Tượng đá cụt đầu công chúa Mỵ Châu: Huyền thoại và sự thật
Giadinh.net - Lâu nay, du khách gần xa mỗi lần về thăm thành Cổ Loa (Đông Anh- Hà Nội) khi đến ngôi am nhỏ thờ nàng Mỵ Châu công chúa đều được các bô lão ở đây kể cho nghe một truyền thuyết gắn liền với pho tượng đá cụt đầu được thờ trong am.
Du khách thập phương đến viếng am thờ Mỵ Châu. |
Chuyện tình đẫm lệ và huyền thoại về những viên ngọc trai nuôi từ máu...
Chuyện kể rằng: sau khi mắc mưu cha con Triệu Đà, thành Cổ Loa thất thủ, vua An Dương Vương cưỡi ngựa cùng công chúa Mỵ Châu chạy về phía Nam, đến đèo Mộ Dạ (thuộc đất Diễn Châu, Nghệ An bây giờ) thì ngựa cùng sức kiệt, vua ngoảnh mặt ra biển và khấn thần Kim Quy lên để thần cứu mình. Thần Kim Quy hiện lên và chỉ: “Giặc đang ngồi sau lưng nhà vua đó”...
Vua An Dương Vương nhìn lại, thấy công chúa Mỵ Châu đang miệt mài rứt lông ngỗng từ chiếc áo để đánh dấu cho Trọng Thủy tìm theo. Nghĩ con mình phản bội, vua cha rút gươm, chém đầu Mỵ Châu. Trước khi chết, Mỵ Châu quỳ xuống chân vua cha và nguyện rằng: “Oan cho con lắm. Nếu con là kẻ bất trung có lòng hại cha, khi chết, thân xác con sẽ biến thành tro bụi. Bằng không hóa thành ngọc, thành đá trôi về hầu cha”.
Trong sách “Thiên tình sử Mỵ Châu – Trọng Thủy” của tác giả Chu Trinh, NXB Thanh Hóa – 2005 còn có đoạn: “Năm 40 sau công nguyên, Hai Bà Trưng đi đánh Tô Định ở thành Luy Lâu – Hà Bắc có giấu quân một đêm ở thành Cổ Loa. Trong đêm đó Bà Trưng mộng thấy có một người con gái hiện về trong giấc mơ, kể lể oan tình và xin được âm phù Hai Bà cùng các tướng lĩnh, tiêu diệt Tô Định và quan quân nhà Hán để trả mối thù cướp nước hại nàng.
Pho tượng cụt đầu là một khối đá nguyên vẹn, có hình dáng của một người cụt đầu ngồi theo thế xếp bằng, hai tay đặt song song và bàn tay đặt lên đầu gối. |
Dấu ấn thời gian của truyền thuyết này hiện vẫn còn được lưu dấu qua đôi câu đối cổ trong am thờ công chúa Mỵ Châu:
Phiên âm:
Thiên cổ thụ giai khí uất thông, duyên đới tình căn hoàn tẩm miếu
Nhất phiến thạch bình sanh trung tín, tiềm linh hạo sảng bạn vương cung.
Dịch nghĩa:
(Cây nghìn năm khí lành phảng phất, rễ tình dây duyên quấn quanh miếu điện
Đá một phiến giữa đời thành thật, thiêng ngầm sáng rõ quyến luyến cung vua)
(Nguyên tác Hán văn: Lê Dư, dịch Việt văn: Phạm Hoàng Quân).
Tượng cụt đầu có phải là hiện thân của công chúa Mỵ Châu?
Theo cụ Chu Trinh, 82 tuổi – nguyên là cán bộ văn hóa xã Cổ Loa, người từng viết nhiều cuốn sách ghi lại các truyền thuyết được truyền tụng trong làng Cổ Loa: Truyền thuyết xưa có truyền lại, nguyên thủy của pho tượng cụt đầu là một khối đá nguyên vẹn, có hình dáng của một người cụt đầu ngồi theo thế xếp bằng, hai tay song song, đặt lên đầu gối. Nhưng sau này các cụ cao niên trong làng Cổ Loa, trong đó có cả cụ Chu Trinh đã phát hiện ra pho tượng đá gồm ba khối đá ghép lại, trong lòng có chỗ bị rỗng.
Pho tượng đá cụt đầu là tượng đá nguyên khối hay do ba khối đá ghép lại hiện vẫn chưa có một văn bản cổ nào chứng minh điều đó. Tuy nhiên, theo cụ Chu Trinh: Thời ông cha cụ còn sống có kể lại, vào thời Bắc thuộc, Mã Viện đã cho quân lính bổ pho tượng ra để moi ngọc trong lòng pho tượng nên tượng mới bị chẻ ra làm ba mảnh (?!)...
Am thờ công chúa Mỵ Châu bên trái đền Ngự triều Di quy. |
Ông Trần Quang Dũng - Phó giám đốc Trung tâm bảo tồn khu di tích Cổ Loa cho rằng: “Nếu chúng ta đi tìm một sự thật lịch sử nào đó mà không có những cứ liệu khoa học thì có thể sẽ làm tổn thương đến tâm thức tín ngưỡng của người dân. Với vai trò của một người quản lý khu di tích, tôi thấy người dân Cổ Loa, người dân Bắc bộ nói riêng và người dân Việt Nam nói chung đã có những tình cảm, ấn tượng rất tốt đẹp đối với việc thờ cúng ở đây. Do đó chúng ta không nên mất công đi tìm một sự thật nào đó ở phía sau huyền thoại. Còn về phía Trung tâm bảo tồn khu di tích Cổ Loa lâu nay vẫn chưa có một nghiên cứu nào cụ thể về trường hợp đặc biệt này”.
Tiền sảnh đền Ngự triều Di quy - nơi thờ các quan văn, võ nước Âu Lạc. |
Pho tượng liền một khối hay là do ba khối đá ghép lại, trong lòng có chỗ bị rỗng? Đến nay điều này vẫn chưa có lời giải đáp thoả đáng! Giáo sư sử học Trần Quốc Vượng lúc sinh thời cũng đã từng tìm hiểu về sự kỳ lạ của pho tượng Mỵ Châu và cho rằng: Đây là một khối đá thiên tạo, thuộc dòng đá cuội, hệ đá granit thường chỉ có ở vùng núi cao. Việc xuất hiện một tượng đá như thế ở vùng đồng bằng như Cổ Loa là một hiện tượng hiếm thấy! Xem ra câu chuyện về pho tượng vẫn còn nhiều điều bí ẩn... |
Hà Tùng Long
Midu tiết lộ 5 điều phải có ở người đàn ông muốn lấy làm chồng, tài chính là quan trọng nhất?
Giải trí - 6 phút trướcGiữa thông tin Midu chuẩn bị lên xe hoa thì những chia sẻ về người chồng lý tưởng của nữ diễn viên được cư dân mạng "đào" lại.
Hà Nội đẹp ngỡ ngàng trong bản nhạc 'Going Home' do 'Vua kèn' saxophone Kenny G thực hiện
Xem - nghe - đọc - 43 phút trướcGĐXH - Kenny G đã thể hiện bản nhạc quen thuộc "Going Home' trong clip để quảng bá hình ảnh Việt Nam. Các địa danh nổi tiếng như hình ảnh cầu Long Biên, di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Hoàng thành Thăng Long xuất hiện đẹp lãng mạn và cổ kính khiến khán giả thêm tự hào về đất nước, con người quê hương.
Trương Ngọc Ánh: Tôi vào Facebook Anh Dũng, thấy người ta mắng chửi mà nóng máu
Thế giới showbiz - 1 giờ trướcGĐXH - Diễn viên, nhà sản xuất Trương Ngọc Ánh chính thức lên tiếng về tin đồn thất thiệt liên quan tới bạn trai Anh Dũng và người mẫu Đào Lan Phương.
Nữ ca sĩ đất Mỏ nổi tiếng 'Làn sóng xanh' những năm 2000: Sống giàu có và bí ẩn ở tuổi U50
Giải trí - 1 giờ trướcGĐXH - Hồ Quỳnh Hương nổi tiếng với nhiều giải thưởng ở "Làn sóng xanh" những năm 2000. Hiện tại, sau những thăng trầm, cuộc sống của nữ ca sĩ thay đổi như thế nào?
Sao nữ vướng tin đồn sinh con cho Chủ tịch: Lộ loạt dấu hiệu đáng nghi sau 9 tháng ở ẩn, 3 năm vẫn giữ một thái độ
Giải trí - 2 giờ trướcSao nữ này có thời gian hạn chế lộ diện sau khi vướng vào ồn ào "trà xanh".
Kỷ niệm 8 năm ngày cưới bên chồng, Thư Kỳ hóa cô dâu siêu dễ thương ở tuổi 50
Giải trí - 4 giờ trướcCuộc hôn nhân 8 năm của Thư Kỳ khiến bao người ngưỡng mộ.
Tản văn: Đức Trọng
Xem - nghe - đọc - 15 giờ trướcGĐXH - Tôi ngồi xuống phóng tầm mắt ra phía thung lũng dưới chân đồi, hít hà mùi ô-xy tinh khiết, mùi hương hoa dìu dịu rồi lặng lẽ thưởng thức những phút giây diệu kỳ của cuộc sống.
NSND Quốc Khánh và cuộc sống độc thân ở tuổi 61
Giải trí - 16 giờ trướcGĐXH - NSND Quốc Khánh không chỉ nổi tiếng với tài năng diễn xuất xuất sắc, nghệ sĩ còn thu hút sự quan tâm của khán giả bởi cuộc sống cá nhân đầy màu sắc và thú vị.
Vụ kiện gần một thập kỷ giữa Brad Pitt và Angelina Jolie
Giải trí - 16 giờ trướcGĐXH - Vụ kiện của Brad Pitt và Angelina Jolie không phải là ngoại lệ. Vụ kiện ly hôn giữa họ đã kéo dài suốt nhiều năm và thu hút sự quan tâm của không chỉ là các fan hâm mộ mà còn là của giới truyền thông và luật sư.
Cuộc hôn nhân bí ẩn của tài tử "Bản tình ca mùa đông" và vợ kém 13 tuổi
Giải trí - 17 giờ trướcCuộc hôn nhân kín tiếng giữa nữ diễn viên Hàn Quốc Park Soo Jin và tài tử Bae Yong Joon luôn là một ẩn số với người hâm mộ. Cặp đôi kết hôn được 9 năm, có 2 con chung nhưng hiếm khi xuất hiện chung.
NSND Quốc Khánh và cuộc sống độc thân ở tuổi 61
Giải tríGĐXH - NSND Quốc Khánh không chỉ nổi tiếng với tài năng diễn xuất xuất sắc, nghệ sĩ còn thu hút sự quan tâm của khán giả bởi cuộc sống cá nhân đầy màu sắc và thú vị.