Làm gì để hạn chế tình trạng đào tạo “tiến sĩ giấy”?
GiaidnhNet - Nhiều chuyên gia giáo dục cho rằng, việc đào tạo tiến sĩ ở nước ta hiện nay đang chạy theo số lượng mà quên đi chất lượng khiến nhiều tiến sĩ giỏi chịu “oan ức” vì bị đánh đồng. Đã đến lúc cần loại bỏ những “tiến sĩ giấy” để đội ngũ này thực sự là những người có tài, có tâm cống hiến cho xã hội.
“Lò” đào tạo tiến sĩ gây sốc
Mới đây, dư luận xã hội được phen “sửng sốt” trước việc Học Viện Khoa học xã hội (Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam) đào tạo tiến sĩ với mục tiêu cả ngàn tiến sĩ mỗi năm. Chưa hết, Học viện này còn cho phép các nghiên cứu sinh làm và công nhận tiến sĩ với các đề tài mang tính “vô thưởng vô phạt”. Có những đề tài khi đọc tên lên khiến ai cũng phải phì cười vì rất “dễ thương”. Học viện cũng đã tổ chức họp báo để phân trần. Theo GS Võ Khánh Vinh - Giám đốc Học viện Khoa học xã hội: “Mỗi năm, chỉ tiêu tuyển sinh của Học viện là 350 nghiên cứu sinh chia đều cho 20 khoa, đào tạo 36 ngành. Như vậy, thực tế chưa đến 10 người trên một chuyên ngành. Sau 3 năm, hiện số nghiên cứu sinh của Học viện là 1.050 người, nhưng tất cả đều được bảo vệ. Hàng năm Học viện tuyển sinh với ứng viên ứng tuyển gấp đôi so với chỉ tiêu, do Bộ phê duyệt. Chỉ tiêu nghiên cứu sinh như vậy là bình thường, thậm chí khiêm tốn so với nhu cầu thực tế hiện nay ở nước ta”.
Trong số 784 tiến sĩ “ra lò” từ Học viện thời gian qua, số lượng những người làm công tác nghiên cứu trong Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam chiếm khoảng 10%. Dù có giải thích, song với các đề tài được công nhận như: “Đặc điểm giao tiếp với dân của Chủ tịch UBND xã", “Hành vi nịnh trong tiếng Việt”, “Câu bị động trong tiếng Anh và các phương thức dịch sang tiếng Việt”… khiến nhiều người hoài nghi về chất lượng các tiến sĩ mà Học viện đã đào tạo.
Không chỉ có Học viện nói trên, tình trạng đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ của một số trường đại học trong những năm gần đây bộc lộ nhiều bất cập. Tuy Bộ GD&ĐT cũng đã siết chặt chỉ tiêu, song các quy định chưa chặt chẽ dẫn đến vẫn còn tình trạng luận văn tiến sĩ thiếu chất lượng. Mỗi năm, cả nước đón thêm rất nhiều tân thạc sĩ, tiến sĩ nhưng tình hình cũng không mấy được cải thiện, các công trình được nghiệm thu này vẫn chỉ nằm trên giấy, ít tính ứng dụng thực tiễn.
Đi học chỉ để thăng chức, kiếm tiền?
Nhận xét về trình độ tiến sĩ hiện nay, một phó giáo sư (xin giấu tên) đang công tác tại một trường đại học chia sẻ: “Qua quá trình tham gia phản biện hoặc làm thành viên Hội đồng bảo vệ luận án, muốn góp ý cũng khó vì nhiều thành viên khác đều cho qua, chẳng lẽ một mình mình lại đánh trượt?. Việc đào tạo tiến sĩ ở nước ta hiện nay chú trọng số lượng mà không chú trọng các điều kiện đảm bảo chất lượng. Ở nước ngoài, các công trình đều được ứng dụng, người học vì đam mê, cống hiến. Còn ở nước ta một số người học để lên chức và kiếm tiền”.
Còn theo TS Vũ Thu Hương, (Khoa Giáo dục tiểu học, ĐH Sư phạm Hà Nội), tình trạng “tiến sĩ giấy” đang gây tiếng xấu oan cho các nhà khoa học chân chính. Do đó cần nhìn nhận thẳng thắn, việc tồn tại nhiều “tiến sĩ giấy”, chất lượng vàng thau lẫn lộn, một phần do các cấp quản lý chuyên môn chưa công bằng trong quản lý cấp bằng tiến sĩ. Điều này dẫn đến việc, các nhà khoa học chân chính bị mang tiếng oan.
TS Vũ Thu Hương cho biết thêm, việc nghiên cứu một đề tài cấp tiến sĩ ở trong hay ngoài nước cũng không hề đơn giản. Tuy thi đầu vào khá đơn giản, nhưng quá trình làm nghiên cứu mới vất vả. Trải qua vài hội đồng với hàng chục chuyên gia đọc và thẩm định. Nếu suôn sẻ, có thể có bằng (tiến sĩ) sau 4-5 năm. Trong quá trình nghiên cứu đề tài vẫn phải làm việc, chăm sóc gia đình. Vì thế, công việc nghiên cứu muốn thành công đòi hỏi sự phấn đấu cao độ của nghiên cứu sinh.
“Sau khi hoàn thành một luận án, phải trải qua 3 đến 4 hội đồng bảo vệ khác nhau. Mà một luận án sẽ “qua tay” gần 100 nhà khoa học. Để có một tiến sĩ chất lượng thì việc thực hiện nghiêm túc mọi khâu trong quá trình nghiên cứu là quan trọng nhất. Bởi các nghiên cứu sinh được hướng dẫn và đánh giá nghiêm túc từ chính người hướng dẫn để thực hiện mọi khâu theo đúng quy trình và đảm bảo giá trị khoa học, giá trị thực tiễn của đề tài. Chỉ có vậy, chúng ta mới tạo ra những tiến sĩ đóng góp được nhiều cho đất nước, cho khoa học”, TS Vũ Thu Hương chia sẻ.
Theo dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 38/2010/TT-BGDĐT quy định đào tạo chuyên ngành trình độ thạc sĩ, trình độ tiến sĩ do Bộ GD&ĐT công bố, cơ sở đào tạo bị đình chỉ tuyển sinh hoặc ngành đào tạo trình độ thạc sĩ, tiến sĩ khi xảy ra một trong những trường hợp: Không bảo đảm một trong các điều kiện được phép đào tạo ngành hoặc chuyên ngành quy định tại Thông tư; tổ chức tuyển sinh và đào tạo ngoài địa điểm đã được phép đào tạo trình độ thạc sĩ; Vi phạm quy định của pháp luật về giáo dục bị xử phạt vi phạm hành chính ở mức độ phải đình chỉ.
Quang Anh/Báo Gia đình & Xã hội
Vụ 7 công nhân tử vong thương tâm khi bảo dưỡng, sửa chữa máy nghiền xi măng ở Yên Bái: Bắt tạm giam 1 đối tượng
Pháp luật - 4 giờ trướcGĐXH - Liên quan tới vụ tai nạn lao động đặc biệt nghiêm trọng khiến 10 công nhân thương vong tại nhà máy xi măng ở Yên Bái, công an tỉnh này đã khởi tố vụ án, đồng thời bắt tạm giam 1 đối tượng.
Trinh sát đột kích, phát hiện bí mật khủng khiếp của nam thanh niên thường lục thùng rác lúc nửa đêm
Pháp luật - 5 giờ trướcQua quá trình theo dõi, lực lượng chức năng phát hiện nam thanh niên này thường đến khu vực thùng rác lúc nửa đêm mỗi khi về hoặc trước khi rời khỏi nhà...
Giải cứu cụ bà 92 tuổi thoát khỏi đám cháy, hai người dân ở Hải Phòng được khen thưởng
Xã hội - 6 giờ trướcGĐXH - Công an quận Hồng Bàng (TP. Hải Phòng) vừa tổ chức khen thưởng 2 công dân đã dũng cảm giải cứu cụ bà 92 tuổi mắc kẹt trong vụ cháy nhà dân.
Sai sót trong quy trình vận hành sửa chữa cướp đi sinh mạng 7 công nhân
Thời sự - 6 giờ trướcTheo báo cáo của Liên đoàn Lao động tỉnh Yên Bái, nguyên nhân ban đầu của vụ tai nạn được xác định do sai sót trong việc thực hiện quy trình vận hành sửa chữa.
Bắt Phó chủ tịch Vĩnh Phúc và các bị can do liên quan tới Hậu "Pháo"
Pháp luật - 7 giờ trướcGĐXH - Bộ Công an xác định, Phó chủ tịch tỉnh Vĩnh Phúc Nguyễn Văn Khước và một số cá nhân đã nhận tiền hối lộ của Hậu "Pháo" để tạo điều kiện cho công ty của bị can này.
Nữ Tiktoker ở Bình Dương bị đánh hội đồng
Pháp luật - 7 giờ trướcMột nhóm thanh niên đánh hội đồng cô gái trẻ ngay tại tiệm ăn vặt trên đường khiến dư luận bức xúc. Nạn nhân là một Tiktoker nổi tiếng tại Bình Dương.
Dự báo chi tiết các phương diện của tuổi Tý, Sửu, Dần, Thìn, Ngọ, Thân, Tuất, Hợi theo tử vi tuần mới 22/4 – 28/4/2024
Xã hội - 7 giờ trướcGĐXH – Dự báo tử vi tuần mới 22/4 – 28/4/2024, chuyên gia phong thủy Nguyễn Song Hà đã dự báo chi tiết các phương diện về sự nghiệp, tài lộc, tình cảm... dưới đây các tuổi Tý, Sửu, Dần, Thìn, Ngọ, Thân, Tuất, Hợi
Hòa Bình: Sau va chạm giao thông nữ giáo viên tai nạn thương tâm
Thời sự - 8 giờ trướcGĐXH - Trên đường đi dạy học, một giáo viên đang công tác tại một trường học ở huyện Tân Lạc, Hòa Bình bất ngờ xảy ra va chạm dẫn đến tử vong.
Chi tiết lịch nghỉ lễ 30/4 - 1/5 năm 2024 mới nhất cho người lao động, học sinh, sinh viên
Đời sống - 9 giờ trướcGĐXH - Theo lịch hoán đổi ngày làm việc trong dịp lễ 30/4 - 1/5 năm 2024, người lao động sẽ được nghỉ sẽ kéo dài 5 ngày liên tục.
Hà Nội bắn pháo hoa tại 6 điểm 'đón chào' 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô
Thời sự - 10 giờ trướcGĐXH - Ngày 23/4, UBND TP Hà Nội ban hành Kế hoạch số 124/KH-UBND tổ chức bắn pháo hoa kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2024).
Đang đi nhậu cùng bạn, người đàn ông bất ngờ nhận được tin nhắn trúng Vietlott gần 70 tỷ đồng
Xã hộiGĐXH - Mới đây, Công ty Xổ số Điện toán Việt Nam (Vietlott) đã tiến hành trao thưởng giải Jackpot 2 của sản phẩm Power 6/45 có giá trị lớn nhất qua kênh điện thoại Vietlott SMS.