Kéo dài tuổi thọ (4): Phòng tránh thoái hóa khớp
GiadinhNet - Theo GS.TS Trần Ngọc Ân, nguyên Trưởng khoa Cơ xương khớp, BV Bạch Mai, Chủ tịch Hội Thấp khớp học Việt Nam: Chứng thoái hóa khớp tăng dần theo tuổi.
Điều trị thoái hóa khớp gối. |
Vòng kiềng - biểu hiện của thoái hóa khớp
Theo GS.TS Trần Ngọc Ân, thoái hóa khớp là do bị hư hỏng phần sụn đệm kèm phản ứng viêm, giảm thiểu dịch nhầy bôi trơn điểm nối giữa hai đầu xương khiến người bệnh đau nhức, cứng khớp, hạn chế cử động các khớp lớn của chi dưới (khớp gối, khớp háng), làm yếu các cơ ngoài hông - nơi có các cơ quyết định dáng đi, làm thay đổi sự sắp xếp khung xương chậu, tăng mức độ cong chân. Những khu vực có khí hậu nóng, ẩm cao, người thừa cân, tiền sử gia đình có người bị bệnh khớp và yếu tố nghề nghiệp như: Cầu thủ, công nhân lao động chân tay... rất dễ mắc thoái hóa khớp.
Ghi nhận của BS Jeffrey Chew, chuyên gia phẫu thuật khớp gối - Tập đoàn Y tế ParkwayHealth 60% người trên 65 tuổi và 85% người trên tuổi 80 có nguy cơ viêm khớp gối; sau 45 tuổi nữ mắc bệnh cao hơn nam 1,5 - 2 lần.
Nguyên nhân gây thoái hóa khớp ở người cao tuổi thường không rõ rệt, các yếu tố thúc đẩy quá trình thoái hóa bao gồm tuổi tác, béo phì, chấn thương nhẹ, mạn tính ở khớp. Người bị thoái hoá khớp thường xuất hiện chân vòng kiềng do gây lệch tâm khớp gối, tạo áp lực lên đầu gối, đặc biệt là vùng đệm trong đầu gối vì nó sẽ phải mang trọng lượng lớn hơn mức thông thường khi di chuyển. Chân càng cong thì triệu chứng viêm khớp càng biểu hiện sớm và nặng hơn.
Điều trị thế nào?
Thoái hóa khớp thường được điều trị bằng thuốc uống, thuốc tiêm. Nhưng vì thuốc trị khớp hay có tác dụng phụ nên không thể dùng lâu. Khi bệnh nhẹ có thể làm vật lý trị liệu (chườm nóng, chiếu đèn hồng ngoại, dùng máy phát sóng ngắn hay siêu âm, xung điện giảm đau) và nghỉ ngơi, hoặc dùng thuốc kháng viêm - giảm đau, thuốc giãn cơ theo y lệnh. Nếu dùng thuốc mà vẫn đau đớn sẽ được phẫu thuật, nhẹ thì nội soi khớp "vá" lại bề mặt sụn. Nếu khớp bị cong nặng, chân vòng kiềng ngoài nội soi lấy hết phần sụn bị rách, chỉnh lại trục xương sẽ được thay thế một phần khớp gối, hoặc thay toàn bộ khớp gối. Bệnh nhân sau mổ thay khớp có thể co gập gối dễ dàng, linh hoạt, vận động thuận tiện hơn và vẫn làm được các cử động khó như động tác quỳ lạy, ngồi xổm.
Với những người có tiền sử bệnh suy tim, tiểu đường hay các bệnh mãn tính khác, các chuyên gia y tế lưu ý cần có sự phối hợp với các bác sĩ khi phẫu thuật thay khớp. Nên trao đổi kỹ với bác sĩ về chất liệu thay thế (bằng kim loại, sứ hay nhựa xem vật liệu nào phù hợp hơn), chất gắn kết, dây chằng và tuổi tác có ảnh hưởng gì không để lỡ có biến chứng sẽ được xử lý kịp thời.
Phòng tránh
Theo GS.TS Trần Ngọc Ân, để phòng tránh thoái hóa khớp cần có lối sống lành mạnh, ăn uống, vận động điều độ, hợp lý. Thực phẩm ăn uống nên đa đạng, giàu protein, vitamin, khoáng chất (trứng, sữa, tôm, cua, lươn và các loại nhuyễn thể, các loại quả chín và rau có màu xanh đậm, hoặc màu vàng...). Mỗi người nên chọn cách tập thể dục phù hợp như đi bộ, chạy, đạp xe, bơi, chèo thuyền... Tuổi 40 trở lên nên tập thể dục để tăng độ chắc khoẻ của cơ, giảm áp lực lên các khớp. Đi bộ rất tốt với người lớn tuổi, nhưng đi không đúng phương pháp, đi quá nhiều có nguy cơ thoái hóa khớp. Người 60 - 70 tuổi chỉ nên đi bộ 30 - 45 phút/ngày. Người trẻ hơn có thể đi bộ nhiều hơn, nhưng không nên lạm dụng.
Cần tránh các tư thế xấu trong sinh hoạt và làm việc hằng ngày như: Ngồi xổm, ngồi bó gối. Vận động xương khớp sau mỗi giờ lao động. Tránh các động tác mạnh, đột ngột, tránh sai tư thế khi mang vác nặng. Không nên tập chạy trên bề mặt cát lún, sân cứng (xi măng, nhựa đường) vì lực dội ngược lớn làm hỏng khớp gối thầm lặng. Nên chạy đường mềm như đường đất, bãi cỏ với loại giày mềm. Phụ nữ chỉ nên đi giày cao khoảng 3cm, ôm vừa và vững gót để giữ thăng bằng tốt, giảm áp lực cho khớp gối.
Bị thoái hóa khớp nên hạn chế đồ uống có cồn. Tránh ăn những thực phẩm có hàm lượng purin và fructozo cao như cá trích, thịt gia súc, gan và thịt lợn muối. Tránh các món ăn làm tăng mỡ trong máu (thịt mỡ, bơ, xúc xích, dăm bông, bánh kẹo...) vì sẽ gia tăng tình trạng viêm tấy. Quá trình chữa trị cần ăn sữa bò, sữa đậu nành, xích đậu, đại táo… và thức ăn giàu chất sụn có tác dụng khôi phục sụn khớp như vây cá. Khi khớp sưng đau (có thể kèm nóng đỏ) nên ăn các món giải nhiệt, thông ẩm như dưa hấu, bí xanh, ngó sen non, đậu phụ… Kiêng ăn cay nóng, thực phẩm nướng, mỡ... BS Jeffrey Chew (Tập đoàn Y tế ParkwayHealth) |
Nỗ lực nâng cao chất lượng dân số vùng đồng bào dân tộc
Dân số và phát triển - 1 giờ trướcGĐXH - Ngành Y tế Quảng Bình đang tập trung triển khai các hoạt động nhằm cải thiện sức khỏe cho đồng bào, nâng cao thể trạng, tầm vóc người dân tộc thiểu số, phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em...
Nam giới có cần vệ sinh vùng kín hàng ngày?
Dân số và phát triển - 1 ngày trướcViệc vệ sinh vùng kín của nam giới hàng ngày là điều cần thiết. Nhưng vệ sinh vùng kín cho nam đúng cách thế nào không hẳn ai cũng biết.
Gửi tinh trùng vào ngân hàng chờ làm bố
Dân số và phát triển - 1 ngày trướcNhiều người đàn ông sợ biến chứng quai bị hay phải điều trị ung thư đã gửi tinh trùng vào ngân hàng, để sau này vẫn có thể thụ tinh trong ống nghiệm để sinh con.
Nấm Candida gây bệnh gì, có nguy hiểm không?
Dân số và phát triển - 3 ngày trướcCác bệnh do nhiễm nấm Candida tuy gây ra các triệu chứng khó chịu nhưng thường dễ điều trị và ít khi đe dọa tính mạng. Tuy nhiên, tình trạng sẽ nghiêm trọng khi nấm Candida xâm nhập vào máu gây nhiều biến chứng nguy hiểm.
Vòng tránh thai chui nhầm ổ bụng 2 người phụ nữ
Dân số và phát triển - 3 ngày trướcCác bác sĩ vừa xử trí cấp cứu 2 phụ nữ bị vòng tránh thai lạc chỗ trong ổ bụng.
Gặp ai cũng hỏi "sao mãi mà chưa có con", khi nhìn thấy tấm hình này mới thấu cảm giác bất lực của người mẹ
Dân số và phát triển - 4 ngày trướcCó lẽ chỉ những người mẹ phải trải qua tình cảnh này mới có thể thấu hiểu được.
Mắc bệnh lậu nên ăn và nên tránh thực phẩm nào?
Dân số và phát triển - 5 ngày trướcChế độ ăn uống ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Ăn thực phẩm lành mạnh, bổ dưỡng giúp hỗ trợ hệ thống miễn dịch, thúc đẩy quá trình điều trị bệnh lậu.
Hoàn Kiếm (Hà Nội) phát động chiến dịch truyền thông, vận động lồng ghép chăm sóc sức khỏe sinh sản
Dân số và phát triển - 5 ngày trướcGĐXH – Đây là một hoạt động thường niên nằm trong chuỗi những hoạt động cung cấp kiến thức, các dịch vụ chất lượng cao về chăm sóc sức khỏe sinh sản cho nam và nữ giới tại cộng đồng trên địa bàn quận Hoàn Kiếm.
5 dấu hiệu cảnh báo sớm rối loạn cương dương và cách cải thiện
Dân số và phát triển - 6 ngày trướcRối loạn cương dương ảnh hưởng đến cuộc sống và mối quan hệ của cặp đôi. Nam giới có thể khắc phục được nếu không bỏ qua những dấu hiệu cảnh báo sớm và giải quyết ngay ở giai đoạn đầu.
5 biện pháp tự nhiên giúp hỗ trợ cân bằng nội tiết tố nữ
Dân số và phát triển - 1 tuần trướcSuy giảm nội tiết tố là mối bận tâm lớn của phụ nữ tuổi trung niên vì nó kéo theo nhiều vấn đề sức khỏe. Thay vì cố tìm phương cách sử dụng các chất bổ sung để cân bằng nội tiết tố, trước tiên chị em nên điều chỉnh trong lối sống và chế độ ăn uống.
5 biện pháp tự nhiên giúp hỗ trợ cân bằng nội tiết tố nữ
Dân số và phát triểnSuy giảm nội tiết tố là mối bận tâm lớn của phụ nữ tuổi trung niên vì nó kéo theo nhiều vấn đề sức khỏe. Thay vì cố tìm phương cách sử dụng các chất bổ sung để cân bằng nội tiết tố, trước tiên chị em nên điều chỉnh trong lối sống và chế độ ăn uống.