Tags:
Hai tấm bia cổ kỳ lạ về chống sách nhiễu dân
GiadinhNet - Hai tấm bia đá cổ có nội dung y hệt nhau được tìm thấy trên địa bàn Hà Nội mang những nội dung chống tiêu cực khá rõ nét.
 |
|
Ông Đức Vịnh, cán bộ Bảo tàng Lịch sử Việt Nam giới thiệu về tấm bia. Ảnh: HP. |
Thông qua tấm bia, có thể thấy rõ những mảng tối của xã hội một thời và sự trăn trở của những nhà lãnh đạo thuở ấy với việc chống lại tệ sách nhiễu của một bộ phận công quyền.
Phản ánh tệ hạch sách
Trong khuôn viên của Bảo tàng Lịch sử Việt Nam có một tấm bia khá đặc biệt, được trưng bày khu vực ngoài trời. Ông Lê Đức Vịnh – cán bộ phòng quản lý Trưng bày ngoài trời và không gian tưởng niệm – Bảo tàng Lịch sử Việt Nam cho biết tấm bia này có tên “ Thân cấm khử tệ” đã được Bảo tàng sưu tầm và tiếp nhận lại trên địa bàn Hà Nội. Bia được làm bằng đá, khắc chữ Hán. Các cứ liệu ghi trên văn bia cho thấy bia được làm vào thời vua Tự Đức. Cụ thể, bia do “Hoàng Tổng đốc Hà Ninh” và “Hoàng tuần phủ Hà Nội” ban hành, ghi chi tiết thời gian ra đời là “Tự Đức năm thứ 34 (1881) tháng tư, ngày 12”. Theo sử sách, vào thời điểm nói trên, Tổng đốc Hà Ninh (Hà Nội và Ninh Bình) là tướng Hoàng Diệu và Tuần phủ Hà Nội lúc bấy giờ là ông Hoàng Hữu Xứng. Điều này trùng hợp với cứ liệu được lưu lại trên tấm bia đá.
Ngoài ra, ông Lê Đức Vịnh còn cho biết thêm, nội dung văn bia cho thấy, hai vị Tổng đốc và Tuần phủ nói trên đã ra một tờ sức (một dạng văn bản) về việc cấm sách nhiễu nhân dân. Tờ sức này sau đó được Tổng đốc Hà Ninh và Tuần phủ Hà Nội cho triển khai khắc bia để ở những nơi đông người qua lại.
Tấm bia ghi rõ các ví dụ về tật sách nhiễu nhân dân của các đinh phu trong việc tang ma, “Nghiêm sức về việc sau. Căn cứ vào các hội phố (nhà dân ở phố), thân sĩ (tầng lớp thượng lưu trong xã hội) trong hạt bẩm báo thì hạt ấy nguyên là dân tứ chiếng ở lẫn lộn, không có hương ước. Lý lịch các thôn phường thảng hoặc có dung dưỡng bọn không chỗ nương tựa, cho ứng trực canh điếm. Không chỉ bất lực trong tuần phòng mà nhà dân có việc tang ma, tất cả bọn đến chiếm cứ địa phương, vòi vĩnh tang gia, chẳng kể xa gần, nhiều ít, cố ý đòi giá, không theo phép tắc, cản trở người ta (tức như năm Tự Đức thứ 32 (1879), có người ở phố Hàng Bạc là Lã Khắc Tế, nhà nghèo, con mồ côi 6 tuổi ốm chết, cho nên thuê 4 người khiêng áo quan mà điếm phu sở tại bắt thuê 8 người, vòi tiền 24 quan mới nhận làm. Lần ấy hàng xóm gần gũi bất đắc dĩ phải quyên góp đủ số tiền ấy để chúng làm”...
 |
|
Nội dung tấm bia được giới thiệu sơ lược. |
Bảo vệ dân nghèo, răn đe quan lại
|
Không thấy những tấm bia tương tự ở triều đại khác
“Tấm bia này vừa cho thấy sự rối ren của xã hội vào thời điểm đó nhưng cũng thể hiện sự nghiêm minh của 2 vị Tổng đốc Hà Ninh và Tuần phủ Hà Nội. Qua nội dung tấm bia, ta cũng có thể nhìn nhận thêm được về nhân cách của hai con người ấy. Ngoài 2 tấm bia có nội dung cấm nhũng nhiễu dân nói trên thì đến giờ vẫn chưa phát hiện được tấm bia nào có nội dung tương tự ở các triều đại khác”. Ông Lê Đức Vịnh Cán bộ Bảo tàng Lịch sử Việt Nam |
Ngoài ra, chuyển cho các viên chức đó khuyên góp khắc một tấm bia đá dựng trước nha môn ấy hoặc quay mặt ra ngoài quan lộ để mọi người qua lại đều biết các lời bẩm báo về việc làm. Vả theo lời bẩm báo thì bọn lý dịch ở hạt ấy, bình nhật không phải không thông đồng với nhau, dung túng bọn phu điếm và không nghiêm cấm bọn được nuôi dưỡng cứu giúp dẫn đến thói quen tệ hại quá mức, cần phải nghiêm cấm. Sức cho theo như các khoản trong tờ bẩm, lập tức niêm yết, lệnh cho các phố và tổng lý trong hạt trừng trị bọn phu điếm và bọn dưỡng tế. Từ nay về sau tất cả cứ chiếu theo như thế mà làm, không được sách nhiễu như đã có lệnh nghiêm cấm. Nếu ở nơi nào vẫn còn tình cảnh tệ hại như vậy, phát giác ra thì phải trừ bỏ kẻ phạm tội ấy cũng như trị nặng người trong làng, tổng. Ngoài ra, nếu như huyện, nha cũng khó nói cái tệ hại liên quan tới việc vì dân bỏ điều xấu, cẩn thận chớ cản trở viết giấy hay sơ suất gác lại. Như thế có thể lại truyền sức cho chức cai quản và thân sĩ biết, giải quyết hết sức cho nghiêm theo lời sức”.
Trong tấm bia cũng đề nội dung trong bia được triển khai trên địa bàn 2 huyện Thọ Xương và Vĩnh Thuận thời bấy giờ.
Theo ông Lê Đức Vịnh, điều kỳ lạ là các nhà nghiên cứu cũng đã phát hiện ra 1 tấm bia khác được coi là “song sinh” với tấm bia kể trên. Tấm bia thứ 2 có kích cỡ, hoa văn trang trí và nội dung giống y hệt với tấm “Thân cấm khử tệ” chính là tấm bia được gắn ở cửa Ô Quan Chưởng. Thời bấy giờ, Ô Quan Chưởng chính là một cửa ngõ quan trọng của Hoàng thành và có lượng người qua lại đông đúc.
Trao đổi với PV Báo GĐ&XH, vị cán bộ Bảo tàng Lịch sử cũng tỏ rõ sự tiếc nuối vì cho đến nay, các nhà nghiên cứu vẫn chưa tìm thấy tờ sức ban đầu (nội dung khắc trên bia) do hai vị quan nói trên ban hành.
Hoàng Phương
Ý kiến của bạn
Dàn nghệ sĩ xuất hiện trong buổi công chiếu phim “Lật Mặt 7: Một Điều Ước” tại Hà Nội
Giải trí - 5 giờ trướcGĐXH - Sự kiện ra mắt bộ phim “Lật Mặt 7: Một Điều Ước” tại Thủ đô Hà Nội quy tụ dàn sao gồm nhiều tên tuổi nổi tiếng.
Lệ Quyên bất ngờ với quan điểm 'ai nuôi ai' trong tình yêu khiến fan xôn xao bàn tán
Giải trí - 7 giờ trướcGĐXH - "Trong chuyện yêu đương đôi lứa hay vợ chồng, nực cười nhất là cứ rạch ròi với quan điểm ai nuôi ai, thật sự thiển cận vô cùng", Lệ Quyên bất ngờ chia sẻ.
Đổi đời nhờ bất động sản, có bạn gái mới bí ẩn, cuộc sống của "bé An" Hùng Thuận hiện ra sao ở tuổi 41?
Giải trí - 10 giờ trướcSau 2 lần tình duyên "đứt gánh", Hùng Thuận hiện đã tìm được hạnh phúc mới bên bạn gái xinh đẹp. Ở tuổi 41, anh cũng có cuộc sống sung túc nhờ nghề môi giới bất động sản.
'Tình địch' của Hồng Diễm bị 'ném đá' dữ dội, phản ứng thế nào về vai phản diện đầu tiên trong sự nghiệp?
Giải trí - 13 giờ trướcGĐXH - Bức xúc với những hành động của An Nhiên (Lương Thu Trang) trong "Trạm cứu hộ trái tim", nhiều khán giả vào thẳng trang cá nhân của nữ diễn viên để... "ném đá".
Con gái xinh đẹp của Phương Thanh: Tôi và mẹ cãi nhau um sùm nên bỏ nhà đi bụi
Giải trí - 13 giờ trướcBùi Hà Nghi Phương - con gái ca sĩ Phương Thanh chia sẻ với VietNamNet nhiều góc độ hiếm thấy ở người phụ nữ được là gai góc nhất showbiz.
'Điều không tưởng' Lê Tuấn Anh giúp con trai của Hồng Vân
Giải trí - 17 giờ trướcNSND Hồng Vân tiết lộ khi quay phim ở Mỹ, Khôi Nguyên được ba Lê Tuấn Anh đứng sau hỗ trợ, thậm chí có những điều gần như 'không tưởng' với mẹ con chị.
Nữ ca sĩ gốc Đà Nẵng nổi tiếng 'Làn sóng xanh' những năm 2000: 43 tuổi giàu có, trẻ đẹp nhưng vẫn độc thân
Giải trí - 17 giờ trướcGĐXH - Mỹ Tâm nổi tiếng với khán giả qua nhiều ca khúc nổi đình nổi đám trong giải thưởng "Làn sóng xanh". Dù đã bước sang tuổi 43 nhưng sự nổi tiếng của cô vẫn không giảm.
Mai Thu Huyền làm phim ra sao mà bị chê "thảm họa", "ế nhất lịch sử"?
Giải trí - 19 giờ trướcNhững phim điện ảnh do Mai Thu Huyền cầm trịch từng nhận về không ít lời chê bai từ khán giả và giới phê bình vì kịch bản nhiều "sạn", cách làm phim cũ kỹ, không truyền đạt được thông điệp.
Tuổi xế chiều của nam NSƯT nổi tiếng: Có 10 mối tình nhưng U65 vẫn một mình, sự nghiệp biến động lớn
Giải trí - 21 giờ trướcỞ tuổi 63 nhưng NSƯT Thành Lộc vẫn một mình lẻ bóng. Ông dành hết tình yêu cho sân khấu nghệ thuật.
3 năm liền giữ vai trò quyền lực Miss Grand Vietnam, Hà Kiều Anh nói gì?
Giải trí - 1 ngày trướcGĐXH - Hà Kiều Anh tiết lộ áp lực khi liên tiếp đảm nhận vai trò Trưởng Ban giám khảo Miss Grand Vietnam.
Phương Thảo - Ngọc Lễ 'Xe đạp ơi' giờ ra sao sau 19 năm sang Mỹ định cư?
Giải tríGĐXH - Phương Thảo - Ngọc Lễ nổi tiếng từ thời giải thưởng "Làn sóng xanh" thập niên 90 - 2000 với "Xe đạp ơi" và "Ba ngọn nến lung linh". Sau 19 năm rời xa Vbiz, sang Mỹ định cư, cuộc sống của cặp đôi nghệ sĩ giờ ra sao?
