Tạ Bích Loan: "Cảm ơn những người hàng xóm của gia đình tôi"

Mỗi năm đến Ngày nhà báo Việt Nam 21-6, nhà báo Tạ Bích Loan có suy nghĩ gì về “duyên nghiệp” truyền hình của mình không?

Nhà báo Tạ Bích Loan: Hồi còn bé, ở nhà không có TV, tôi thường đi xem nhờ nhà bác hàng xóm. Đi xem nhờ quả thật rất ngại nhưng tôi không bỏ qua buổi chiếu nào. TV lúc đó đối với tôi không chỉ là một cái máy thu hình đen trắng mà là một thế giới hấp dẫn kỳ diệu. Sau này tôi chọn nghề báo và truyền hình không hiểu có phải bắt nguồn từ sự thèm khát TV đó không. Xin cảm ơn những người hàng xóm của gia đình tôi.

Chị cũng là “nhân vật” được khán giả cả nước ngưỡng mộ qua nhiều chương trình của Đài Truyền hình Việt Nam, xin cho biết “khởi nghiệp” của một chương trình (chẳng hạn chương trình “Người đương thời”), chị và đồng nghiệp phải làm việc như thế nào? Có “sự cố nghề nghiệp” nào đáng nhớ?

Mỗi lần bắt đầu một cái gì đó mới tôi đều cảm thấy mình đang lần mò trong bóng tối cho đến khi thấy tia sáng cuối đường hầm. Với Người đương thời thì hồi đó tôi đang tìm hướng đi cho một chương trình trò chuyện trên truyền hình sau khi gầy dựng xong Đường lên đỉnh Olympia. Chương trình đầu tiên là đáng nhớ nhất. Để tìm ra những tình tiết gây bất ngờ cho nhân vật, chúng tôi đã tìm mọi cách thuyết phục nhân vật mở kho tài liệu riêng đã gói ghém nhiều năm mà bản thân họ chẳng bao giờ mở ra.

Qua việc đọc kỹ hàng chục cuốn nhật ký và hàng chục gói tài liệu, chúng tôi đã tìm thấy rất nhiều tình tiết thú vị. Một kỷ niệm cũng khó có thể quên là sau khi đã truy tìm tung tích và mất rất nhiều công để đưa được những những nhân vật bất ngờ từ vùng sâu, vùng xa tới trường quay của VTV thì chúng tôi mời họ ra ăn phở ở cổng Đài truyền hình. Cùng lúc đó một nhóm biên tập viên thứ hai cũng đưa nhân vật chính ra quán phở đó. Thế là họ cùng nhau ăn phở và chúng tôi đổ bể màn “gặp gỡ bất ngờ”. Mới thấy làm truyền hình luôn cần sáng tạo, kể cả đưa nhân vật đi ăn tối ở đâu.

Thời gian qua, khán giả truyền hình rất xúc động với nhiều “Người đương thời”, chắc cũng có những dấu ấn của nhân vật để lại đối với những người làm chương trình?

Vâng rất nhiều người để lại trong lòng tôi những dấu ấn không thể nào quên. Tôi luôn cảm thấy may mắn vì được tiếp xúc với những người mà triết lý sống đôi khi rất giản dị của họ làm tôi thấy bất ngờ và cảm phục. Đó là những người dân bình thường nhưng không chịu nhìn thấy những điều chướng tai gai mắt, như bác thợ chữa xe đạp nhiều lần bắt cướp hay những cựu chiến binh tố cáo những vụ tham nhũng… Một nhân vật mà tôi luôn nhớ, đó là nhà tình báo lỗi lạc Phạm Xuân Ẩn, người mà bản thân cuộc đời hoạt động của ông đã là một huyền thoại. Tôi thực sự mong ước có một con đường ở thành phố Hồ Chí Minh được mang tên ông.

Chị có nghĩ đó là hạnh phúc của nghề báo?

Gặp một nhân vật hay, một con người như vậy đúng là phần thưởng của nghề báo. Hoặc đôi khi, có những nhân vật tài năng, đức độ thật đáng khâm phục, quý trọng. Cuộc đời của họ thật lạ lùng, xúc động. Gặp họ, những người làm báo có thể gọi đó là phần thưởng của nghề, của cuộc sống.

Được đào tạo ở nước ngoài, chị có thể so sánh kinh nghiệm làm báo, làm truyền hình của nước ngoài? Đổi mới về hoạt động truyền hình của chúng ta cần thế nào?

Tôi cũng có được tham quan hoặc tham gia hoạt động truyền hình quốc tế, khó có thể so sánh, nếu được nhận xét về báo chí truyền hình, tôi thấy chương trình chúng ta còn mang tính địa phương chứ chưa có truyền hình quốc tế, truyền hình mang tính hội nhập hay nói theo một cách rất “mốt”- chưa có “truyền hình phẳng”, cả về đề tài, chất lượng kỹ thuật, cách tiếp cận… Tôi cho rằng đó là điều mà những người làm truyền hình chúng tôi cần hướng tới để mang văn hóa, quan điểm và bản sắc Việt Nam ra thế giới.

Hiện tại chị cũng là người phụ trách, thiết kế các chương trình kênh VTV6? Khó khăn của công việc chuẩn bị một kênh “truyền hình trẻ” là gì?

VTV6 đang trong giai đoạn phát sóng thử nghiệm. Cái khó khăn nhất với chúng tôi không phải là những khó khăn vật chất. Rất khó để có một kênh truyền hình thực sự của giới trẻ chứ không phải “nói về họ”. Thêm nữa cách dạy dỗ theo kiểu bố mẹ dạy dỗ con cái không phải là cách dạy hiệu quả nhất. Chúng tôi đang chuẩn bị cho thời kỳ phát sóng chính thức vào đầu năm 2008 trên sóng quốc gia. Mong rằng các bạn sẽ chào đón và ủng hộ VTV6.

Hình ảnh một nhà báo nữ của “nhà đài” qua mắt nhà báo Tạ Bích Loan?

Nhà báo nữ thường dễ “thua” nhà báo nam ở sở trường bia rượu. Nhưng về tính sáng tạo, tôi thấy họ chẳng thua kém gì “các ông”. Tỷ lệ các nhà báo nữ làm việc ở truyền hình rất đông. Để thành công trong công việc, họ phải nỗ lực và hy sinh rất nhiều điều. Có một điều chắc chắn những bạn nữ thành công đều phải biết “nịnh” chồng và con mình, đúng hơn là họ cần được mọi người chia sẻ để thông cảm và giúp đỡ.

Một chút bộc bạch về sở thích của Tạ Bích Loan?

Tôi rất thích đọc sách. Đọc sách ở trên bờ biển hoặc dưới bóng mát của rặng cây đều thú vị. Có thể cũng là những cảm xúc hết sức lãng mạn khi người ta được thư giãn sau những phút giây bận rộn của công việc, của cuộc sống. Tôi tuổi Thân nên thích ăn hoa quả. Đặc biệt là có những chuyến công tác vào miền Nam, tôi rất thích được hái và ăn trái chín cây của trái cây Nam bộ.

Cảm ơn nhà báo Tạ Bích Loan.

Theo Sài gòn Giải phóng