Dạy trẻ biết nói lời xin lỗi

Bài viết của tác giả Alice Hanscam trên Motherly chỉ ra sai lầm của nhiều phụ huynh trong cách dạy con.

"Nói xin lỗi đi!".

"Con có vẻ không thật lòng muốn xin lỗi mẹ".

"Bạn ấy sẽ không chơi với con nữa nếu con không xin lỗi ngay bây giờ".

Những câu trên nghe rất quen thuộc. Đây là một chủ đề mà nhiều phụ huynh quan tâm. Chúng ta muốn trẻ cư xử đúng mực, đồng cảm và thể hiện lòng trắc ẩn đối với người khác, biết cách xin lỗi thật tâm. Thế nhưng khi bắt chúng phải nói lời xin lỗi, bạn có nghĩ mình đang đi đúng hướng?

Ảnh: Motherly

Tôi nghĩ ép trẻ xin lỗi đồng nghĩa với việc phụ huynh đang truyền đạt những điều sau:

- Mẹ cần con xin lỗi để mẹ cảm thấy khá hơn về những chuyện vừa xảy ra.

- Đây là cách chúng ta giải quyết rắc rối.

- Mẹ muốn con làm theo những gì mẹ nói.

- Con cần được mẹ chỉ cho cách cảm nhận và cư xử trước mọi chuyện.

- Mẹ là người có quyền (kẻ lớn hơn và mạnh hơn là kẻ thắng).

Có lẽ đó không phải thông điệp mà bạn thực sự muốn nói với trẻ. Điều quan trọng hơn cả là chúng ta cần khuyến khích trẻ học cách đánh giá tình huống, cảm nhận từ bên trong và nói ra lời xin lỗi mà không phải do ai ép buộc. Hãy thử đặt mình vào vị trí của trẻ. Bạn cảm thấy thế nào sau khi xích mích với một người bạn, bản thân vô cùng ấm ức nhưng bị buộc nói lời xin lỗi? Có thể bạn sẽ thấy tổn thương, cô độc và bị hiểu nhầm, từ đó khoảng cách với người bạn kia càng lớn thêm.

"Con xin lỗi", "Tớ xin lỗi" - Thực chất đó là những câu xuất phát từ nhu cầu của bố mẹ, không phải từ chính đứa trẻ. Bắt trẻ nói xin lỗi không giúp trẻ hiểu cảm xúc bản thân, lý giải cảm xúc và cách đối diện với nó. Để đạt được hiệu quả trong cách nuôi dạy con, bạn có thể làm theo những lời khuyên dưới đây.

1. Làm gương cho trẻ

Bạn hãy thành thật mỗi khi nói lời xin lỗi. Giọng nói và thái độ của bạn là những gì trẻ sẽ quan sát và bắt chước.

2. Xác định cảm xúc của người trong cuộc

Bạn hãy tưởng tượng, sau cuộc cãi vã đầy nước mắt giữa bạn và đứa con đang ở tuổi thanh thiếu niên, chồng bạn nói: "Anh biết chuyện này rất khó khăn. Anh sẽ ôm em một phút để em bình tĩnh lại nhé". Bạn sẽ cảm thấy như thế nào? Chắc hẳn nhẹ lòng hơn vì được thấu hiểu, quan tâm, từ đó dễ dàng nói lời ra xin lỗi với con vì đã quá nóng giận. Lời xin lỗi khi đó sẽ xuất phát từ tận đáy lòng.

3. Đưa ra những lựa chọn hoặc gợi ý

"Con có thể làm gì để giúp bạn đỡ buồn nhỉ?".

"Khi nào con cảm thấy sẵn sàng để làm hòa, bạn ấy sẽ vui lắm đấy".

"Con có muốn nói gì hay làm gì để bạn ấy biết là con thấy có lỗi không?".

Lời nói nhẹ nhàng, nụ cười, việc chia sẻ một món đồ chơi hay ngồi bên cạnh bạn cũng là cách trẻ xin lỗi, không nhất thiết phải nói một câu rõ ràng khi chưa thực sự thoải mái.

Bạn cũng nên khen ngợi để khuyến khích trẻ: "Ồ, con thật tốt bụng khi tặng con gấu bông yêu thích cho bạn ấy. Bạn ấy chắc chắn sẽ cảm thấy khá lên đấy. Cách xin lỗi của con thật dễ thương".

Như vậy, bạn đang giúp con tìm hiểu cách tạo dựng mối quan hệ lành mạnh. Dần dần, con sẽ tự giác nói lời xin lỗi do bản thân thực sự muốn thế. Một đứa trẻ cần nhiều thời gian để học hỏi và phát triển kỹ năng, do đó điều quan trọng nhất mà bố mẹ cần nhớ khi nuôi dạy con là sự kiên nhẫn.

Theo VnExpress