Nghịch lý nhập siêu của thị trường gas: Đón đầu để… tăng giá?!

Các chuyên gia cho rằng dù thị trường tiến triển theo hướng nào thì thiệt hại vẫn thuộc về người tiêu dùng.

 

Giá gas liên tục tăng cao khiến nhiều người dân lo ngại. Ảnh: M.Hạnh

 

Giá cao, ào ào đi mua

Giá gas xác lập kỷ lục mới Từ 1/3, giá bán lẻ gas tiếp tục tăng thêm từ 52.000 - 53.000 đồng/bình 12kg. Theo đó, gas của các hãng như Saigon Petro, Hồng Hà… có giá dao động từ 477.000 – 480.000 đồng/bình 12kg. Đây được xem là điều khá bất thường vì theo quy luật hàng năm, bước sang tháng 3 giá bán của nhiên liệu này thường có xu hướng giảm. Từ đầu năm đến nay, gas đã 4 tăng giá với tổng mức tăng là 116.000 đồng/bình 12kg.

Theo con số công bố của Tổng cục Thống kê, trong tháng 2/2011, cả nước nhập 70.000 tấn khí đốt hóa lỏng trị giá 75 triệu USD. Cộng dồn cả 2 tháng đầu năm, lượng khí đốt hóa lỏng nhập về là 142.000 tấn, trị giá 142 triệu USD. So với cùng kỳ năm ngoái, mặt hàng khí đốt hóa lỏng nhập về 2 tháng đầu năm 2012 tăng 203,6% về lượng và 216,5% về trị giá.

 

Việc tăng giá này đều được các đơn vị kinh doanh giải thích do giá gas thế giới tăng. Tuy nhiên, khi nhìn vào biểu thống kê của Tổng cục Hải quan và con số của Tổng cục Thống kê thì việc nhập gas khối lượng “khủng” của các doanh nghiệp giữa thời điểm giá cao rất khó hiểu.

Giá nhập khẩu bình quân gas trong tháng 2 lên tới trên 1.000 USD/tấn. Trong khi giá nhập khẩu bình quân của tháng 1 là 921 USD/tấn và mức giá này đã tăng mạnh so với giá bình quân nhập khẩu tháng 12/2011, 802 USD/tấn. Điều đáng nói là tại thời điểm giá gas thế giới không có biến động tăng thì các doanh nghiệp gas trong nước chỉ nhập về 35.000 tấn. Lúc giá biến động tăng mạnh như hiện nay lại nhập về số lượng gấp đôi.

 

Tiêu thụ chậm,  nhập… gấp đôi?!

Nói về nghịch lý của thị trường gas, ông Nguyễn Viết Tịnh, Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam cho rằng: “Thời gian tới dù giá gas tiến triển theo hướng nào thì người tiêu dung vẫn luôn thiệt. Để hạn chế thiệt hại này tốt nhất là sử dụng tiết kiệm, nấu những món ăn đơn giản”.

Trong khi đó, qua khảo sát thực tế thị trường bán lẻ chúng tôi tiếp tục nhận được kết quả nghịch lý cho động thái nhập khẩu này.

Chị Hà Thị Hương, chủ cửa hàng gas Cường Đương, thị trấn Cầu Diễn, Hà Nội than thở: “Từ tháng 1 giá gas tăng thêm 32.000 đồng/bình, cửa hàng tôi bắt đầu tiêu thụ gas chậm. Sang tháng 2, giá tiếp tục tăng thêm 42.000 đồng/bình thì mức tiêu thụ càng trở nên ế ẩm hơn”.

Theo ông Đỗ Trung Thành, Phó Phòng Kinh doanh gas Saigon Petro, sản lượng tiêu thụ của Saigon Petro đã giảm đến 40%. Đại diện Công ty CP Đại Việt (Vinagas) cũng cho biết, trong tháng 1, mức tiêu thụ giảm từ 10- 15%, sang tháng 2 tiếp tục giảm thêm 20- 30%...

Bà Phạm Thị Hà, xã Uy Nỗ, huyện Đông Anh, Hà Nội thổ lộ: “Thu nhập gia đình thì vẫn vậy, có 7 triệu đồng tiền lương mà giá cái gì cũng cao. Tôi ở nhà nên thực hiện chủ trương cứ cái gì tăng là bỏ qua. Gas tăng cao thì chuyển sang nấu than tổ ong. Từ cuối tháng 1 nhà hết gas là tôi ngừng mua luôn”.
Khác với những hãng gas, cửa hàng gas cho rằng lượng tiêu thụ giảm do giá tăng, ông Lý Trần Dũng, Tổng giám đốc Công ty CP Ngọn lửa thần khẳng định: “Lượng tiêu thụ gas của Ngọn lửa thần tăng vì nhiều người tiêu dùng không đổ gas ở những cửa hàng không có thương hiệu mà chọn những hãng gas có uy tín trên thị trường”(?!).
 
Thiếu gas hay tranh thủ kiếm lợi?

Ông Nguyễn Sỹ Thắng, Chủ tịch Hiệp hội Gas Việt Nam cho biết đã có văn bản đề nghị Bộ Tài chính giảm thuế nhập khẩu gas xuống 2%, thay vì mức 5% như hiện nay. Nếu thuế nhập khẩu gas giảm còn 2% thì mỗi bình gas 12 kg sẽ có cơ hội giảm khoảng 10.000 đồng/bình.

Thế nhưng, trong những tháng tới, với lượng nhập khẩu nhiều như thế này, cả khi giá gas thế giới đi xuống thì người tiêu dùng vẫn phải sử dụng sản phẩm với giá cao. Còn nếu những lô hàng đã nhập khẩu từ những tháng trước mà vẫn bán với giá của tháng 1, tháng 2 thì người tiêu dùng đang bị thiệt.

Với băn khoăn người tiêu dùng sẽ luôn thiệt dù giá gas thời gian tới diễn tiến theo hướng nào đi chăng nữa, ông Lý Trần Dũng cho rằng, doanh nghiệp nhập khẩu cũng thiệt(?). Trong trường hợp đó thì “mỗi người phải chịu thiệt một chút, nhà nhập khẩu chịu bán lỗ một ít còn người tiêu dùng cũng chịu thiệt một chút. Giá gas thời gian qua liên tục tăng là do tình hình chính trị thế giới bất ổn khiến lượng tiêu thụ gas tăng đẩy giá thế giới lên cao. Trong nước giá sẽ lên theo tỷ lệ giá thế giới tăng thì giá gas trong nước cũng tăng. Không ai dám nhập nhiều mà đều nhìn nhau chờ giảm thuế”. 

Cũng theo ông Dũng, sợ thiếu gas chứ không sợ giá lên vì lên bao nhiêu thì mình… lên bấy nhiêu. Tuy nhiên, ông Dũng cũng cho rằng sẽ không doanh nghiệp nào dám lên quá tay vì tăng giá quá mức sẽ vi phạm và bị xử lý. Rất sợ nhập nhiều vì nhập nhiều giá giảm sẽ thiệt hại lớn.

Còn ông Nguyễn Quang Trung, Tổng Giám đốc Công ty CP MT gas cũng cho rằng, do sức tiêu thụ kém nên nhiều doanh nghiệp kinh doanh gas không dám nhập hàng nhiều mà chỉ “bán đến đâu, mua đến đó” để tránh rủi ro và chờ thuế nhập khẩu gas có thể giảm.

Điều đáng nói là, qua những gì mà lãnh đạo các doanh nghiệp nhập khẩu gas lớn nói trên trao đổi, rõ ràng đang mâu thuẫn với con số nhập khẩu gas “khủng” mà Tổng cục Thống kê vừa công bố. Dư luận và người dân biết tin ai bây giờ.

 

Mai Hạnh