Bí mật về dược vị trong bài xuân dược giúp hoàng đế phục hồi "bản lĩnh đàn ông"
GiadinhNet - “Muốn cho xanh tóc đỏ da/ Rủ nhau lên núi tìm hà thủ ô” – câu thơ này đã phần nào phản ánh công dụng chống lão hóa tuyệt vời của cây thuốc hà thủ ô. Đặc biệt, nhờ công dụng bổ huyết, hà thủ ô cũng là vị thuốc có mặt trong nhiều bài “xuân dược” của vua chúa xa xưa.
Lương y Nguyễn Xuân Hướng cảnh báo về dược tính của hà thủ ô. Ảnh TG |
Ly kỳ chuyện vua chữa “bản lĩnh đàn ông”
Hà thủ ô còn gọi là giao đằng, dạ hợp, thủ ô. Đây là loại cây sống lâu năm, gốc dài khoảng gần 1m, thường kết đôi với một cây đồng loại khác. Nó có giống đực và cái: giống đực màu vàng-trắng, giống cái là màu vàng-đỏ. Các củ rễ của cây này có thể có các hình dạng khác nhau, từ giống người cho đến giống con rùa. Củ hà thủ ô từ lâu đã được y học cổ truyền coi là một loại thuốc tốt giúp tăng cường sinh lực, đen tóc, cải thiện làn da và cung cấp lợi ích lâu dài như phát triển cơ xương, gân cốt, tăng tuổi thọ… Về loại cây này, người dân Trung Hoa đến giờ vẫn lưu truyền một giai thoại hết sức thú vị. Đời nhà Đường, có một người đàn ông tên là Hà Điền Nhi sống ở Tuyền Châu. Từ nhỏ, Hà Điền Nhi đã thường xuyên ốm yếu nên không cô gái nào dám lấy, tới năm 58 tuổi mà vẫn độc thân. Một hôm, họ Hà buồn quá bèn xuống núi uống rượu say đến nỗi nằm lăn ra ngủ cạnh bìa rừng mà không biết. Khi tỉnh dậy, ông thấy bên cạnh một loại cây lạ, gắn chặt nhau từng cặp. Phải mất nhiều thời gian để tách chúng ra, ông rất ngạc nhiên khi chúng lại tự động đan xen như cũ. Thấy lạ, Hà Điền Nhi bèn đào chúng lên và đưa về nhà. Sau đó, một số dân làng nói với ông: “Bác đã già lại không có con nhưng giống cây này ở lại quấn vào nhau ngay cả sau khi bị tách. Có thể đó là phép màu nào đó. Tại sao bác không thử ăn chúng đi và xem chúng giúp ích được gì không?”.
Hà Điền Nhi nghe theo bèn cắt nhỏ rễ cây lạ ngâm rượu uống. Một vài tháng sau đó, ông cảm thấy tràn đầy năng lượng, tóc xanh đen trở lại, da dẻ tươi sáng và bắt đầu có ham muốn tình dục. Ông lại vào rừng tìm đào thêm nhiều loại cây này về dùng. Chẳng bao lâu, sự thay đổi rõ rệt về sức khỏe đã giúp ông cưới được một cô gái trẻ trong làng. Trong 10 năm, Hà Điền Nhi sinh liền mấy đứa con, sống thọ tới... 160 tuổi. Cháu nội của ông là Hà Thủ Ô dùng vị thuốc này cũng thọ tới 130 tuổi mà tóc vẫn còn đen bóng. Anh ta đem thuốc cho họ hàng và bà con làng xóm cùng dùng, bởi vậy mọi người gọi cây thuốc này là hà thủ ô.
Một người dân Trung Quốc đào được cây hà thủ ô đỏ giống hình người nặng 5,8 kg. |
Vị thuốc quý nhưng “khó tính”
Cách nhận biết hà thủ ô thật, giả
Ngoài ra, tình trạng hà thủ ô bị làm giả trên thị trường hiện nay cũng là vấn nạn người tiêu dùng phải hết sức cẩn trọng và tỉnh táo. Những kẻ buôn bán không có lương tâm thường sử dụng củ nâu – một loại củ tương đối giống với hà thủ ô để lừa người mua. Theo kinh nghiệm của các lương y thì hà thủ ô đỏ thật và đạt chất lượng, ngoài màu sắc còn có thể nhận biết qua mùi; mùi của nó rất thơm, gần như nhân sâm. Vì là loại dược phẩm quý hiếm nên hà thủ ô thật nếu chế biến đúng cách (khá phức tạp) thì giá thành có thể lên đến 600 ngàn đồng/kg. Bởi vậy, nếu hà thủ ô được rao bán với giá “quá bèo” thì người mua cũng cần cẩn trọng. |
Việt Nam cũng là quốc gia được thiên nhiên ưu đãi cho sự có mặt của vị thuốc quý hà thủ ô. Loài cây này mọc hoang ở các tỉnh miền núi phía Bắc nước ta như Phú Thọ, Bắc Giang, lào Cai, Lai Châu, Nghệ An… Vào mùa thu hoặc mùa xuân, người ta đào lấy rễ cây về làm thuốc nên quen gọi là củ. Củ có hình dáng quăn queo, giống củ khoai lang, do đó nó còn có tên: Mần Đăng (khoai lang). Củ thường có khối lượng từ 0,5kg đến vài cân. Năm 1967, trong dịp điều tra dược liệu lần đầu tiên ở miền Bắc Việt Nam, các nhà khoa học đã đào được một củ hà thủ ô đỏ dài gần 1m, nặng gần tới 6 kg ở Mường Khương, Lào Cai. Hiện, loài cây này đã được đưa vào sách đỏ Việt Nam để tránh bị khai thác bừa bãi. Hà thủ ô tuy có công dụng tuyệt vời nhưng phải qua chế biến mới dùng được vì trong loại cây này có chứa một số chất độc.
Lương y Nguyễn Xuân Hướng, nguyên Chủ tịch Hội Đông y Việt Nam cho biết, nhiều người tự ý dùng hà thủ ô để chữa rụng tóc, tóc bạc sớm, đau lưng, yếu khớp gối, yếu cơ, mất ngủ, suy nhược thần kinh... mà không biết rằng đây là một vị thuốc có chất độc, nếu không biết cách chế biến, dễ ngộ độc và tử vong. Hà thủ ô sống có những hợp chất chứa anthraquinone kích ứng nhu động ruột, thông đại tiện gây tiêu chảy. Vì vậy, những người bình thường nếu sử dụng hà thủ ô sống có thể bị tiêu chảy. Đặc biệt, theo sách “Hiện đại thực dụng trung dược học”, liều độc uống 50g hà thủ ô sống lúc đói bụng (2,7g/kg cơ thể) và hà thủ ô chế là 169,4g/kg có thể gây chết 50% động vật thí nghiệm...
Con bạn có thể đang trầm cảm mà bạn không biết?
Sống khỏe - 10 giờ trướcNhiều trẻ gặp vấn đề về tâm lý, rơi vào trầm cảm vì nhiều lý do từ gia đình, xã hội mà cha mẹ không biết.
Mang thai, sinh con ở tuổi vị thành niên: Trẻ phải đối mặt với nhiều hệ luỵ về sức khoẻ và tinh thần
Sống khỏe - 10 giờ trướcMang thai, sinh con ở tuổi vị thành niên sẽ để lại ảnh hưởng không tốt đến cả sức khỏe lẫn tinh thần của trẻ.
11 nhóm thực phẩm người bệnh phì đại tiền liệt tuyến nên ăn
Sống khỏe - 15 giờ trướcMột chế độ ăn uống đa dạng giàu trái cây, rau và chất béo lành mạnh sẽ hỗ trợ sức khỏe tuyến tiền liệt, làm chậm sự phát triển của phì đại tiền liệt tuyến, giảm nguy cơ ung thư tiền liệt tuyến.
Cô gái Việt là người đầu tiên thế giới mắc bệnh da hiếm gặp
Sống khỏe - 15 giờ trướcP. được ghi nhận là người đầu tiên trên thế giới mang gene lặn KRT1 với đột biến mới gây bệnh da vảy cá ly thượng bì nông kết hợp chứng rậm lông.
8 đồ uống tốt và xấu với người bệnh đái tháo đường
Sống khỏe - 19 giờ trướcMột số đồ uống có thể khiến lượng đường trong máu tăng cao đột ngột, gây nguy hiểm cho người bệnh đái tháo đường. Vậy đồ uống nào tốt và xấu với sức khỏe của người bệnh đái tháo đường?
Thời điểm uống thuốc huyết áp tốt nhất trong ngày, người bệnh cao huyết áp phải biết điều này để kiểm soát bệnh tốt hơn
Sống khỏe - 22 giờ trướcGĐXH - Đối với người bị cao huyết áp thì việc uống thuốc huyết áp đúng thời điểm hàng ngày là rất quan trọng để duy trì huyết áp ổn định trong suốt cả ngày và phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
12 thực phẩm có lợi cho người tăng huyết áp
Bệnh thường gặp - 23 giờ trướcTăng huyết áp khiến tim quá tải và làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như bệnh tim, đột quỵ.
Chạy bộ tập thể dục nếu có dấu hiệu này cần dừng ngay để phòng đột quỵ
Sống khỏe - 1 ngày trướcGĐXH - Chạy bộ tập thể dục nếu thấy có cơn đau tức ngực bất thường, nhịp tim nhanh lên một cách bất thường, cảm giác mệt mỏi... cần được thăm khám y tế.
Bé gái chào đời với dây rốn quấn cổ 5 vòng
Y tế - 1 ngày trướcBé gái nặng gần 3 kg, có dây rốn quấn cổ 5 vòng, ngôi ngược vừa được các bác sĩ phẫu thuật mổ lấy thai thành công
Pfizer Việt Nam, VNVC và Tâm Anh hợp tác nâng cao giải pháp chăm sóc sức khỏe
Sống khỏe - 1 ngày trướcTP.HCM, 15/4/2024, Pfizer (Việt Nam), VNVC, và Bệnh Viên Đa Khoa Tâm Anh TP.Hồ Chí Minh đã ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác tăng cường giải pháp chăm sóc sức khỏe tại Việt Nam
4 việc cần làm ngay khi ngủ dậy để phòng ngừa đột quỵ
Bệnh thường gặpGĐXH - Đột quỵ sau khi ngủ dậy vào sáng sớm có thể gây ra rất nhiều các biến chứng sức khỏe nguy hiểm.