Sex tràn vào văn học

Sex và đồng tính hiện là những đề tài gợi tính tò mò, nên số lượng phát hành của các đầu sách khai thác đề tài này nhờ đó tăng lên đáng kể so với các sách văn học đề tài khác. Vì vậy, thị trường sách văn học ngày càng hiếm hoi những tác phẩm có giá trị nhân văn cao đẹp nhưng lại không thiếu những tác phẩm chứa đựng yếu tố sex.

Sex tràn ngay ra bìa sách

Ngay bìa 4 tác phẩm Đôi mắt ấy vẫn ở trên giường (Yamada Amy, Nhã Nam và Hội Nhà văn ấn hành, 2008) là dòng giới thiệu của đơn vị làm sách: “Nếu xuất hiện vào thời điểm những năm 1990, cuốn sách có thể sẽ chung số phận “dâm thư” với Rừng Nauy. Nhưng bây giờ là 2008, và Đôi mắt ấy vẫn ở trên giường nói với ta nhiều điều hơn là tình dục”. Đúng là Yamada Amy đã khiến người đọc xao lòng trước những ngã rẽ cảm xúc của nhân vật khi bước dần đến những trang cuối của tác phẩm. Nhưng độc giả cũng có thể bị “dội” ngay từ những trang đầu vì gần như tác giả đã không tránh một từ nào để nói về những “trận mây mưa bất tận” của hai nhân vật chính.

Sự trở lại gần đây của nhà văn Nhật Bản Haruki Murakami với tác phẩm viết về đồng tính nữ Người tình Spunik (NXB Hội Nhà văn) cũng không thiếu yếu tố sex. Văn học nước ngoài xem yếu tố sex trong tác phẩm giống như một chất xúc tác, một gia vị không thể thiếu để chuyển tải đến người đọc những giá trị ẩn chứa trong đó. Và nhiều cây bút của văn học Việt Nam cũng bắt đầu đặt bút thể hiện chuyện chiếu chăn.

Thời điểm này, sách văn học Việt không hiếm những tác phẩm có yếu tố sex, thậm chí không ngần ngại miêu tả rất chi tiết chuyện tình dục như Thành phố độc thân (tác giả Nguyễn Quốc Trung, NXB Văn học), Song song (Vũ Đình Giang, NXB Văn học, 2007), Lạc giới (Thủy Anna, NXB Hội Nhà văn, 2008), Dị bản (Keng-Đỗ Thị Thùy Linh, NXB Văn Nghệ, 2008)...

Bìa cuốn "Dị bản" của Đỗ ThịThùy Linh.

Phê phán hay đồng tình?

Tác phẩm từng làm nên tên tuổi Haruki Murakami Rừng Nauy một thời tạo ra những làn sóng thảo luận trên các diễn đàn văn học châu Á, cũng là một tác phẩm đầy hơi hướng sex. Có độc giả còn nhận định rằng Murakami là “nhà văn cuồng sex” khi tiếp cận với Rừng Nauy. Nhưng những giá trị sâu sắc của nhà văn đương đại này muốn đề cập đến trong tác phẩm hoàn toàn không phải là chuyện sex.

Với văn học Việt Nam, cách đây gần 2 thập niên, nhà văn Dương Hướng cũng có những trang viết “dữ dội” cho các lần gặp nhau của hai vợ chồng Nghĩa-Hạnh trong tác phẩm đoạt giải thưởng Hội Nhà văn: Bến không chồng. Nhà văn Chu Lai với tiểu thuyết Ăn mày dĩ vãng cũng miêu tả cảnh yêu nhau nồng nàn dưới làn đạn giặc của hai nhân vật chính.

Năm 2006, Đỗ Hoàng Diệu cho ra mắt tác phẩm Bóng đè - có thể nói đây là tác phẩm dữ dội nhất về sex tạo ra nhiều luồng dư luận trái chiều. Nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên nhận định: “Văn học phản ánh đời sống con người, về những giá trị vật chất lẫn tinh thần và viết về tình dục cũng là chuyện bình thường. Ở phương Tây đã từng có một “cuộc cách mạng tình dục”, tức là một cuộc cách mạng quan điểm và họ đã có một sự thay đổi, một cách nhìn phóng khoáng hơn cho văn chương-nghệ thuật.

Bìa cuốn "Bóng đè" của Đỗ Hoàng Diệu.

Lâu nay, các nhà văn Việt Nam viết nhiều về tình yêu nhưng không nghiêng về mặt nhục thể vì tuân theo những nguyên tắc, ràng buộc thuộc về thuần phong mỹ tục. Nay nhiều người bắt đầu đi vào đề tài này nhưng vấp phải phản ứng từ phía độc giả, cũng là điều dễ hiểu. Trong hoàn cảnh xã hội mới như hiện nay, chúng ta không nên quá khắt khe với vấn đề sex trong văn học”.

Độc giả cũng đã có một cái nhìn thoáng hơn về chuyện sex trong văn học. Nhưng không phải người đọc nào cũng có thể nhìn thấy những giá trị, ý nghĩa tư tưởng của tác phẩm đằng sau những câu chuyện chứa đầy yếu tố sex. Còn với Đôi mắt ấy vẫn ở trên giường, gần như xuyên suốt tác phẩm người đọc không thấy gì hơn ngoài sex, và kiểu sống có phần “sa đọa, buông thả” của nhân vật. Nếu không nhìn thấy, không tìm ra được những ý nghĩa sâu sắc hơn từ tác phẩm thì độc giả hoàn toàn có lý do để nhìn nhận Đôi mắt ấy vẫn ở trên giường là một tác phẩm “dâm thư” câu khách rẻ tiền. Cũng như khi tác phẩm Rừng Nauy đến Việt Nam, rất thiếu vắng các bài viết phê bình trong khi giá trị tác phẩm thì ẩn hiện tầng tầng lớp lớp đằng sau mỗi trang chữ.

Nhà văn Phan Hồn Nhiên cho rằng nếu người viết xem sex là một yếu tố để câu khách thì rất đáng phê phán, nhưng sex nếu được đặt đúng bối cảnh, phục vụ cho mục đích nghệ thuật thì có thể làm tăng giá trị tác phẩm lên rất nhiều. Sex không khó viết, vấn đề là viết làm sao cho hay, cho đẹp. Nhà văn Dương Hướng cũng nhìn nhận: Sex thuộc về yếu tố con người, phản ánh được nỗi cô đơn lớn lao trong mỗi con người. Nhưng đưa sex vào tác phẩm, vẫn phải căn cứ vào từng hoàn cảnh, từng nhân vật, nếu không sẽ nhạt, thậm chí phản tác dụng.

Theo Tiểu Quyên
NLĐ