Bệnh da mùa hè: Phòng chống dày sừng ánh sáng
GiadinhNet - Theo ThS. BS Lê Hữu Doanh, Bộ môn Da liễu, Trường Đại học Y Hà Nội, bệnh dày sừng ánh sáng hay xuất hiện vùng da đổi màu ở da mặt, da đầu, trán, tai, duỗi cẳng tay, mu tay… với những u, đốm nhô cao có màu đỏ - nâu, khô, tróc vảy và nhám xù xì.
Bề mặt da chỗ đó còn có nhiều vết nhăn nhỏ, rãnh nhỏ và các dấu hiệu tổn thương do ánh sáng mặt trời. Cũng có thể gặp ở những vùng tiếp xúc với nắng lặp đi lặp lại như lưng, ngực, chân và hội lưu thành dày sừng ánh sáng lớn ở một khu vực tương đối rộng. Dạng biến thể có thể là màu nâu, hoặc sự tăng sừng quá mức, tạo ra một chất sừng nhô ra trên bề mặt da (như sừng hóa da).
Trong khoảng 2 năm bệnh có thể tiến triển thành ung thư tế bào vảy, biểu hiện lâm sàng là những nốt sần sùi, mảng tăng sừng đường kính vài centimét, có thể là mảng dẹt bao phủ bởi lớp sừng, hay gặp là mảng hồng ban tăng sừng (được bao phủ bởi lớp sừng) 3 -10mm và dần dần to ra, cao hơn, có thể tiến triển đến ung thư tế bào đáy và có nguy cơ ác tính.
Theo BS Kim Thảo, Phòng khám Chăm sóc da (BV Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh): Yếu tố mắc bệnh tiêu biểu là người có làn da sáng (làn da trắng), phổ biến từ 40 tuổi trở lên (tỉ lệ 40-60%). Ở nơi cường độ tia ánh sáng mặt trời chiếu quanh năm có thể gặp từ 10 – 30 tuổi. Bệnh dày sừng ánh sáng gặp ở nam nhiều hơn nữ (do nam hay làm việc ngoài nắng, tiếp xúc với tia tử ngoại nhiều hơn) và cũng có liên quan với chế độ ăn giàu chất béo, hoạt động thể thao ngoài trời…
Bệnh dày sừng ánh sáng tiến triển theo 3 cách: Một là tự nó thoái hóa. Hai là không thay đổi và ba là sẽ tiến tới ung thư biểu mô tế bào vảy (tỷ lệ 0,1 - 10%) và đã có trường hợp tiến thành ung thư biểu mô tế bào đáy. Dày sừng do ánh sáng được coi là giai đoạn sớm nhất của sự phát triển ung thư da, có thể tiến triển thành ung thư tế bào gai và lan rộng, xâm lấn hoặc di căn.
Bệnh dày sừng da. |
Cần phát hiện và điều trị sớm
Dày sừng ánh sáng có thể điều trị hiệu quả nếu phát hiện sớm và điều trị tích cực. Theo BS Kim Thảo, phổ biến là dùng nitơ lỏng làm đông cứng bề mặt da tổn thương, làm vùng da có bệnh bị bong ra, lớp da mới khỏe mạnh sẽ thay thế. Các phương pháp điều trị khu trú khác là áp lạnh nitơ, đốt laser CO2, đốt điện… Hoặc dùng thuốc kháng ung thư bôi lên vùng da cần điều trị. Nhưng việc điều trị phải do bác sĩ da liễu khám và theo dõi. Các bác sĩ sẽ cho sinh thiết da để chẩn đoán xác định, loại bỏ nguy cơ ung thư tế bào vảy và các sang thương khác (ví dụ như các tăng sừng, hồng ban, nốt). Sinh thiết cũng được chỉ định ở các sang thương tái phát và các trường hợp không đáp ứng điều trị.
Dày sừng ánh sáng điều trị gồm 2 nhóm chính: Phẫu thuật triệt để sang thương và điều trị nội khoa. Điều trị nội khoa có ưu điểm là điều trị được vùng da lớn có nhiều sang thương, nhưng mất thời gian dài và khó chịu. Dạng cream 5% hay dùng nhất, thoa 2 lần/ngày trong 1 tháng, quá trình điều trị sẽ khó chịu, có thể hình thành các loét đỏ và tạo vẩy, sau 2 tuần sẽ lành. Phẫu thuật là loại bỏ hoàn toàn dày sừng ánh sáng mà ít gây thương tổn cho mô xung quanh nhất. Liệu pháp quang động cho kết quả tốt hơn, nhưng làm người bệnh đau, vùng sang thương điều trị có thể đỏ và tạo vẩy. Ngoài ra còn có cắt lạnh, nạo hoặc cắt bỏ và một phần mô, nặng hơn sẽ được sinh thiết làm giải phẫu bệnh để loại trừ nguy cơ ung thư. Tất cả các phương pháp đều lấy đi lớp thượng bì (có thể cả một phần lớp bì) và có thể để lại sẹo.
Theo các bác sĩ, nên phòng ngừa bắt đầu từ tuổi nhỏ. Những tác hại của ánh sáng mặt trời trên các vùng da không được che kín làm cho chúng có nguy cơ bị bệnh dày sừng và ung thư da về sau này. Hạn chế các hoạt động vui chơi ngoài trời. Nếu bắt buộc phải làm việc ngoài trời thường xuyên cần điều chỉnh chế độ làm việc, dùng chất bảo vệ da có SPF có chỉ số chống nắng từ 30 trở lên.
Nếu theo dõi và điều trị liên tục thì các sang thương của bệnh dày sừng với ánh nắng có thể kiểm soát tốt, ngăn ngừa khả năng phát triển thành ung thư tế bào vảy xâm lấn. Nhưng trên hết mọi người không nên tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng, nhất là từ 10 – 16h giờ vì đó là thời điểm nhiều ánh nắng nhất.
Đề phòng bệnh dày sừng da, bạn nên:
Khi ra ngoài trời nắng, cần đội mũ rộng vành và mặc quần áo dài, thoa các chất chống nắng phổ rộng có khả năng bảo vệ da chống lại cả tia cực tím UVA và UVB (nên dùng chất chống nắng theo phổ có chất chống tia UVA), có chỉ số chống nắng (SPF) từ 15 trở lên và thoa trước khi ra ngoài ít nhất 15 - 30 phút. Sau 1,5 giờ ngoài nắng nên thoa thêm (thoa cả khi trời có mây). |
Trà Giang
Chạy bộ tập thể dục nếu có dấu hiệu này cần dừng ngay để phòng đột quỵ
Sống khỏe - 11 giờ trướcGĐXH - Chạy bộ tập thể dục nếu thấy có cơn đau tức ngực bất thường, nhịp tim nhanh lên một cách bất thường, cảm giác mệt mỏi... cần được thăm khám y tế.
Bé gái chào đời với dây rốn quấn cổ 5 vòng
Y tế - 11 giờ trướcBé gái nặng gần 3 kg, có dây rốn quấn cổ 5 vòng, ngôi ngược vừa được các bác sĩ phẫu thuật mổ lấy thai thành công
Pfizer Việt Nam, VNVC và Tâm Anh hợp tác nâng cao giải pháp chăm sóc sức khỏe
Sống khỏe - 12 giờ trướcTP.HCM, 15/4/2024, Pfizer (Việt Nam), VNVC, và Bệnh Viên Đa Khoa Tâm Anh TP.Hồ Chí Minh đã ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác tăng cường giải pháp chăm sóc sức khỏe tại Việt Nam
4 loại ung thư thường gặp ở phụ nữ và cách phát hiện sớm
Bệnh thường gặp - 12 giờ trướcCơ thể nữ giới luôn thay đổi, nhưng đôi khi những thay đổi lại là dấu hiệu bệnh ung thư ở phụ nữ.
Lạng Sơn: Gần 100 người mắc rối loạn tâm thần do lạm dụng rượu
Y tế - 15 giờ trướcGĐXH – Đa số bệnh nhân nhập viện với các biểu hiện như: mê sảng, dễ bị kích động, không điều khiển được cảm xúc, la hét, chửi bới, lo âu, hoảng sợ, ảo giác...
Tai nạn hy hữu: Đạp xe đi học, nam sinh 17 tuổi bị tay lái đâm sâu vào cổ
Y tế - 15 giờ trướcGĐXH - Cú ngã không ngờ đã khiến tay lái xe đâm vào cổ. Máu từ vết thương ồ ạt chảy, cậu vội dùng tay bịt vết thương, loạng choạng chạy bộ về nhà.
Uống thuốc nam không rõ nguồn gốc, hai người đàn ông nhập viện cấp cứu
Y tế - 16 giờ trướcGĐXH – Sau 5 tháng uống thuốc nam điều trị viêm gan B, ông D. thấy mệt mỏi, chán ăn, tiểu ít, có màu vàng sẫm, đại tiện phân táo nên được đưa đi bệnh viện.
Trẻ em có bị rối loạn tiền đình không?
Mẹ và bé - 20 giờ trướcNhiều người cho rằng rối loạn tiền đình là bệnh chỉ gặp ở người lớn. Tuy vậy, trẻ em cũng rất dễ mắc phải hội chứng này và nhiều cha mẹ cảm thấy lo lắng khi con bị rối loạn tiền đình.
Thông tin mới nhất vụ thanh niên ngừng tim trước vạch đích giải chạy Tây Hồ: Có tiền sử tăng huyết áp
Y tế - 21 giờ trướcGĐXH - Bệnh nhân có tiền sử tăng huyết áp 4 năm, thường xuyên được điều trị bằng Coversyl.
Cao huyết áp và những biến chứng trên mắt chớ nên chủ quan!
Sống khỏe - 21 giờ trướcHuyết áp cao là một kẻ "sát thủ thầm lặng" ảnh hưởng đến tim mạch, não bộ và nhiều cơ quan khác, trong đó có mắt. Biến chứng mắt do cao huyết áp có thể dẫn đến mù lòa nếu không được phát hiện kịp thời.
Chú rể ở Nam Định nhập viện ngay trong ngày cưới vì chấn thương tinh hoàn
Bệnh thường gặpGĐXH - Trong lúc vui chơi và nhảy cùng bạn bè trong ngày cưới, chú rể có trèo lên ghế nên bị ngã đập vùng hạ bộ vào thành ghế...