thì hô hoán: 'Phải báo chính quyền ngay!'

Chuyện đó đây - 1 ngày trước

Lão nông dân không biết rằng, món đồ mà ông nhặt được chính là di vật lịch sử cần được bảo vệ và lưu giữ.

90 giây trước thảm kịch tàu hàng đâm sập cầu ở Mỹ

90 giây trước thảm kịch tàu hàng đâm sập cầu ở Mỹ

Tiêu điểm - 1 ngày trước

Một nhân viên điều phối đã phát hiện ra và kịp yêu cầu ngừng lưu thông trên cầu Francis Scott Key trước khi con tàu đâm sập một phần cầu, nhưng không kịp để sơ tán đội công nhân đang sửa cầu.

Chàng tiên cá bỗng hot rần rần tại Trung Quốc, thành hiện tượng sau một đêm nhờ vũ điệu lắc bụng 'bằng cả tính mạng' khiến dân mạng cười ngất

Chàng tiên cá bỗng hot rần rần tại Trung Quốc, thành hiện tượng sau một đêm nhờ vũ điệu lắc bụng 'bằng cả tính mạng' khiến dân mạng cười ngất

Chuyện đó đây - 1 ngày trước

Màn trình diễn độc đáo của chàng tiên cá này hiện đang được lan truyền nhanh chóng trên các trang MXH tại Trung Quốc.

Hai phụ nữ Mỹ 'bẫy' nhân viên ngân hàng, đưa thi thể cụ ông 80 tuổi đến rút tiền

Hai phụ nữ Mỹ 'bẫy' nhân viên ngân hàng, đưa thi thể cụ ông 80 tuổi đến rút tiền

Tiêu điểm - 1 ngày trước

Truyền thông Mỹ đưa tin hai phụ nữ ở bang Ohio phải đối mặt với các cáo buộc liên quan đến một vụ trộm kỳ lạ, trong đó họ được cho là chở một người đàn ông đã chết đến ngân hàng để rút 900 đô la từ tài khoản của người này.

Cận cảnh tàu hàng đâm sập cầu Mỹ khiến 6 người thiệt mạng, Tổng thống Biden nhận định đây không phải hành động cố ý

Cận cảnh tàu hàng đâm sập cầu Mỹ khiến 6 người thiệt mạng, Tổng thống Biden nhận định đây không phải hành động cố ý

Bốn phương - 2 ngày trước

GĐXH - Tàu hàng đâm trúng dầm cầu Francis Scott Key ở thành phố Baltimore, bang Maryland, khiến các nhịp cầu bị sập và nhiều phương tiện rơi xuống sông.

Ngày tàn của nghề giao đồ ăn: 'Shipper robot' xuất hiện tại Nhật Bản, có thể làm việc không ngừng nghỉ cả ngày, bất kể mưa nắng, thùng đồ chứa được 20kg

Ngày tàn của nghề giao đồ ăn: 'Shipper robot' xuất hiện tại Nhật Bản, có thể làm việc không ngừng nghỉ cả ngày, bất kể mưa nắng, thùng đồ chứa được 20kg

Tiêu điểm - 2 ngày trước

Robot sử dụng camera để di chuyển trên vỉa hè, có thể tránh chướng ngại vật, nhường đường cho người đi bộ và dừng đèn giao thông.

Top