Phương Thanh: Cây xương rồng nở hoa

Tôi không biết nhiều về cuộc đời của mẹ. Chỉ đến khi làm mẹ, sinh con ra… trong quãng thời gian hiếm hoi ngồi với bà, bà mới kể cho tôi nghe về cuộc đời thăng trầm của bà. Hoá ra bà cũng không phải là người lam lũ như những gì tôi đã từng nhìn về mẹ, về quá khứ của gia đình mình”… Phương Thanh kể về mẹ, người phụ nữ vẫn đứng sau chị, hết một đời chăm sóc tám người con, nay là đến những đứa cháu.

“Bà đã trải qua ít nhất bốn lần trở về bàn tay trắng. Khó mà nghĩ một người như mẹ tôi có thể can trường như vậy với một nách đàn con”. Mẹ Phương Thanh vốn cũng chẳng phải là người nghèo khó đi lên, bà là con nhà địa chủ. Nói như Phương Thanh, số bà “tiền vận” là sướng, chỉ có “trung vận” là vất vả… Lấy chồng từ năm 16 tuổi, con cái lần lượt lớn lên từ đôi tay bà. Xứ Thanh chưa hẳn là vùng rốn bão rốn lũ, nhưng cũng không phải là miền đất màu mỡ xưa nay.

Sau cơn bão, lần lượt mẹ, rồi bố, mỗi người cắp theo hai, ba đứa con vào Nam kiếm sống. Theo chuyến xe tải của người con trai đầu, cả gia đình tạm biệt quê hương để tìm một cơ hội mới. “Cha tôi như cái cột nhà, còn mẹ là cái mái. Từ một người phụ nữ không biết nấu cơm, không biết chăm trẻ nhỏ, đến khi lấy chồng thì một tay làm tất cả. Cái gì không biết thì học dần, làm miết lại giỏi”.

Những ngày đầu ở thành phố sau giải phóng, cả gia đình cũng có một chỗ tá túc nho nhỏ nhờ sự tháo vát của người con trai lớn. Người cha ngoài giờ làm việc mở một tiệm sửa xe đạp ở vỉa hè. Còn mẹ, cũng bôn ba tất tả đủ nghề, buôn gánh bán bưng. Trong ký ức của cô con gái thứ sáu tên Thanh, ngày gian khổ ấy cũng chẳng có nghĩa lý gì. Hoàn cảnh nào chị em cô cũng có thể sống vui được, bởi giông gió trên nóc nhà đều không chạm được đến những đứa trẻ. Chỉ có cây cột nhà, chiếc mái mỏng manh là cứ oằn mình lên trong từng cơn bão.