Hà Nội
23°C / 22-25°C

Không bú mẹ, trẻ dễ thiếu máu

Thứ tư, 14:16 15/07/2009 | Sống khỏe

Giadinh.net - Thiếu máu do thiếu sắt dễ khiến trẻ mệt mỏi, kém tập trung, học tập sa sút. Tuy nhiên, căn bệnh này lại ít được các bậc cha mẹ phát hiện sớm do biểu hiện của bệnh rất "nghèo nàn".

Khó phát hiện

Bé Nguyễn Đức Phú (phố Nam Đồng, Đống Đa, Hà Nội) đã 19 tháng tuổi, nhưng rất khó ngủ. Mỗi khi muốn ru con ngủ, bố mẹ Phú thường cho con lên xe máy đi một vòng quanh phố khi nào con trai ngủ say, hai vợ chồng mới cho về nhà. Tuy nhiên, chỉ cần một tiếng động mạnh hay một câu nói lớn cũng khiến bé Phú giật mình thức giấc. Cô giáo ở nhà trẻ Phú học thường phàn nàn bé kém tập trung khi tham gia trò chơi so với các bạn. Mẹ Phú cũng cho biết, bé thường không chú ý khi mẹ dạy nói.

Th.s, BS Phan Bích Nga, Phó Giám đốc Trung tâm khám dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia sau khi khám cho bé Phú chẩn đoán: Bé bị thiếu máu do thiếu sắt. Đây chính là nguyên nhân khiến bé hay trằn trọc khó ngủ, kém tập trung. Mặc dù chiều cao, cân nặng so với lứa tuổi bé đều đạt chuẩn.

Cũng tại Trung tâm khám dinh dưỡng, bé Na, con gái chị Trần Thị Nga (Ngô Quyền, Hải Phòng) cho biết, muốn đưa con gái đi khám từ lâu nhưng mọi người trong gia đình nhà chồng và ngay cả những người bạn của chị thường gạt đi vì cho rằng bé Na chẳng có bệnh gì. Nước da xanh có thể là do cháu quá trắng nên nhìn không khoẻ mạnh.
 
Tuy nhiên, sau khi tổng kết năm học, cô giáo phàn nàn về việc bé Na hay kêu mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt, kém tập trung nghe giảng, chị mới đưa con đi khám và được bác sĩ kết luận cháu bị thiếu máu do thiếu sắt nặng.

Theo BS Nga, biểu hiện lâm sàng của thiếu máu do thiếu sắt thường rất nghèo nàn. Vì vậy, nhiều khi chính người bệnh (người lớn) cũng không biết mình có bệnh. Những người thiếu máu do thiếu sắt thường chỉ phát hiện khi đi khám tại cơ sở y tế thông qua những biểu hiện da xanh, niêm mạc mắt, lợi và lòng bàn tay nhợt nhạt. Trong trường hợp nặng hơn khi khám sẽ có tiếng thổi tâm thu ở tim, móng tay hình thìa. Hoặc khi xét nghiệm máu, lượng huyết sắc tố (hemoglobin) thấp hơn bình thường.

BS Nguyễn Thị Hoa, Trưởng Khoa Dinh dưỡng Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP HCM) cũng cho rằng, sở dĩ có tình trạng thiếu máu do thiếu sắt là vì cơ thể không đủ sắt để tạo nên hồng cầu, gây thiếu máu. Trong cơ thể người, sắt là một yếu tố vi lượng cần thiết (mặc dù cơ thể cần rất ít). Cơ thể không thể tự sản xuất ra sắt, mà chúng được cung cấp từ thức ăn hằng ngày và thuốc uống (nếu ăn không đủ).
 
Ngoài vai trò tự tạo hồng cầu, sắt còn rất cần trong rất nhiều chức năng của cơ thể như hô hấp tế bào, tổng hợp tế bào não, dự trữ ôxy cho cơ, vận chuyển điện giải, men tiêu hóa. Vì vậy thiếu sắt, hô hấp tế bào bị ảnh hưởng, các hoạt động chức năng hô hấp, tiêu hóa, thần kinh bị chậm lại. Với trẻ em, tình trạng thiếu sắt sẽ gây biếng ăn, viêm lưỡi, khó ngủ hay quấy khóc, hay bị nhiễm trùng, mệt mỏi, khi lớn đi học thì hay buồn ngủ và hay quên, khó tập trung. Nếu nặng hơn sẽ bị khó thở, hoa mắt, chóng mặt.
 
Chế độ dinh dưỡng hàng ngày rất quan trọng đối với sự phát triển của trẻ.
(Ảnh: Chí Cường)

Trẻ em cần nhiều sắt hơn người trưởng thành

Theo khuyến cáo của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, để phòng chống thiếu máu do thiếu sắt ở trẻ em, trước hết cần phòng chống thiếu máu cho người mẹ. Vì đứa con khi còn trong bào thai đã nhận chất sắt từ mẹ để phát triển và có một chút dự trữ. Sau khi sinh, sữa mẹ là nguồn cung cấp chất sắt duy nhất. Mặc dù sữa mẹ có ít chất sắt, nhưng được cơ thể trẻ hấp thu hoàn toàn. Vì vậy, nếu trẻ không được bú mẹ sẽ có nguy cơ thiếu sắt dẫn đến thiếu máu.
 

Theo Viện dinh dưỡng Quốc gia, hàng ngày, cơ thể người cần khoảng 1- 2mg sắt. Phụ nữ có thai cần khoảng 3mg sắt mỗi ngày. Khi có thai, ngay cả khi bà mẹ cảm thấy sức khoẻ bình thường không có nghĩa là không thiếu sắt. Thiếu máu do thiếu sắt ở phụ nữ có thai nếu ở thể nhẹ có biểu hiện mệt mỏi, làm việc kém tập trung, đôi khi hoa mắt, chóng mặt. Trường hợp nặng hơn có biểu hiện nhức đầu, khó thở khi gắng sức, da xanh, niêm mạc nhợt, nồng độ huyết sắc tố (hay hemoglobin) trong máu dưới 11g/dl.

Trong năm đầu tiên của cuộc đời, trẻ tăng trưởng rất nhanh, do đó sẽ cần nhiều lượng sắt hơn. Nhu cầu sắt cho 1kg thể trọng trẻ em cao hơn so với người trưởng thành, trong khi đó lượng thức ăn ở trẻ em lại ít hơn. Thức ăn bổ sung cho trẻ trong giai đoạn này cũng nghèo sắt và chất sắt trong gạo khó hấp thu hơn so với loại thức ăn có nguồn gốc động vật.
 
Vì vậy, để tăng lượng hấp thu sắt cho trẻ em ở lứa tuổi này, các bậc cha mẹ nên tăng cường hàng ngày những chất hỗ trợ hấp thu sắt như: Gan gà, lợn, bò, trứng, sữa, tôm, cua, cá, ốc... Các thực phẩm này chứa loại sắt có tỉ lệ hấp thu cao, đồng thời cũng là nguồn cung cấp chất đạm rất quan trọng cho trẻ. Ngoài ra, các loại thực phẩm có nguồn gốc thực vật như các họ đậu: đậu tương, đậu xanh, đậu đen, lạc, vừng cũng là nguồn cung cấp sắt quan trọng cho cơ thể trẻ.

Theo BS Hoa, muốn cơ thể trẻ hấp thu sắt được tốt, ngoài việc tăng cường những thức ăn trên còn cần được ăn bổ sung các thức ăn chứa nhiều vitamin C trong các loại rau quả chín như: chuối, đu đủ, cam, bưởi... Đồng thời, nên tẩy giun định kỳ và giữ vệ sinh cá nhân, ăn uống và môi trường để tránh nhiễm giun. BS Hoa cũng lưu ý, những trường hợp phụ nữa có thai, đẻ non nhẹ cân, trẻ trên 6 tháng đến 5 tuổi, phụ nữ từ 15 - 49 tuổi cũng là những đối tượng dễ bị thiếu máu do thiếu sắt.

Mai Thúy

hoaianh
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
2 phụ nữ bị vỡ túi ngực mà không biết, chuyên gia cảnh báo biến chứng khó lường, chị em nâng ngực có dấu hiệu này cần khám ngay

2 phụ nữ bị vỡ túi ngực mà không biết, chuyên gia cảnh báo biến chứng khó lường, chị em nâng ngực có dấu hiệu này cần khám ngay

Bệnh thường gặp - 14 giờ trước

GĐXH - Vỡ túi ngực thường có biểu hiện như đau nhức hoặc sưng, hoặc thay đổi về kích thước, hình dạng... Các bác sĩ khuyến cáo khi có dấu hiệu này cần gặp bác sĩ ngay để được kiểm tra sớm nhất.

Xoa bóp bấm huyệt có lợi ích gì với người loãng xương?

Xoa bóp bấm huyệt có lợi ích gì với người loãng xương?

Sống khỏe - 14 giờ trước

Loãng xương là một căn bệnh mà lực của xương bị suy giảm, cấu trúc xương bị tổn hại dễ gãy đột ngột khi có lực bên ngoài tác động vào. Xoa bóp xương khớp góp phần phòng bệnh loãng xương và ngăn ngừa gãy xương.

6 loại rau xanh giúp cho trái tim khỏe mạnh

6 loại rau xanh giúp cho trái tim khỏe mạnh

Sống khỏe - 18 giờ trước

Thêm rau xanh vào chế độ ăn uống vừa tô điểm cho bữa ăn thêm dinh dưỡng và giúp nuôi dưỡng trái tim khỏe mạnh.

Thanh niên 30 tuổi hôn mê sâu do bệnh tiểu đường, tiết lộ thói quen nhiều người trẻ Việt đang mắc phải

Thanh niên 30 tuổi hôn mê sâu do bệnh tiểu đường, tiết lộ thói quen nhiều người trẻ Việt đang mắc phải

Bệnh thường gặp - 19 giờ trước

GĐXH - Thanh niên bị biến chứng tiểu đường cho biết anh vốn có sức khỏe tốt. Sở thích của anh là uống các loại nước ngọt chứa nhiều đường. Thói quen này đã duy trì từ hồi sinh viên đến trước khi anh nhập viện.

7 thói quen ăn uống ưa thích của tế bào ung thư

7 thói quen ăn uống ưa thích của tế bào ung thư

Sống khỏe - 20 giờ trước

GĐXH - Ăn thịt đỏ, đồ chiên rán, chế biến sẵn, ăn uống thất thường... tế bào ung thư có thể ghé thăm cơ thể bạn bất cứ lúc nào. Cần tránh xa những đồ ăn dù hấp dẫn, ngon miệng này.

5 loại thuốc có thể gây khô âm đạo và cách xử trí

5 loại thuốc có thể gây khô âm đạo và cách xử trí

Sống khỏe - 20 giờ trước

Khô âm đạo có thể gây cảm giác khó chịu, ngứa, đau, giảm hứng thú trong “cuộc yêu”, nhiễm trùng đường tiết niệu… Có nhiều nguyên nhân gây khô âm đạo, nhưng việc sử dụng một số loại thuốc điều trị bệnh cũng có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng này…

11 loại thực phẩm tăng khả năng sinh sản cho cả 2 giới

11 loại thực phẩm tăng khả năng sinh sản cho cả 2 giới

Sống khỏe - 21 giờ trước

Các vitamin, khoáng chất và chất dinh dưỡng có vai trò quan trọng đối với khả năng sinh sản. Việc hiểu được tầm quan trọng của việc lập kế hoạch ăn kiêng cho khả năng sinh sản cũng rất cần thiết.

Đi cấp cứu vì thói quen dùng thuốc tai hại nhiều người Việt thường làm

Đi cấp cứu vì thói quen dùng thuốc tai hại nhiều người Việt thường làm

Bệnh thường gặp - 1 ngày trước

Người phụ nữ nhập viện cấp cứu vì mất nước nặng, rối loạn điện giải, suy thận cấp. Người nhà cho biết bệnh nhân thường xuyên mua nhiều loại thuốc kháng sinh, uống không theo liều lượng được khuyến cáo.

Nam sinh ngã rụng 5 chiếc răng, cốc sữa tươi của giáo viên trở thành "vật cứu mạng"

Nam sinh ngã rụng 5 chiếc răng, cốc sữa tươi của giáo viên trở thành "vật cứu mạng"

Mẹ và bé - 1 ngày trước

Không ai có thể ngờ rằng chính cốc sữa tươi đó lại là "sợi dây cứu mạng" cho hàm răng của nam sinh.

Loại rau bán rẻ nhất chợ, quý ngang nhân sâm, người Việt nên ăn thường xuyên để sống thọ

Loại rau bán rẻ nhất chợ, quý ngang nhân sâm, người Việt nên ăn thường xuyên để sống thọ

Sống khỏe - 1 ngày trước

GĐXH - Rau khoai lang là "kho tàng vitamin", riêng lượng vitamin B2 trong rau khoai lang đã nhiều gấp 10 lần so với củ khoai lang. Ngoài ra, loại rau này cũng rất giàu chất xơ, vitamin B6, vitamin C, chất chống oxy hóa...

Top