Hơn 2 tháng sau khi nghệ sĩ Hữu Lộc đột ngột qua đời vì tai nạn giao thông, để lại một gia đình với người vợ trẻ và hai đứa con thơ dại, đến tận bây giờ, người ta vẫn thấy nỗi đau vô bờ không thể che giấu nổi trong ánh mắt Hữu Châu - người anh trai ruột thịt của Hữu Lộc.
Cuộc đời anh diễn cả chính kịch lẫn hài kịch, có nhiều vai diễn khiến người ta cười ra nước mắt. Nhưng dường như là số phận đã định cho anh con đường nhiều đau khổ, nên dù là người luôn mang lại tiếng cười cho mọi người, dù được tất thảy bạn bè đồng nghiệp, anh em yêu quý, anh vẫn là một người bất hạnh, chẳng thể làm chính mình hạnh phúc.
Hơn 40 tuổi, với những gánh nặng gia đình chồng chất trên vai, với quá nhiều nỗi đau và sự mất mát, với Hữu Châu, dường như chẳng còn đau khổ nào mà anh chưa trải qua, người nghệ sĩ luôn cười trên sân khấu ngay cả khi tan nát cõi lòng.
|
Nghệ sĩ Hữu Châu trong đám tang em trai, Hữu Lộc. |
Gia đình danh giá một thời và những nồi buồn ký ức không dễ nguôi ngoai
Hai tháng trước đây, tất cả những người đến viếng nghệ sĩ Hữu Lộc đều không kìm được nước mắt khi chứng kiến một hình ảnh cảm động, vừa xót xa. Trong đám tang người nghệ sĩ tài hoa, bạc mệnh đã ra đi quá đột ngột đó, người anh trai của anh - nghệ sĩ Hữu Châu, gương mặt bơ phờ, mất mát, đang cõng bé Hữu Sang, cậu con trai nhỏ của Hữu Lộc bước qua đám đông những người tham dự lễ tang.
Đám tang mấy ngày trời, nhưng gần như anh chưa bao giờ rời bỏ đứa cháu mồ côi. Số phận đã giao cho anh nhiệm vụ gánh vác, làm người chủ của gia đình khi còn là một cậu thiếu niên đang tuổi ăn tuổi lớn, và giờ đây, nhiệm vụ đó lại càng nặng nề hơn, khi người em trai duy nhất của anh đã ra đi, để lại hai đứa con thơ dại mà không kịp dặn dò một lời.
Sinh ra trong gia đình có truyền thống nghệ thuật, nên không có gì lạ, khi cả Hữu Châu và Hữu Lộc đều gắn bó cuộc đời mình với những gánh hát cải lương thuở xưa và bây giờ là các sân khấu kịch của Sài Gòn.
Ngày xưa, nhắc đến gia đình Hữu Châu, không một người dân Sài Gòn nào là không biết. Bà nội anh là bà bầu Thơ, chủ gánh hát Thanh Minh – Thanh Nga, một trong những gánh hát lớn nhất Sài Gòn trước giải phóng. Cha anh là nghệ sĩ cải lương Chí Thìn, mẹ là nghệ sĩ Thanh Lệ. Cô của Hữu Châu là nghệ sĩ cải lương Thanh Nga nổi tiếng xinh đẹp, tài danh nhưng bạc mệnh. Chú anh là nghệ sĩ hài nổi tiếng Bảo Quốc.
Hữu Châu kể rằng, vì sinh ra trong một gia đình nổi tiếng và danh giá như thế, nên những năm thơ ấu, anh sống như một cậu quý tử: học trường Tây, được đưa đón bằng xe hơi, sống xa hoa, giàu có và được nhiều người ngưỡng vọng.
Đó là những năm tháng hạnh phúc nhất của gia đình anh, những năm tháng quá đỗi bình yên để chuẩn bị cho những bão tố và tai ương liên tiếp sau này.
Sau ngày giải phóng, cuộc sống của cả gia đình anh bước sang một trang đen tối và nhiều đau khổ hơn bao giờ hết. Cô ruột anh - nghệ sĩ cải lương tài hoa Thanh Nga đã bị bắn chết cùng chồng trong một vụ án gây rung động Sài Gòn những năm đó. Anh trai anh, nghệ sĩ múa Thanh Hải, trên đường đi lưu diễn ở miền Bắc cũng đổ bệnh rồi qua đời ở Thái Nguyên (Bắc Thái ngày trước).
Tai họa chưa dừng ở đó, bố anh qua đời vì bị kẻ xấu hãm hại. Bà nội anh - bà bầu Thơ chủ gánh hát suy tàn vì những cái chết của người thân cũng mắc bệnh rồi qua đời. Những cú sốc liên tiếp đó khiến cả gia đình Hữu Châu gần như suy sụp, khi lần lượt những trụ cột trong gia đình lần lượt ra đi.
Nó ám ảnh và đau thương đến nỗi có một thời gian dài, những người còn lại trong gia đình anh chỉ cần nghe tiếng còi xe cấp cứu thôi là đã sợ đến run người. Và đến tận bây giờ, cảm giác bơ vơ, ám ảnh và nỗi sợ hãi đó vẫn còn, vẫn đeo bám cuộc đời anh như một nghiệp chướng.
Sau những sóng gió của gia đình, cuộc sống của Hữu Châu - từ một chàng công tử con nhà giàu được yêu chiều bỗng chốc quay ngoắt sang một trang khác cơ cực hơn, cay đắng hơn nhưng cũng là cơ hội để anh chứng minh ý chí và nghị lực của mình hơn.
Những ngày đầu phải rời bỏ cuộc sống giàu sang, mẹ anh cùng mấy anh em sống trong ngôi nhà dột nát mà phải “dễ tính” lắm mới tạm gọi là nhà. Những mùa mưa bão ở Sài Gòn, ngôi nhà mà mấy mẹ con anh sống dột ướt chẳng khác nào ngoài trời. Nước ngoài đường cứ chảy tràn vào lênh láng. Những lúc đó, mấy mẹ con anh chỉ biết ngậm ngùi, cám cảnh cho số phận của mình.
Ngày ấy, đang từ một công tử nhà giàu bỗng trở thành một kẻ bần hàn, Hữu Châu thực sự suy sụp và tuyệt vọng, nhưng ý chí và nghị lực cùng với cái trách nhiệm của một người đàn ông lớn nhất trong gia đình, phải đứng ra làm chủ gia đình đã giúp anh không đầu hàng hoàn cảnh.
Anh kể, 19 tuổi đầu, khi đứng trong căn nhà lá đột nát, anh đã thề rằng mình nhất định sẽ xây dựng căn nhà dột nát này thành mái ấm cho cả gia đình. Và chính từ căn nhà này, cả gia đình anh nhất định sẽ tìm được hạnh phúc. Lời thề đó đã theo anh đến tận bây giờ, là mục đích sống lớn nhất của cuộc đời anh.
Người đàn ông sinh ra để đứng trên sân khấu kịch
Những năm tháng đó, Hữu Châu đã bắt đầu xây dựng mái ấm của mình bằng hai bàn tay trắng. Từ bỏ sĩ diện của một cậu ấm một thời, anh đi bán báo dạo kiếm tiền lo cho cả gia đình. Khi dành dụm được ít tiền, anh mua xe ba gác cho thuê báo dạo. Nhờ cái xe ba gác đó, mà anh đọc được không ít những cuốn sách bổ ích, phục vụ cho nghề diễn của anh sau này.
Ban ngày cực nhọc với cái xe ba gác cho thuê báo dạo, chiều về anh lại đi cưa gỗ thuê để kiếm tiền nuôi cả gia đình. Nhưng sau một ngày mưu sinh nặng nhọc, buổi tối, anh vẫn đến sân khấu kịch, vẫn tham gia vào các vở diễn để thoả ước mơ và tình yêu nghề nghiệp của mình. Những năm tháng đó, tất cả người dân Sài Gòn đều khó khăn, cơ cực.
Cuộc sống quá gian khổ khiến họ, những người vô cùng yêu nghệ thuật, yêu cải lương, ca kịch cũng buộc lògn phải quay lưng lại với ca kịch. Chính vì thế, đó là quãng thời gian đen tối nhất đối với những nghệ sĩ sân khấu như Hữu Châu, khi cái nghiệp diễn chẳng giúp họ nuôi sống được chính bản thân mình.
Sau này, khi sân khấu kịch dần dần được yêu thích trở lại, những nghệ sĩ thực sự yêu nghề và tâm huyết với nghề như Hữu Châu đã có cơ hội đứng trên sân khấu, được cống hiến hết mình cho nghệ thuật và được yên tâm với nghề.
Là con nhà nòi, sinh ra trong một dòng họ nổi tiếng về cải lương, nên con đường sự nghiệp của Hữu Châu tương đối bằng phẳng, suôn sẻ. Nếu không kể giai đoạn sóng gió của gia đình anh, khi sân khấu bị mai một, thì những năm tháng sau đó của Hữu Châu đã đến tương đối dễ dàng.
Nhờ có tài năng bẩm sinh, cộng thêm với việc là cháu nội của bà bầu Thơ, cháu ruột gọi nghệ sĩ Thanh Nga bằng cô, nên Hữu Châu nhanh chóng được các khán giả yêu sân khấu kịch đón nhận cuồng nhiệt. Anh tâm sự rằng, hạnh phúc nhất đối với anh là những giây phút anh được nghe khán giả xì xào phía dưới rằng: “Diễn hay quá. Không hổ danh cháu Thanh Nga”. Những lúc đó, anh tự hào về gia đình mình và tự hào hơn vì biết rằng mình đã kế tục xứng đáng truyền thống của gia đình.
Thời mà cuộc sống của các nghệ sĩ còn vô cùng cực khổ, Hữu Châu đã có những kỉ niệm không bao giờ quên. Có đêm Noel, sau khi đi diễn về, nhìn những danh hài nổi tiếng đang ngồi túm tụm ăn chả lụa, anh thèm đến ứa nước miếng mà chẳng biết làm sao.
Ngày đó anh còn là nghệ sĩ vô danh, việc mua những xiên chả lụa đó là quá đỗi xa xỉ. Nhưng đêm đó, anh đã dốc toàn bộ số tiền mình có, mua loại chả lụa rẻ tiền nhất, thêm vài cái bánh khúc cây và một cây thông Noel nhỏ xíu về tổ chức Noel cho cả nhà. Noel đó nghèo cay đắng nhưng hạnh phúc vô cùng. Gia đình anh quây quần bên những món ăn giản dị nhưng lại thấy lòng vô cùng ấm áp, khi đang được sống bình yên bên những người thân yêu, dù là trong nghèo khó.
Nổi tiếng với những vai hài kịch, mang lại tiếng cười cho khán giả, nhưng những vai diễn mà Hữu Châu tâm đắc nhất lại là những vai diễn chính kịch, nơi anh thực sự được sống và hóa thân với những hỉ, nộ, ái, ố của nhân vật. Như trong vai diễn Nguyễn Trãi trong vở “Lệ Chi Viên”, nhiều người đã thốt lên rằng sau này sẽ không còn ai diễn vai diễn đó tốt như Hữu Châu được nữa.
Nhiều năm qua, người ta vẫn thấy Hữu Châu miệt mài và trung thành với sân khấu, vẫn thấy anh hạnh phúc với những vai diễn dù bi, dù hài nhưng cũng đầy số phận và đầy nhân văn. Những vai diễn của anh vẫn luôn lấy được nước mắt của khán giả mà vẫn khiến họ phải vỗ tay rào rào vì hưởng ứng. Tình yêu mà khán giả dành cho anh trong suốt 20 năm qua chưa hề thay đổi, chỉ có lớn mạnh hơn chứ không phải nhòa đi. Với một nghệ sĩ đứng trên sân khấu kịch như Hữu Châu, đó thực sự là một hạnh phúc quý báu.
Người đàn ông gánh vác cả gia đình
44 tuổi, Hữu Châu vẫn chưa một lần lập gia đình. Anh bảo rằng phần vì anh nhút nhát, yêu thì nhiều nhưng toàn yêu đơn phương, tuyệt nhiên chẳng dám tỏ tình vì sợ bị từ chối. Nhưng lí do khiến anh không lấy vợ cũng một phần vì gánh nặng gia đình đã sớm đặt lên vai anh ngay từ khi anh chưa bước qua tuổi 20. Anh kể rằng, ngay từ khi 19 tuổi, anh đã nhận ra số phận và trọng trách của mình: Đó là bảo vệ cái gia đình nhỏ bé của anh, bảo vệ mẹ anh, chị anh, em gái, em trai anh và những đứa cháu côi cút của anh. Gánh nặng đó khiến anh không đủ can đảm để nghĩ về một mái ấm cho riêng mình.
Chưa từng có vợ, nhưng anh lúc nào cũng tự hào khoe mình có tới 10 đứa con và 1 đứa cháu ngoại gọi bằng ông. Anh lên chức ông ngoại vì cô con gái của người anh trai đầu trong gia đình anh đã lập gia đình và sinh con. Ngày anh cả Thanh Hải của anh mới mất, cháu gái anh sống với mẹ. Nhưng rồi mẹ đi tái giá, cuộc sống vô cùng khổ cực, nên khi đó, dù chẳng khá giả gì, anh vẫn đón cô bé về và nuôi cho đến khi trưởng thành, coi đó như đứa con máu mủ, ruột thịt của mình.
Khi cô con gái đầu lòng của anh đi lấy chồng, khi nhìn thấy các em đã yên bề gia thất, hạnh phúc với mái ấm của mình, anh đã nghĩ nhiệm vụ của mình đã hoàn thành. Nhưng số phận quá nghiệt ngã, nên vào một ngày đầy tang thương và đau đớn, nhưng nỗi đau mất mát một lần nữa lại đến với anh, khi người em trai Hữu Lộc của anh vĩnh viễn ra đi sau một tai nạn giao thông.
Giờ đây, sau khi Hữu Lộc ra đi, một mình Hữu Châu gánh lấy trách nhiệm chăm lo cho cả gia đình của mình, từ mẹ anh, đến em gái anh và những đứa cháu côi cút của anh. Nghệ sĩ Hữu Lộc ra đi chẳng để lại tài sản gì giá trị, ngoài hai đứa con một trai, một gái mà Hữu Châu coi như báu vật. Anh bảo, tụi nhỏ dễ thương và đáng yêu quá chừng, đó là món quà vô giá mà ông trời còn dành cho anh, đó là món quà mà anh nhất định phải nâng niu, giữ gìn.
Giờ đây, bỗng nhiên trở thành người cha của hai đứa con nhỏ, anh bỗng nhiên biến thành một người khác. Trước đây, anh rảnh rang, chẳng phải lo lắng gì cho ai ngoài má. Nhưng giờ, làm việc gì, anh cũng nghĩ đến hai đứa con bé nhỏ của mình.
Anh nuôi cô con gái đầu lòng (là con gái của người anh cả đã mất cách đây hơn 20 năm) từ khi anh còn là một cậu thanh niên. Chính vì vậy, ở tuổi ngoài 40, việc bỗng dưng có hai đứa con với anh không phải là một điều nặng nề. Anh vẫn còn khỏe mạnh, vẫn còn kiếm được tiền để nuôi dưỡng những đứa con của anh. Nhưng điều anh lo nhất là vài năm nữa, chẳng may anh ốm đau, ai sẽ đứng ra gánh vác thay anh trách nhiệm nặng nề và cao cả đó?
Chưa một lần có con, nhưng lại làm cho của 10 đứa trẻ, trong đó có 2 đứa con vừa mới trải qua nỗi đau mất cha, gánh nặng trên vai Hữu Châu là vô cùng lớn, nhiệm vụ của anh là vô cùng nặng nề, nhưng anh bảo, anh không hề cảm thấy bối rối và sợ hãi trước trách nhiệm của mình.
Anh chưa có cơ hội được làm cha của trẻ con theo đúng nghĩa đầy đủ của từ này, nhưng tình yêu xuất phát từ tận đáy lòng với những đứa cháu mà anh coi như con ruột sẽ giúp anh biết chúng cần gì, muốn gì, sẽ giúp anh biết cách chăm sóc chúng, lo lắng cho chúng như một người cha thực sự.
Theo Đang yêu
