Cuộc sống của 46 thầy ở trường tiểu học chưa từng có giáo viên nữ
“Chúng tôi sống như một gia đình, đàn ông với nhau nên xuề xòa lắm. Nhưng khi dạy học thì khác, phải thật chỉn chu, kiên nhẫn, tỉ mỉ vì học sinh tiếp thu chậm”, Hiệu trưởng Lang Văn Nhàn nói về cuộc sống tại Tiểu học Tri Lễ 4 nằm trên dãy Phà Cà Tún (Quế Phong, Nghệ An).
“Bám chắc nhé, rơi tôi không dừng lại nhặt đâu”, thầy giáo Hùng tếu táo khi xe máy bắt đầu chuyển bánh từ đường nhựa sang con đường đất ngoằn ngoèo, cheo leo trên hành trình từ thị trấn Kim Sơn vào điểm chính trường Tri Lễ 4.
Chiều chủ nhật, các thầy giáo chuẩn bị thực phẩm cho tuần kế tiếp và “tập kết” tại một điểm trước khi rẽ vào con đường dẫn tới Mường Lống. Nếu đi từ thành phố Vinh, họ phải vượt 210 km để vào được điểm trường Tri Lễ 4, thuộc xã biên giới Tri Lễ, huyện Quế Phong. Do đường quá xa và khó đi, suốt 30 năm qua, nơi đây chưa từng có giáo viên nữ dạy chính thức.
Đầu tháng 9, tập thể giáo viên đặc biệt này được nhận giải Ấn tượng VTV năm 2017 ở hạng mục Nhân vật của năm.
Cheo leo đường gieo chữ
“Chúng tôi phải kết thành đoàn mới dám đi vào trường, lỡ có việc gì còn hỗ trợ nhau. Ngày khô ráo còn đỡ chứ mưa thì nguy hiểm gấp 5, 6 lần”, thầy Nguyễn Trọng Quyền, Phó hiệu trưởng Tiểu học Tri Lễ 4, nói.
Những hôm mưa, các thầy chỉ đi vào chứ không thể trở ra. Để học trò không bỏ buổi học nào, họ hì hục đẩy chiếc xe mang theo thực phẩm dùng cho cả tuần qua những đoạn đường lầy lội, những cây cầu gập ghềnh bắc qua dòng suối. Họ trầy trật điều khiển xe lăn bánh trên làn đường trơn như đổ mỡ nằm cạnh vách núi sâu hun hút.
Đến những đoạn dốc, họ dừng lại, hai người đi bộ lên trước, quăng dây thừng xuống để người phía dưới buộc vào xe rồi cùng nhau kéo lên. Cứ như thế, hành trình 15 km đường khó đi có khi kéo dài tận một ngày.
Đường đi khó khăn, hiểm trở nên vừa nhận công tác được một tuần, thầy Lang Văn Lịch (23 tuổi) đã bị ngã mấy lần nhưng anh không dám kêu than, vì sợ các thầy mất tinh thần.
Chập choạng chiều chủ nhật, các thầy mới đến trường. Những lớp học nằm trơ trọi giữa núi rừng hiu quạnh, lá khô rải đầy sân. Họ dỡ gạo, dưa, mắm, muối xuống xe, chuẩn bị cho cả tuần tại nơi không có chợ; rồi nổi lửa nấu bữa tối dưới ánh sáng nhá nhem.
Điện từ pin mặt trời do nhà hảo tâm tặng không ổn định nên đèn chỉ được bật lúc tối hẳn. Một số thầy ra suối tắm giặt, người khác tranh thủ leo lên điểm cao hơn dò sóng để gọi về nhà, báo tin đến nơi an toàn.
Thầy Hùng lấy quần áo ra phơi, tận dụng chút nắng chiều còn sót lại.
Ngày thường, bữa cơm của các thầy giáo chỉ có nồi cơm, đôi đĩa rau rừng xào, cùng vài bát canh. Chiều chủ nhật và sáng thứ hai là bữa sung túc nhất khi có thêm đĩa thịt.
18h30, dưới ánh đèn tù mù, các thầy quây quần bên mâm cơm, trò chuyện rôm rả. Ăn xong, người rửa bát, người vệ sinh cá nhân rồi ngồi uống bát chè xanh, chuyện trò dăm câu, kiểm tra lại bài soạn rồi nghỉ ngơi trong căn phòng lụp xụp lợp từ gỗ đã hỏng. Họ tận dụng băng rôn cũ để che nắng chắn gió. Còn ở điểm trường khác, tất cả sống trong căn phòng gió lùa, mưa tạt quanh năm.
Thiếu thốn trăm bề nhưng Hiệu trưởng Lang Văn Nhàn vẫn vui vẻ kể Tri Lễ 4 đã "thay da đổi thịt" như thế nào trong vài năm qua nhờ sự giúp đỡ của Nhà nước và những người hảo tâm. Tránh nói đến sự thiếu thốn nhưng ông không nén nổi ngậm ngùi khi kể về nỗi bất lực của người quản lý những khi học trò, đồng nghiệp đau ốm.
Năm ngoái, một học sinh bị ngất, các thầy đành bế em về nhà để gia đình mời thầy lang tới chữa. Vừa rồi, có thầy trong trường không may ngộ độc. Ngay giữa đêm, các thầy dìu nhau vượt qua con đường gập ghềnh, trơn trượt dưới mưa lạnh để đưa đồng nghiệp đi cấp cứu.
“Nhưng đau xót nhất là vì khó liên lạc và đi lại, một thầy giáo khác chỉ biết bố ốm nặng khi người nhà lặn lội vào tận trường báo tin, lúc trở về không kịp nhìn mặt cha lần cuối. Xót xa lắm!”, giọng thầy Nhàn chùng xuống.
Với những người bỏ đồng bằng lên miền núi dạy học, thiếu thốn vật chất hay đường rừng hiểm nguy chỉ là chuyện nhỏ. Cảnh bố mẹ già, con thơ dại ở xuôi cùng lòng áy náy khi quăng hết gánh nặng gia đình cho vợ cáng đáng mới là nỗi băn khoăn lớn nhất.
Cuộc sống tách biệt, không sóng điện thoại, không Internet cũng là thử thách lớn với các thầy giáo trẻ. Một tuần trôi qua, thầy Hoàng sụt 4 kg, thầy Sáng vẫn kìm nỗi nhớ để không bật ra tiếng khóc lúc đêm về, còn thầy Lịch bỗng vui vẻ hẳn ra khi có khách dưới xuôi lên thăm trường.
‘Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy’
Cuộc sống thiếu thốn đủ bề nhưng 46 giáo viên tại Tri Lễ 4 vẫn không một lời than vãn. Một phần vì họ luôn dặn mình phải mạnh mẽ trên hành trình gieo chữ gian nan. Phần khác, khi so với cảnh sống cách đây 5-6 năm, các thầy tự nhận mình đã may mắn hơn nhiều lắm.
Hồi đó, các thầy chưa có xe máy, đi cả ngày trên núi không phải việc dễ nên chỉ về nhà vào cuối học kỳ. Không có sự tiếp tế từ miền xuôi, cuộc sống trên non cao càng khó khăn gấp bội.
Những cảnh đó, người già hơn đã quen, người trẻ lại tự dặn so với người đi trước, mình không có lý do gì để than trách. Thêm vào đó, họ luôn động viên nhau mạnh mẽ, vững tâm với nghề.
Ngày mới của các thầy bắt đầu bằng việc thức dậy lúc trời còn tờ mờ, sương giăng kín đỉnh đồi và thời tiết se lạnh. Từng tốp xuống suối đánh răng, rửa mặt rồi cùng nhau ăn mỳ trong căn phòng lụp xụp nhưng rôm rả tiếng trò chuyện, cười đùa.
Sau giờ lên lớp, họ lại cùng nhau xuống suối bắt cá hoặc lên rừng lấy măng, hái rau dại về chuẩn bị bữa tối. Đến cuối tuần, nếu thời tiết thuận lợi, họ lại cùng nhau xuống núi, chẳng cần phân công, ai có gì thì chuẩn bị nấy, mang đồ ăn thức uống lên gom góp với nhau.
Cứ như thế, 46 con người từ 46 gia đình riêng với hoàn cảnh sống khác nhau gộp lại thành gia đình chung. Mỗi người góp một câu chuyện, vài lời tâm sự, người đi trước dặn dò, truyền đạt kinh nghiệm sống cho người đến sau.
Hết giờ dạy, các thầy cùng nhau chơi thể thao hoặc trồng cây trên mảnh đất khô cằn. Họ kiên nhẫn chăm chút cho những mầm non như chính việc kiên trì gieo chữ cho trẻ em vùng cao suốt hàng chục năm qua.
Thầy giáo như cha hiền
Cuộc sống tập thể không có bóng dáng phụ nữ tạo cho các thầy ở Tri Lễ 4 lối sống có phần xuề xòa. Thế nhưng, với học sinh, họ luôn cố gắng chỉn chu nhất.
Gần 7h sáng thứ hai, thầy Thái Dương đánh hồi trống đầu tiên để nhắc nhở học sinh đến trường. Khi tốp trẻ men theo đường nhỏ tiến vào cổng, các thầy đứng đón chào, dẫn những em mặt mũi, chân tay lem luốc đi rửa ráy.
Cánh mày râu vốn chăm lo cho mình còn chưa tốt, nay lại tỉ mẩn buộc tóc, cắt móng tay, móng chân cho học trò. Họ thực hiện những hành động nhỏ nhất bằng sự kiên nhẫn, dịu dàng lớn nhất.
Vào lớp, dù theo cách nghiêm khắc hay nhẹ nhàng, các thầy luôn cố gắng hết sức để truyền đạt kiến thức cho học trò, giúp các em học tiếng, đánh vần, viết chữ, làm toán. Học trò tiếp thu chậm, một bài toán phải giảng đến cả chục lần, cách phát âm cũng phải chỉnh hết lần này đến lần khác nhưng không ai mất kiên nhẫn hay cáu gắt với các bé.
“Nhìn các em như vậy, chúng tôi vừa bất lực vừa xót, thương còn không kịp, sao nỡ quát nạt. Các em chịu đến học là quý lắm rồi, học chậm thì mình dạy chậm”, thầy Và Bá Dê tâm sự.
Xác định đã dạy học ở vùng cao thì cần bỏ công sức gấp bội nên hàng tuần, các thầy dành 3 buổi tối, chia nhau vào bản vừa thăm gia đình vừa kiểm tra việc học bài của trò. Họ cũng tự cắt bớt thời gian nghỉ hè, dành khoảng nửa tháng để phụ đạo, nhắc lại kiến thức cho học sinh.
46 thầy giáo ngày ngày lên lớp, không tính toán mình bỏ ra bao nhiêu và nhận lại chừng nào. Với đồng lương tháng khoảng 5 triệu đồng, họ cần mẫn gieo chữ với hy vọng kiến thức có thể giúp trẻ nghèo thoát cảnh đói khổ.
Công lao đó không được đền đáp bằng những lời tri ân, vài đóa hoa hay món quà dịp 20/11. Thực tế, phần lớn học sinh nơi đây không biết đến ngày Nhà giáo Việt Nam.
“Với chúng tôi, ngày nào cũng là 20/11 khi học trò có gì cũng nhớ đến thầy. Không cần dịp nào đặc biệt, các em vẫn mang gạo, dứa, khoai, măng hoặc củi lên để thầy không đói, không lạnh”, thầy Quyền chia sẻ.
Trong 30 năm qua, hàng chục thầy giáo miệt mài đóng vai “cha hiền”, chăm lo việc học hành, sức khỏe của học sinh. Và dù lúc khó khăn nhất, họ cũng chưa từng có ý định rời bỏ học trò, đồng nghiệp, rời bỏ gia đình thứ hai - nơi có những người dành cả đời cho sự nghiệp trồng người đầy gian khổ.
Theo Zing
Video: Cộng đồng mạng tranh cãi nguyên nhân vụ tai nạn giữa 2 xe ô tô trên cao tốc
Đời sống - 1 giờ trướcGĐXH - Xe ô tô có gắn camera hành trình khi đang di chuyển với tốc độ cao thì bất ngờ gặp xe khách chuyển làn mà không chú ý quan sát, không bật đèn tín hiệu, hậu quả va chạm đã xảy ra.
Nghĩ ‘mưu’ chiếm đoạt tiền người khác tại cây ATM
Pháp luật - 2 giờ trướcGĐXH - Phát hiện cây ATM nhả tiền chậm, Bình nói với người rút tiền máy hỏng để chiếm đoạt tiền.
Lo sợ thành tội phạm, nhiều người 'suýt' mất tiền oan
Xã hội - 2 giờ trướcGĐXH - Thời gian qua, thủ đoạn giả danh, mạo danh cán bộ làm việc trong các cơ quan tư pháp diễn ra khá phổ biến, khiến nhiều người sập bẫy...
Sau tiếng kêu cứu ám ảnh của thiếu nữ 16 tuổi, người tình của mẹ bị bắt
Pháp luật - 2 giờ trướcGĐXH - Đêm 19/4, nghe tiếng kêu cứu thất thanh của T., hàng xóm chạy lại đập cửa cứu. Tuy nhiên, khi nhìn vào phòng trọ, họ phát hiện thiếu nữ 16 tuổi đã nằm bất động.
2 anh em đạp xe hàng trăm cây số từ Điện Biên đi Hà Nội tìm mẹ
Đời sống - 2 giờ trước2 anh em cùng cha khác mẹ đạp xe từ Điện Biên đi Hà Nội để tìm mẹ, khi đến huyện Mai Châu tỉnh Hoà Bình thì mệt quá, được người dân hỏi han, chăm sóc
Bắt giữ nghi phạm đâm chết người trên phố Hà Nội
Pháp luật - 3 giờ trướcGĐXH - Trong quá trình can ngăn vụ ẩu đả, nạn nhân đã bị nghi phạm đâm nhầm dẫn tới tử vong.
Thông tin mới nhất vụ thiếu nữ 15 tuổi nghi bị bạn trai sát hại, chôn xác phi tang trong vườn
Pháp luật - 3 giờ trướcGĐXH - Qua quá trình đấu tranh, bước đầu Lê Phong T. khai nhận do mâu thuẫn tình cảm nên đã ra tay sát hại bạn gái rồi chôn thi thể nạn nhân trong vườn để phi tang...
Nắng nóng gay gắt ở miền Bắc có thể gây dông, lốc, sét, mưa đá về chiều tối và đêm
Đời sống - 3 giờ trướcGĐXH - Do ban ngày khu vực hứng chịu nền nhiệt cao, mưa dông có thể đi kèm các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.
Cuộc sống hàng chục hộ dân giữa Thủ đô bị đảo lộn do thiếu cống thoát nước thải sinh hoạt
Đời sống - 3 giờ trướcGĐXH - Do thiếu hệ thống cống thoát nước thải sinh hoạt, nhiều năm qua cuộc sống của rất nhiều hộ dân tại TDP Tó (phường Tây Mỗ, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) bị đảo lộn.
Loạt vụ xâm hại khiến trẻ mang thai: Bất ngờ với thủ phạm
Pháp luật - 6 giờ trướcKhông ít vụ xâm hại tình dục trẻ em trong thời gian qua xảy ra khi nạn nhân chưa đầy 16 tuổi. Đa số thủ phạm đều là những “gương mặt thân quen” như hàng xóm, cha dượng, người thân trong gia đình…
Hai đợt gió mùa Đông Bắc liên tiếp sắp dồn xuống miền Bắc sau chuỗi ngày oi nóng
Thời sựGĐXH - Theo dự báo thời tiết, tuần tới miền Bắc chuẩn bị đón hai đợt gió mùa Đông Bắc khiến nền nhiệt độ giảm nhẹ và trời đỡ nóng.