“Gói” 100 năm xưa trong những bức ảnh
GiadinhNet - Trong khuôn khổ chương trình hợp tác năm Pháp tại Việt Nam, với sự tài trợ của Bảo tàng Albert Kahn vùng Boulogne-Billancourt và Trường Đại học Paris Diderot (Pháp), những hình ảnh cuộc sống của người dân Việt Nam đầu thế kỷ XX đã được tái hiện sống động. Triển lãm “Hà Nội sắc màu” của nhiếp ảnh gia Pháp Léon Busy là một nét xưa độc đáo hiếm thấy về cái thuở máy ảnh đang lạ như “đĩa bay”!
Góc chợ Định Công những năm 1915-1920. |
Những cứ liệu 100 tuổi
Triển lãm được tổ chức từ ý tưởng của hai nhà Việt Nam học nổi tiếng đang sống tại Pháp: Nhà sử học Emmanuel Poisson và nhà dân tộc học Đinh Trọng Hiếu. Đây là lần đầu tiên, số ảnh này được trưng bày tại vùng đất mà Léon từng cầm máy gần 100 năm trước, với 60 bức ảnh chọn từ kho tư liệu của Bảo tàng Albert Kahn (Paris).
Năm 1909, Albert Kahn, một chủ nhà băng triệu phú, một nhà hoạt động từ thiện nổi tiếng người Pháp, tiến hành một dự án đầy tham vọng: Xây dựng kho tư liệu ảnh màu cho tất cả các dân tộc trên thế giới. Quan điểm của ông đơn giản: Thời gian sẽ xóa mờ hình ảnh của hành tinh chúng ta cùng mọi thứ trên bề mặt của Trái đất cũng như mọi sinh hoạt, phong tục tập quán, lễ hội…của dân chúng. Vì thế, hàng loạt dự án chụp ảnh đã được Albert tài trợ triển khai tại nhiều quốc gia trên thế giới, để thu về một bộ sưu tập khổng lồ.
Tại Việt Nam, người được giao nhiệm vụ cầm máy là Léon Busy, một trung úy hậu cần của quân đội lê dương. Đi khắp Bắc Kỳ, Léon chụp khoảng 1.700 bức ảnh Việt Nam trong thời gian 1915- 1920 với góc nhìn khá tinh tế và chuẩn mực. Tất cả những bức ảnh của viên sĩ quan Pháp này cho thấy một Bắc Bộ khác đến vô cùng so với cuộc sống bây giờ. Đó là hình ảnh 30 năm sau khi miền Bắc Việt Nam bị Pháp chiếm, một không gian Hà Nội và vùng lân cận khi chưa bị ảnh hưởng, xáo trộn hoàn toàn bởi chế độ thực dân, hoặc chưa bị tàn phá bởi chiến tranh. Từ cảnh vật quanh hồ Tây, hồ Hoàn Kiếm, cầu Long Biên đến những không gian cụ thể về Hà Nội 100 năm trước, có sức liên tưởng như "Cây cầu ở Định Công", "Một góc chợ Định Công" với nguyên vẹn một vùng đa dạng sinh học đặc trưng của nông thôn Việt mà nay chỉ là bê tông cốt thép của đô thị… Rồi "Trước cổng đền Quán Thánh", hay "Cảnh ấp Thái Hà", "Lò giấy Làng Bưởi", những phố cổ của Hà Nội xưa với nghệ nhân vẽ tranh trên phố Hàng Trống, cửa hàng bán đồ chơi Trung thu bằng giấy ở phố Hàng Gai… Thậm chí còn có cả hình ảnh về nhiều khía cạnh tín ngưỡng của người Hà Nội xưa thấm nhuần tôn giáo bản địa, như quan niệm về Đạo Tam phủ (thờ Trời, Đất, Nước qua ba đức Mẫu) hay thờ cúng các linh vật như mãnh hổ, voi, rùa.
Những người phu bốc mộ. |
Khách xem triển lãm tỏ ra thích thú với cảnh Bắc bộ 100 năm trước. Ảnh: A.K |
Nguồn sử liệu hiếm có
“Những bức ảnh của Léon Busy là tư liệu vô giá về mảng ký ức đã mất dần theo thời gian. Bởi, cảnh vật có thể giữ được phần nào, nhưng cảnh sống, phong tục, nếp nghĩ, nếp nhà … đã biến đổi quá nhiều sau hơn 100 năm”. (Nhà sử học Dương Trung Quốc) |
Có thể dễ dàng nhận thấy, rất nhiều cảnh vật mà Léon ghi lại đã bị phá hủy, không chỉ bởi thiên tai, thời gian hay chiến tranh mà còn từ sự bất cẩn, hoặc thậm chí từ sự nhận thức. Một Việt kiều Pháp tại buổi triển lãm chia sẻ: “Tôi sinh ra và lớn lên ở Hà Nội, hiện sống xa quê nhưng vẫn thường xem các triển lãm ảnh trong và ngoài nước. Theo tôi, những bức ảnh này là nguồn tư liệu cực kỳ quý báu. Qua đây tôi thấy gắn bó hơn với quê hương, đồng bào của mình và nhìn thấy đời sống của người Việt mình rất gần gũi với thiên nhiên".
Nhà nhiếp ảnh Léon Busy đã khéo léo chụp những bức ảnh nhiều mặt của Hà Nội và các vùng lân cận và có ý thức lưu giữ chúng. Bởi cho đến sau này người ta mới biết rằng: Albert phải chịu cảnh phá sản vào năm 1932 và mất trong đói nghèo, còn bộ sưu tập ảnh thì bị sung công và trở thành cơ sở dữ liệu của Bảo tàng Albert Kahn tại Pháp bây giờ.
'Điều không tưởng' Lê Tuấn Anh giúp con trai của Hồng Vân
Giải trí - 3 giờ trướcNSND Hồng Vân tiết lộ khi quay phim ở Mỹ, Khôi Nguyên được ba Lê Tuấn Anh đứng sau hỗ trợ, thậm chí có những điều gần như 'không tưởng' với mẹ con chị.
Nữ ca sĩ gốc Đà Nẵng nổi tiếng 'Làn sóng xanh' những năm 2000: 43 tuổi giàu có, trẻ đẹp nhưng vẫn độc thân
Giải trí - 3 giờ trướcGĐXH - Mỹ Tâm nổi tiếng với khán giả qua nhiều ca khúc nổi đình nổi đám trong giải thưởng "Làn sóng xanh". Dù đã bước sang tuổi 43 nhưng sự nổi tiếng của cô vẫn không giảm.
Mai Thu Huyền làm phim ra sao mà bị chê "thảm họa", "ế nhất lịch sử"?
Giải trí - 5 giờ trướcNhững phim điện ảnh do Mai Thu Huyền cầm trịch từng nhận về không ít lời chê bai từ khán giả và giới phê bình vì kịch bản nhiều "sạn", cách làm phim cũ kỹ, không truyền đạt được thông điệp.
Tuổi xế chiều của nam NSƯT nổi tiếng: Có 10 mối tình nhưng U65 vẫn một mình, sự nghiệp biến động lớn
Giải trí - 7 giờ trướcỞ tuổi 63 nhưng NSƯT Thành Lộc vẫn một mình lẻ bóng. Ông dành hết tình yêu cho sân khấu nghệ thuật.
3 năm liền giữ vai trò quyền lực Miss Grand Vietnam, Hà Kiều Anh nói gì?
Giải trí - 19 giờ trướcGĐXH - Hà Kiều Anh tiết lộ áp lực khi liên tiếp đảm nhận vai trò Trưởng Ban giám khảo Miss Grand Vietnam.
Nghệ sĩ Phương Bình 82 tuổi vẫn chạy xe 20km tới 12 giờ đêm mỗi ngày, bữa ăn khiến ai cũng xót xa
Giải trí - 20 giờ trước"Mỗi buổi tối, tôi phải chạy lên quán nghệ sĩ để hát, cách nhà tận 20km, tới 12 giờ đêm mới về được tới nhà" – nghệ sĩ Phương Bình chia sẻ.
Đời tư kín tiếng của Bảo Anh trước khi công khai con gái
Giải trí - 23 giờ trướcCa sĩ Bảo Anh đang trở thành tâm điểm chú ý khi được cho là ngầm thừa nhận chuyện có con.
Vân Dung ở tuổi U50: Có con trai nối nghiệp, cuộc sống nhiều người mơ ước
Giải trí - 1 ngày trướcGĐXH - Không chỉ gây ấn tượng với khán giả qua hình ảnh một nghệ sĩ hài vô cùng duyên dáng và tài năng, Vân Dung còn có cuộc sống riêng nhiều người mơ ước.
Con gái Tú Dưa 'chào sân' âm nhạc, 'đại gia' hậu thuẫn là ai?
Xem - nghe - đọc - 1 ngày trướcGĐXH - "Linh Nhi có làm trong công ty của bố với mức lương 25 triệu/tháng. Trong vòng 2 năm sẽ là 500 triệu rồi. Thế nên có thể nói, bố chính là đại gia của Linh Nhi", Tú Dưa tiết lộ.
Phương Thảo - Ngọc Lễ 'Xe đạp ơi' giờ ra sao sau 19 năm sang Mỹ định cư?
Giải trí - 1 ngày trướcGĐXH - Phương Thảo - Ngọc Lễ nổi tiếng từ thời giải thưởng "Làn sóng xanh" thập niên 90 - 2000 với "Xe đạp ơi" và "Ba ngọn nến lung linh". Sau 19 năm rời xa Vbiz, sang Mỹ định cư, cuộc sống của cặp đôi nghệ sĩ giờ ra sao?
Phương Thảo - Ngọc Lễ 'Xe đạp ơi' giờ ra sao sau 19 năm sang Mỹ định cư?
Giải tríGĐXH - Phương Thảo - Ngọc Lễ nổi tiếng từ thời giải thưởng "Làn sóng xanh" thập niên 90 - 2000 với "Xe đạp ơi" và "Ba ngọn nến lung linh". Sau 19 năm rời xa Vbiz, sang Mỹ định cư, cuộc sống của cặp đôi nghệ sĩ giờ ra sao?