NSƯT Hồng Vân: "Anh Tuấn không thích con gái thi Hoa hậu hay người mẫu"

- Những năm gần đây có vẻ như chất nghệ sĩ của chị đã ít đi, thay vào đó là một Hồng Vân “doanh nhân”… Phải thế không, thưa chị?

- Đúng rồi! Tôi có sự chọn lựa của mình. Tôi đã chọn vai trò quản lý thì phải bớt đi chút nghệ sĩ chứ đâu có thể ôm đồm được.

- Vậy chị chán hóa thân vào các nhân vật rồi sao?

- Không! Không chán! Không bao giờ tôi chán được. Tôi vẫn gắn với nghệ thuật chứ tôi có xa nó tí nào đâu.

- Nhưng nếu cứ làm bầu mãi rõ ràng sẽ ảnh hưởng ít nhiều đến sự nghiệp nghệ thuật của chị!

- Sự nghiệp nghệ thuật ở đây em còn phải xác định là cái gì. Sự nghiệp diễn viên, sự nghiệp đạo diễn hay sự nghiệp làm bầu? Tôi nghĩ đơn giản lắm! Hào quang của sân khấu, của ánh đèn, của tiền hô hậu ủng… mấy cái đó không quan trọng đối với tôi. Tôi làm vì thích và việc tôi làm có lợi cho nhiều người. Đương nhiên nó cũng phải có lợi cho mình nữa! Tôi làm bằng sự đam mê chứ không phải gọi là bắt buộc. Công việc này rất cực nhưng tôi vẫn thích, tôi yêu nó lắm!

- Tôi thắc mắc làm thế nào chị cân bằng được cảm xúc giữa một người quản lý với một diễn viên khi đứng trên sân khấu… Làm thế nào để chị khỏi phân tâm về chuyện bán vé, cát sê cho diễn viên, rồi phục trang, đèn đóm, đạo cụ… khi đang diễn?

- Tôi được cái vầy nè! Tức là Tổ nghiệp còn thương mình. Bước lên sâu khấu, tôi quên hết mọi chuyện ở dưới. Thế nhưng, chỉ cần bước vô cánh gà, tôi có thể ập tới mấy vấn đề này liền. Có rất nhiều thứ bắt buộc mình phải giải quyết. Các em diễn viên, nhân viên hậu đài… hỏi cái này, cái kia, đủ thứ trên đời. Tôi có thể thoát vai được nhưng bước ra sân khấu là quên hết ngay. Cảm giác của mấy trăm đôi mắt nhìn tôi, tự nhiên tôi cảm thấy trách nhiệm của mình lớn lắm! Tự nhiên mình “lên đồng”.

Nói về mặt sinh học, trên sân khấu mặt mình sẽ nóng hơn bình thường. Mặt bị áp lực về ánh sáng nên không được sao nhãng đi vùng mà mình vừa bước tới.

- Lý do là lực lượng diễn viên của tôi quá đông và vở diễn quá nhiều. Nếu không có một điểm diễn nữa sẽ rất phí hoài nhân sự. Nếu tôi không làm, có thể sẽ nhanh chóng mất nhân sự.

- Qua đây rồi chị thấy sao?

- Tôi vẫn đang thăm dò khán giả bên này. Khán giả ở mỗi khu vực mỗi khác. Ở sân khấu kịch Phú Nhuận, tôi yên tâm vì đã có lượng khán giả ổn định và tương đối đều.

- Kịch bên chị có vẻ khá mặn mà với dòng văn học hiện thực phê phán? Làm mãi chị không chán sao?

- Tôi đâu có làm hoài một Vũ Trọng Phụng đâu em! Cái mà chúng tôi muốn hướng tới là dòng văn học cổ, dòng văn học của Việt Nam. Nó rất hay. Vào thập niên 1930, có những tác phẩm nhiều kịch tính lắm. Làm tác phẩm của Vũ Trong Phụng rồi chúng tôi lại khai thác thời điểm sau đó nữa.

Nói chung, tôi sẽ khai thác dòng văn học từ xưa đến nay, còn khai thác được đến đâu cuối cùng mới biết.

- Chị không sợ mang tiếng cũ sao?

- Không! Đây được xem là món ăn đặc sản của Kịch Phú Nhuận.

- Nghe nói khi Sân khấu kịch Idecaf làm "Ngàn năm tình sử", chị “ép” cả dàn diễn viên của mình phải đi xem!

- Đúng thế, tôi muốn các diễn viên trẻ của mình biết các diễn viên bên Idecaf khổ luyện thế nào!

- Chị ép “lính” của mình, thế chị có xem không?

- Tôi coi rồi. Tôi là người coi đầu tiên!

- Chị thấy vở diễn này thế nào?

- Mình khoan bàn tới chính kiến, khoan nói tới cảm nhận cá nhân về lịch sử, chỉ bàn về nghệ thuật thôi. Vở kịch lịch sử mà suốt ba giờ đồng hồ khán giả không bỏ về đã thành công rất lớn. Họ không bỏ về nhưng không có nghĩa họ ráng mà vì cảm thấy nó hấp dẫn thực sự. Đó là một vở diễn thành công.

Ngoài ra, điểm được nữa của vở này là áp dụng ca kịch cho vai diễn lịch sử nhưng không bị khô. Tôi thấy anh Lộc diễn, Thanh Thủy hát không “phô” chút nào.

Nếu có quyền cao nhất trong việc quyết định tuyên truyền về văn hóa lịch sử đối với cộng đồng, tôi sẽ khuyến khích làm những vở kịch lịch sử, dù đôi lúc cũng có những ý kiến trái chiều. Tại sao? Vì nếu khi coi tôi có cảm xúc, chắc chắn khán giả cũng sẽ có cảm xúc. Xem Ngàn năm tình sử, Nỏ thần, tôi hãnh diện khi mình được làm người Việt Nam.

- Chị có nói quá lên không đấy…

- Tôi thề với em luôn đó! Không phải tôi nói phóng lên đâu. Tự nhiên mình thấy lịch sử Việt Nam quá hay, có thua sử nước nào đâu. Ông bà mình thời xưa làm mình hãnh diện ghê gớm lắm! Đó là điều nên làm và tôi đang làm. Bây giờ mà nói về cội nguồn, những người trẻ tuổi xa lạ lắm. Tôi làm Nỏ thần cũng ước mong được một phần như vậy thôi.

- Chị cũng lạ thật! Ai đời làm bà bầu của sân khấu này lại đi khen chất lượng kịch của sân khấu kia…

- Chị nói vậy lẽ nào chị xem sân khấu của mình lép vế so với Idecaf?

- Tôi nghĩ như vậy. Trong số các sân khấu ở TPHCM, Idecaf là chuyên nghiệp nhất. Dàn diễn viên của họ từ người lớn tới người nhỏ đều đã trải qua sự khổ luyện thật sự! Nếu so sánh thì phải nhìn nhận ở điểm đó. Tại vì chúng tôi không có thời gian, vì diễn trùng nhau. Họ diễn, mình cũng diễn nên rất ít khi xem được. Tôi đã coi các vở Ngàn năm tình sử, Bí mật vườn Lệ Chi, Hãy khóc đi em! của Idecaf. Đó là một số vở tương đối có vấn đề mình phải coi, coi để học hỏi. Tôi phải công nhận diễn viên của họ làm việc rất chỉn chu. Môi trường bên đó tương đối hà khắc, kỷ luật. Chúng tôi chưa làm được nên đó cũng là điều cần học hỏi.

- Nói thế có nghĩa chị chẳng cạnh tranh gì với Idecaf sao?

- Không. Phong cách của họ khác hoàn toàn bên tôi nên không thể nói là cạnh tranh. Nói cạnh tranh lành mạnh, tôi đồng ý. Các diễn viên trẻ của tôi coi Ngàn năm tình sử về có thay đổi. Mấy em nói NSƯT Mỹ Duyên đóng vai quần chúng mà diễn nghiêm túc lắm. Tôi coi mà thấy thương mấy em đó dễ sợ, coi mà phục luôn, từ Đại Nghĩa tới Mỹ Duyên, rồi Hoàng Trinh.

Bên Idecaf em biết rồi. Anh Lộc, anh Tuấn, anh Châu đều chưa có gia đình, dốc hết mình cho sân khấu nên quan điểm về nghệ thuật hơi hà khắc một chút. Tôi có gia đình, có con cái nên cách nhìn nhận của tôi về công việc cũng khác, thoáng hơn. Tôi cũng không thể bắt các bạn phải theo mình nên tôi đồng ý để các bạn theo “cơm áo gạo tiền”.

- Hình như sân khấu của NSƯT Hồng Vân là nơi các diễn viên trẻ vừa tốt nghiệp trường Sân khấu – điện ảnh thường tìm đến như một cứu cánh…

- Các em cũng xin đó nhưng không phải lúc nào tôi cũng tiếp nhận được…

- Gần đây, diễn viên Cát Phượng có nhắc tới một “đàn chị” cư xử không đẹp lắm với đàn em. Người đàn chị đó được không ít người cho là giống… chị.

- Thôi, tôi không muốn đề cập tới chuyện đó nữa!

- Sao lại không, thưa chị! Nếu còn khúc mắc sao chị không giải thích cho rộng đường dư luận?

- Tôi không muốn nói vì nếu làm vậy, tự nhiên sự việc sẽ trở thành chuyện lớn. Thế nhưng với tôi, chuyện chẳng có gì to tát hết. Giữa tôi với Cát Phượng, tôi lớn tuổi hơn nhiều. Tôi coi Cát Phượng như em út vậy thôi. Phượng đã về với tôi từ ngày tôi mới làm sân khấu. Tôi chủ động lôi Phượng, Anh Vũ, Thúy Nga… về. Từ lúc chỉ là con số không trên thị trường này, tôi cũng đã lôi Phượng về rồi nên Phượng với tôi gắn bó với nhau nhiều lắm! Nếu như sân khấu này có sáu năm, chúng tôi cũng làm việc với nhau sáu năm.

- Đi lên từ diễn viên, trở thành một bà bầu và kinh doanh cả bên nhà hàng, có thể nói NSƯT Hồng Vân đã có một cơ ngơi không ít kẻ thèm thuồng. Chị còn mơ ước gì cho nghề nghiệp của mình không?

- Tôi muốn Nhà nước giao cho mình một cái rạp để đầu tư. Tôi muốn làm chuyên nghiệp hơn một chút. Chứ bây giờ, đi ở nhà mướn, muốn sắm sửa gì cũng không dám. Nếu là nhà mình, dù nó nhỏ, nó xấu cũng được, rồi từ từ mình bồi đắp, mình xây để nó phát triển. Giờ tôi vẫn “ở mướn”. Ai làm nghề này cũng ở mướn. Không đoàn tư nhân nào có một sân khấu ổn định hết.

- Đến giờ chị vẫn không mua nổi một sân khấu cho mình sao?

- Chuyện đó viển vông lắm! Nói chung, làm nghề này mà làm thật sự là không có dư đâu. Nếu làm chụp giựt, thời vụ thì còn có khả năng lời nhưng tôi xác định mình làm nghề lâu dài, làm vì mục đích cao hơn.

Mỗi năm, chỉ có ba dịp lễ Tết là dư dả một chút nhưng cũng phải bù cho những dịp sân khấu vắng khách mà vẫn phải sáng đèn. Chẳng hạn như dịp mưa bão vừa rồi. Làm nghề này mà sống được là may lắm rồi.

- Chị tất bật thế này mà chẳng thấy anh Lê Tuấn Anh đâu cả! Anh không hỗ trợ gì cho vợ mình sao?

- Ảnh đang tất bật ở nhà hàng. Tại tụi tôi phân định rõ ràng rồi! Ảnh là nhà hàng, tôi là nhà hát. Cũng có lúc hai bên hỗ trợ tiền cho nhau. Nói nhỏ em nghe, tôi đang dụ ảnh tài trợ cái đèn phun kim tuyến vở Nỏ thần đó.

- Thế anh ấy có đồng ý không?

- Đang dụ mà! Tại chồng đưa ra ý kiến đó nên tôi dụ luôn. Chưa biết có được không nữa.

- Trong nhà, anh Tuấn Anh là người giữ tài chính hay sao mà chị phải “dụ”?

- Không, tôi giữ đấy chứ. Cứ đến cuối tháng, làm nhà hàng được bao nhiêu ảnh đưa cho tôi hết. Không những thế, đồ đạc trong nhà cũng do một tay anh Tuấn sắm sửa, kể cả đồ cho ba đứa nhỏ. Là đàn ông chứ anh đảm đang và tinh tế lắm. Anh Tuấn chỉ quan sát thôi cũng biết tụi nhỏ thiếu hay thích thứ gì. Quần áo anh Tuấn mua vừa hợp sở thích mà size cũng đúng y ba đứa Xí Ngầu, Trê Phi và Bí Ngô mới hay chứ.

Như tôi nè, ông xã sắm cho tôi đến hai chiếc xe máy. Chiếc đầu đến 250 phân khối, mạnh quá nên tôi không dám đi. Thế là anh ấy âm thầm mua thêm một chiếc tay ga nữa nhưng nhỏ gọn hơn. Sợ vợ càu nhàu, anh Tuấn nói sắm cho Xí Ngầu. Nói vậy chứ thật ra toàn mẹ Xí Ngầu đi.

- Nhân tiện nhắc đến Xí Ngầu mới nhớ cô bé vừa xuất hiện trong vở "Mẹ và người tình" khá ấn tượng. Hình như chị đang muốn hướng cháu theo nghề của mẹ?

- Không. Tương lai của Xí Ngầu, tôi để cháu tự quyết định. Tôi chỉ đưa ra lời khuyên nếu cháu cần. Tôi đưa Xí Ngầu và Trê Phi sang Sân khấu Phú Nhuận là để cháu có việc làm thêm, như một hình thức giải trí, giải tỏa stress vậy đó. Tiền kiếm được, các cháu sẽ tự trang trải cho những vật dụng cá nhân.

Tôi không cưng chiều con theo kiểu muốn gì được nấy mà luôn hướng cho các cháu biết tự lập, biết giá trị của đồng tiền. Vào thứ Bảy, chủ nhật tôi thường đưa các con đi siêu thị. Ví dụ hôm nay, tôi cho cháu mua trong phạm vi năm trăm ngàn, cháu sẽ lựa chọn tất cả các món đồ mình thích trong số tiền này, không được lố ra. Đó cũng là cách dạy con biết mua sắm.

- Xí Ngầu có chiều cao lý tưởng thế, chị có ý định cho cô bé làm người mẫu hay thi hoa hậu không? Biết đâu sự cạnh tranh trong các cuộc thi sắc đẹp sẽ giúp Xí Ngầu trưởng thành hơn?

- Không. Cả tôi và anh Tuấn đều không thích. Anh Tuấn coi vậy chứ khó lắm, không thích con gái làm hoa hậu hay người mẫu đâu.

- Có phải anh chị sợ môi trường showbiz phức tạp?

- Đúng rồi. Xí Ngầu lớn thế nhưng đến bây giờ cháu vẫn luôn trong tầm mắt của tôi. Không giờ phút nào, cháu làm gì mà tôi không biết. Nhiều khi, Xí Ngầu chỉ chạy ra siêu thị đầu ngõ mua chút đồ cũng hỏi ý tôi và thường có người chở đi, đón về.

- Quản lý chặt thế, chị không sợ Xí Ngầu cảm thấy mất tự do sao? Nhất là độ tuổi mới lớn của cháu, tâm lý phức tạp?

- Tôi chăm con theo kiểu vừa là mẹ, vừa là bạn. Xí Ngầu có thể thoải mái trò chuyện với tôi về mọi thắc mắc mà cháu gặp phải trong cuộc sống. Tôi có nhiều kinh nghiệm nên có thể cho cháu những lời khuyên để tránh va vấp. Ví dụ như Xí Ngầu đã vào độ tuổi muốn làm đẹp nhưng tôi không cho cháu sử dụng các loại kém lót. Thỉnh thoảng, tôi cho cháu thoa một ít phấn hồng khi đi ra ngoài. Tôi phải giải thích là da cháu còn non, chưa thích hợp để sử dụng mỹ phẩm. Nói chung, tôi có thể trò chuyện với con về mọi vấn đề.

- Kể cả chuyện giới tính?

- Tôi vẫn bảo Xí Ngầu: “Mẹ không cấm. Mẹ tôn trọng quyền tự do của con nhưng con chưa đến 18 tuổi. Chẳng hạn nếu con yêu đương mà có chuyện gì xảy ra dẫn đến hậu quả đáng tiếc là con hại thay vì yêu người ta, vì con chưa thành niên”.

- Chị làm tôi bất ngờ đấy. Đa số các bà mẹ bây giờ quản lý con rất chặt, kể cả những mối quan hệ bạn bè bình thường chứ đừng nói chi đến chuyện tình yêu nam nữ?

- Thời buổi bây giờ giấu sao được. Giấu là mất con. Độ tuổi của Xí Ngầu sao tránh khỏi những lúc mơ mộng. Tôi đưa cháu sang sân khấu kịch Phú Nhuận, môi trường nghệ thuật toàn nam thanh nữ tú, cũng vì thế. Làm gì thì làm, tôi vẫn phải quan sát xem Xí Ngầu hay tiếp xúc với ai. Ví dụ Xí Ngầu hay tiếp xúc với Hòa Hiệp, tôi sẽ gọi Hiệp lại trò chuyện và nhờ bảo ban em mặc dù tôi biết Hòa Hiệp là anh chàng hiền và ngoan.

Nói thế thôi chứ tôi lo cho Xí Ngầu không bằng anh Tuấn Anh lo cho Trê Phi. Cu cậu đang độ tuổi dậy thì, tâm lý rắc rối nên cần bảo ban nhiều. Cứ chiều chiều, hai ba con lại đi đá banh. Dù sao đàn ông nói chuyện với đàn ông cũng dễ hơn.