Đau đầu có thể là triệu chứng của dị dạng động tĩnh mạch não

TS Lê Văn Trường, Chủ nhiệm khoa Can thiệp tim mạch, BV 108 cho biết triệu chứng của bệnh là máu não (50-60%), đau đầu, động kinh (40-45%) và tình cờ phát hiện (5-10%). 

Cũng theo TS Trường, mọi bệnh nhân DDĐTMN đều có nguy cơ bị vỡ. Hàng năm có khoảng 2-4% số bệnh nhân DDĐTMN (kể cả trẻ em) bị đột quỵ chảy máu não do vỡ khối u dị dạng. Đây là biến chứng nặng nề nhất của bệnh DDĐTMN.  Khi chưa vỡ, bệnh nhân có biểu hiện đau đầu mãn tính, điều trị nội khoa không giảm, có những cơn co giật kiểu động kinh.

Những trường hợp kích thước ổ dị dạng lớn có thể gây chèn ép não và thiếu máu não, gây bại liệt tay chân. Cũng có thể không có triệu chứng, được phát hiện tình cờ khi chụp cắt lớp, cộng hưởng từ hoặc chụp mạch vì bệnh khác. Khi bị vỡ, gây chảy máu nhu mô não là chủ yếu. Triệu chứng thường đột ngột, cấp tính với mức độ nặng nhẹ như: đau đầu dữ dội, kèm theo nôn, buồn nôn, tăng huyết áp, ý thức có thể bình thường, hoặc lơ mơ, thậm chí hôn mê, bại liệt nửa người, khó nói chuyện...

Cũng theo TS Trường, hiện khoa đã có máy chụp DSA mạch não để loại bỏ khối dị dạng ra khỏi tuần hoàn não. Có 3 phương pháp điều trị: phẫu thuật mổ hộp sọ, tìm và kẹp các nhánh mạch cấp máu DDĐTMN, sau đó cắt bỏ tất cả các mạch dị dạng.

Phương pháp thứ 2 là phẫu thuật tia xạ. Phương pháp này không mổ, dùng ống thông đi qua động mạch đùi lên não, sử dụng chất keo (glue) hoặc Onyx để bơm tắc DDĐTMN qua ống thông (nút mạch).

Phương pháp thứ 3 sử dụng can thiệp lòng mạch. Thông thường những DDĐTMN nhỏ hơn 3cm và cấu trúc đơn giản, có thể được điều trị bằng phương pháp nút mạch. Những DDĐTMN lớn hơn và cấu trúc phức tạp thường được điều trị phối hợp các phương pháp.

Với các trường hợp này, các bác sĩ thường nút mạch trước để làm giảm bớt kích thước DDĐTMN, sau đó phẫu thuật mở hoặc phẫu thuật tia xạ. Nếu bệnh nhân chưa bị vỡ mạch sau điều trị chỉ cần nằm viện 2-3 ngày. Còn với bệnh nhân đã bị vỡ mạch cần điều trị từ 7-14 ngày để theo dõi và điều trị các rối loạn do chảy máu gây ra. Ngoài ra, bệnh nhân này cần điều trị nội khoa và phục hồi chức năng tích cực, nếu có di chứng.

V.Khánh