Dầu ăn thực vật có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh?
Từ trước đến nay, dầu thực vật luôn được quảng cáo với nhiều ưu việt như: giảm cholesterol, phòng xơ vữa động mạch. Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến cáo, dầu thực vật có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư vú, tuyến tiền liệt, đại tràng...
Gần đây, nhiều người dân tỏ ra lo lắng trước những luận điểm khoa học của giáo sư Grazyna Cichosz, chuyên gia dinh dưỡng nổi tiếng của Ba Lan cho rằng dầu ăn không tốt như quảng bá. Theo bà, việc xào, chiên thức ăn bằng dầu thực vật rất độc hại, thực chất là mối đe dọa lớn đối với sức khỏe bởi khi bị gia nhiệt, dầu thực vật bao giờ cũng trở nên độc hại.
- Người béo phì, mỡ trong máu cao, xơ vữa động mạch, cao huyết áp, tiểu đường không nên ăn mỡ động vật. Tốt nhất chỉ dùng dầu thực vật và nhiều rau xanh, củ quả cùng với các loại cá.
- Người khỏe bình thường thì không cần kiêng mỡ động vật, nhất là với trẻ em. Tuy nhiên, cũng không nên cho ăn quá nhiều vì sẽ gây béo phì và các bệnh khác. |
Tuy nhiên, người tiêu dùng cần lưu ý: dầu thực vật có nhiều loại nên không thể đánh đồng chúng lẫn với nhau.
Theo bà, ưu điểm vượt trội của dầu thực vật là: so với mỡ động vật, dầu thực vật có hàm lượng các axit béo không no cần thiết (có tác dụng làm giảm nồng độ cholesterol, phòng xơ vữa động mạch) cao hơn mỡ động vật.
"Tuy nhiên, khi dầu thực vật được dùng để chiên, rán ở nhiệt độ cao hơn 180 độ C sẽ bị ôxy hóa và biến chất. Vì thế, tuyệt đối không được dùng dầu chiên đi chiên lại nhiều lần", bà Sửu cho biết.
Cũng theo ông Trần Đáng, nguyên cục trưởng Cục An toàn vệ sinh thực phẩm (Bộ Y tế) không thể phủ nhận những tác dụng của dầu thực vật. Chẳng hạn, dầu thực vật cung cấp 2 axit béo không no rất quan trọng là omega-3 và omega-6, tự thân cơ thể người không thể tổng hợp được. Chúng có tác dụng là giảm cholesterol, huyết áp thể nhẹ...
"Tuy nhiên, nếu hàm lượng hai chất này không cân đối thì sẽ rất có hại cho cơ thể người. Tỷ lệ 4:1 (hàm lượng omega 6 so với omega 3) được coi là tỷ lệ tuyệt đối. Loại dầu nào đạt được tỷ lệ này là loại dầu tốt", ông Đáng cho biết.
Theo ông, nếu dư thừa quá nhiều omega 6 sẽ làm tăng nguy cơ bị ung thư vú, đại tràng, xơ vữa động mạch, tuyến tiền liệt..., thậm chí gây ức chế omega 3. Vì thế, người tiêu dùng khi lựa chọn dầu ăn, cần lựa chọn sản phẩm có tỷ lệ cân đối giữa hai chất béo không no này.
"Một điều cần lưu ý, đây chỉ là những nguy cơ cao chứ không phải chắc chắn việc sử dụng dầu ăn sẽ gây bệnh", ông Đáng nhấn mạnh.
Ngoài ra, cũng theo ông, nhiều nghiên cứu đều cho rằng không nên ăn quá nhiều dầu thực vật. Tuy nhiên, đến nay hàm lượng bao nhiêu là đủ thì vẫn chưa thống nhất. Có người cho rằng chỉ nên ăn một thìa cà phê mỗi ngày, tương ứng với 5 gam. Có người lại cho rằng nên ăn 20 gam dầu thực vật mỗi ngày.
Bên cạnh đó, về tác dụng thực sự của bơ thực vật, theo các chuyên gia, ý kiến cho rằng "bơ thực vật không có gì là bổ béo" hay "bơ thực vật có tác dụng đặc biệt với sức khỏe" đều không đúng.
Bơ thực vật hay margarin có thành phần chính là dầu thực vật được hydro hóa, sữa bột tách kem...
Theo Phó giáo sư Phan Thị Sửu, Giám đốc Trung tâm kỹ thuật an toàn thực phẩm, trong quá trình phản ứng hydro hóa dầu thực vật có một số axit béo dạng trans (axit béo xấu) được hình thành. Nó làm tăng cholesterol xấu và giảm lượng cholesterol tốt, tăng nguy cơ bị xơ vữa động mạch, gây béo phì.
"Nếu trong quá trình làm bơ thực vật, nhà sản xuất chỉ sử dụng một phần dầu thực vật đã hydro hóa và một phần dầu thực vật được este hóa thì lượng axit béo dạng trans sẽ ít hơn. Chất lượng bơ sẽ tốt hơn", bà Sửu nói.
Vì thế, theo bà người tiêu dùng không nên ăn bơ thực vật thường xuyên và số lượng nhiều. Không nên ăn các loại thịt nướng, chiên, rán, thức ăn nhanh chứa nhiều chất béo.
Ngoài ra, để lựa chọn thực phẩm an toàn, người tiêu dùng khi chọn mua dầu thực vật nên chọn loại dầu lỏng chứa nhiều axit béo không no theo thứ tự như sau: oliu, vừng, ngô, hướng dương, đậu nành, cọ.
Có trường hợp, nhà sản xuất trộn lẫn các loại dầu với nhau nên khi mua về người tiêu dùng có thể thử bằng cách để dầu vào ngăn mát tủ lạnh. Nếu dầu nào bị đông đặc hoặc tạo cặn đặc thì chứng tỏ loại đó chứa nhiều axit béo no, không tốt cho sức khỏe.
Cúm mùa gia tăng, những ai dễ gặp biến chứng nặng, cần đặc biệt lưu ý?
Sống khỏe - 2 giờ trướcGĐXH - Theo các bác sĩ, người cao tuổi, người có bệnh nền, người suy giảm miễn dịch, phụ nữ mang thai và trẻ em là những đối tượng dễ gặp biến chứng khi mắc cúm.
Không phải tập thể dục hay ăn kiêng, cụ bà sống thọ 100 tuổi nhờ 3 bí quyết ai cũng dễ dàng áp dụng
Sống khỏe - 2 giờ trướcNhiều người bất ngờ khi nghe bí quyết sống thọ vô cùng đơn giản của cụ bà 100 tuổi.
Nữ sinh lớp 8 bị rối loạn nhân cách, nhiều lần tự huỷ hoại bản thân
Sống khỏe - 4 giờ trướcÁp lực học tập, bố mẹ mâu thuẫn khiến nữ sinh lớp 8 căng thẳng, sinh ra suy nghĩ tiêu cực, tự huỷ hoại bản thân.
Thanh niên 30 tuổi tử vong vì bệnh tiểu đường: BS cảnh báo đừng ăn sáng với 3 món khiến đường huyết tăng vọt này
Sống khỏe - 5 giờ trướcTrong ngày, bữa sáng là bữa ăn quan trọng nhất, quyết định đường huyết cả ngày dài.
Bệnh viện phụ sản An Thịnh dành nhiều phần quà trị giá hàng tỷ đồng cho khách hàng trong tọa đàm 'Giải pháp tài chính toàn diện cho con sự khởi đầu từ vạch đích'
Sống khỏe - 6 giờ trướcNgày 16/3/2024, buổi tọa đàm "Giải pháp tài chính toàn diện cho con sự khởi đầu từ vạch đích" tổ chức tại Bệnh viện Phụ sản An Thịnh đã diễn ra thành công rực rỡ.
Vì sao chúng ta ngủ ít hơn và thức dậy sớm hơn?
Sống khỏe - 9 giờ trướcGĐXH - Khi tuổi nhiều lên, nhiều người ngủ ít hơn và thức dậy sớm hơn. Tình trạng này có vẻ là một hiện tượng phổ biến, nhưng chính xác thì nguyên nhân gây ra nó là gì?
5 dấu hiệu cơ thể cảnh báo bạn đang ăn quá nhiều đường
Sống khỏe - 9 giờ trướcĂn nhiều đường không tốt cho sức khỏe nhưng nhiều người không biết mình đang ăn quá nhiều đường mỗi ngày vì đường có thể nằm ẩn trong thành phần thực phẩm. Vậy có dấu hiệu nào cảnh báo không?
Biến chứng nguy hiểm của tăng men gan
Bệnh thường gặp - 12 giờ trướcMen gan tăng cao thường là dấu hiệu cảnh báo tình trạng gan bị viêm hoặc tổn thương. Những triệu chứng men gan tăng khá mơ hồ khiến người bệnh dễ chủ quan, không thăm khám điều trị và kiêng khem hợp lý làm bệnh ngày càng nặng hơn.
Bé 2 tháng tuổi bị tổn thương thần kinh vì hành vi người lớn thường làm mà không hay biết
Sống khỏe - 22 giờ trướcGĐXH - Thấy con quấy khóc, gia đình bế đung đưa để dỗ, ít ngày sau trẻ nhập viện và được chẩn đoán tổn thương thần kinh do rung lắc.
Trước khi ngủ, uống loại nước này bổ hơn ăn tổ yến, nhân sâm, hạ đường huyết 'nhạy như insulin', lại giảm cân, thải độc hiệu quả: Chợ Việt bán nhiều
Bệnh thường gặp - 1 ngày trướcĐây là loại nước rất quen thuộc với người Việt. Các chuyên gia khuyên uống trước khi đi ngủ để tăng cường tiêu hóa, giải độc rất hiệu quả.
Những thói quen gây sỏi thận ít người biết
Bệnh thường gặpNhịn tiểu, không uống đủ nước, ăn mặn... là những thói quen có thể gây sỏi thận. Đây là bệnh lý gây ra những cơn đau dữ dội hoặc âm ỉ, sỏi thận nếu không điều trị kịp thời hoặc không điều trị đúng phương pháp có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm.