Chuyện gia đình của Thanh Lam

Chuyện tình của hai người nghệ sĩ giữa chiến trường Quảng Trị

Hơn 20 năm trước, báo chí đã từng gọi Thanh Lam là “Nữ hoàng nhạc nhẹ”, bởi ngay từ những lần đầu tiên đứng trên sân khấu, giọng hát truyền cảm và đầy nội lực của Thanh Lam đã giúp tất cả những người làm chuyên môn và những khán thính giả được nghe chị hát dễ dàng nhận ra rằng đó là một giọng hát bẩm sinh. Giờ đây sau hơn 20 năm, chị vẫn là “Diva”, là một trong những ca sĩ nữ đẳng cấp và cá tính nhất của làng nhạc Việt Nam, kể cả trong âm nhạc và trong cuộc sống. Chị gặp nhiều đổ vỡ trong cuộc sống riêng, nhưng trong âm nhạc, dường như chị chưa bao giờ thất bại, bằng chứng là cho đến giờ, chị vẫn giữ một vị trí vững chắc trong lòng khán giả yêu nhạc Việt.

Nhạc sĩ Thuận Yến và NSƯT Thanh Hương quen nhau khi NSƯT Thanh Hương mới 14, 15 tuổi, đang là cô sinh viên nhạc viện Hà Nội. Ở tuổi thiếu nữ, NSƯT Thanh Hương đã nổi tiếng bởi nhan sắc duyên dáng, đằm thắm, khiến nhiều chàng trai cùng lứa say mê, theo đuổi. Nhưng khi đó, NSƯT Thanh Hương chỉ “chấm” nhạc sĩ Thuận Yến – người con trai đất Quảng Nam – Đà Nẵng. Ngày đó, nhạc sĩ Thuận Yến vừa gầy, vừa đen, nhưng chính sự chân thành, giản dị và tài năng âm nhạc của ông đã chinh phục NSƯT Thanh Hương. Yêu nhau là tình đầu, và cũng là mối tình duy nhất cho đến giờ, nhạc sĩ Thuận Yến và NSƯT Thanh Hương luôn là tấm gương lớn cho con cái về tình yêu, sự chung thủy và hi sinh vì nhau suốt cả những năm chiến tranh cho đến khi về già.

Yêu nhau từ khi còn học trong nhạc viện Hà Nội, khi ra trường, nghệ sĩ Thanh Hương được phân công ở lại giảng dạy tại trường, còn nhạc sĩ Thuận Yến được lệnh vào chiến trường chiến đấu. Năm 1963 – 1964, khi nhạc sĩ Thuận Yến lên đường ra trận, ông đã đề nghị bà Thanh Hương đi cùng. Lúc đó tình yêu vừa mới chớm nở, nhưng bà vẫn bỏ công việc giảng dạy nhàn nhã để theo ông vào chiến trường, tham gia đoàn văn công giải phóng Thừa Thiên Huế. Yêu nhau từ năm 1960, nhưng đến năm 1968, nhạc sĩ Thuận Yến và nghệ sĩ Thanh Hương mới nên vợ nên chồng. Họ lấy nhau ngay giữa chiến trường, chứng nhân chính là những người đồng chí, đồng đội của họ.

Ngày đó, khi ra đến Hà Nội, một mình nghệ sĩ Thanh Hương phải tự lo chữa chạy bệnh tật, vừa phải lo công tác giảng dạy vô cùng vất vả. Nên khi biết tin mình có thai giữa hoàn cảnh chiến tranh khốc liệt, nghệ sĩ Thanh Hương đã từng nghĩ đến việc bỏ đứa con đó vì lo mình không thể nuôi con giữa thời bao cấp và chiến tranh gian khó như thế. Nhưng khi ấy, rất nhiều người đã khuyên bà giữ lại giọt máu này, bởi ai cũng lo sợ chiến trường khốc liệt như thế, nhạc sĩ Thuận Yến có thể sẽ không bao giờ trở về. Vì muốn giữ lại giọt máu mình có với chồng, nghệ sĩ Thanh Hương đã vượt qua cuộc sống khó khăn để sinh con và nuôi nấng cô con gái đầu lòng của ông bà, cô bé mà sau này đã trở thành Diva nổi tiếng Thanh Lam.

Những năm tháng chiến tranh vừa phải xa chồng, vừa phải nuôi con nhỏ một mình là những năm tháng không thể quên với NSƯT Thanh Hương. Khi Thanh Lam mới ra đời, do không có điều kiện chăm sóc cẩn thận, chị đã bị trúng gió độc dẫn đến bị méo miệng, NSƯT Thanh Hương phải đưa con đi chữa chạy hết nhà thầy thuốc này đến nhà thầy thuốc khác. Có những lúc, bác sĩ châm lên mặt Thanh Lam 80 chiếc kim châm cứu. Vất vả gian nan suốt 1 năm trời mới chữa khỏi bệnh. Vì thế, có một Thanh Lam xinh đẹp và duyên dáng như ngày hôm nay là không biết bao nhiêu âu lo, vất vả của người mẹ.

Tuổi thơ vất vả của Diva hàng đầu Việt Nam

Sống giữa hoàn cảnh chiến tranh đói khổ, thường xuyên phải sống cuộc sống tạm bợ, thiếu thốn ở nơi sơ tán từ khi còn bé, nên sức khỏe của Thanh Lam hồi bé rất yếu. Tuy nhiên, ngay từ lúc đó năng khiếu âm nhạc của Thanh Lam đã được bộc lộ rõ rệt. Có những lần hai cha con đèo nhau đi trên chiếc xe đạp, nhạc sĩ Thuận Yến cứ hát nốt nhạc nào, Thanh Lam đã đọc được nốt nhạc đó. Phát hiện con mình có năng khiếu âm nhạc, ngày khi từ nơi sơ tán về Hà Nội, nhạc sĩ Thuận Yến đã cho con gái tham gia vào các chương trình văn nghệ của đội thiếu nhi Chim sơn ca – Đài Tiếng nói Việt Nam, rồi sau đó cho Thanh Lam thi vào Nhạc viện Hà Nội.

Dù là một nghệ sĩ có các tính mạnh mẽ, táo bạo, dám sống theo cách của mình, nhưng Thanh Lam cũng là một người đàn bà hồn nhiên, dễ tin người. Sự ngây thơ, hồn nhiên đến cả tin này có từ khi chị còn là một cô bé. Ngày nhỏ có lần đi học về, gặp một người đàn bà lạ ở giữa đường, nghe bà ta nói đi theo bà ta để lấy quà do một người bạn của bố gửi từ miền Nam ra, Thanh Lam cũng tin và đi theo. Kết quả là đến một chỗ vắng, chị bị người đàn bà đó bắt nạt, bắt lột hết cả quần dài và áo len đang mặc, chỉ còn lại một chiếc quần đùi cộc và một cái áo mỏng dính trên người. Đến tối mịt mới thấy Thanh Lam về nhà,nhìn con rét mướt, tội nghiệp và sợ hãi, hai vợ chồng nhạc sĩ Thuận Yến đã xót con đến ứa nước mắt. Thương con không còn áo rét để mặc, nhạc sĩ Thuận Yến phải bảo vợ tháo cái áo len của mình ra để đan chiếc áo mới cho con gái mặc.

Ngay từ nhỏ Thanh Lam đã là một cô bé có ý thức tự giác trong học tập, biết nghe lời cha mẹ, nhưng cũng thể hiện tính cách thông minh, quyết đoán và độc lập. Khi Thanh Lam còn bé, nhạc sĩ Thuận Yến hướng cho con học nhạc, nhưng đầu tiên, ông không đăng ký cho con vào khoa Thanh nhạc mà vào khoa Nhạc cụ Dân tộc. Thanh Lam học đàn tì bà suốt 7 năm rồi mới chuyển sang khoa Thanh nhạc. Khi đó, quyết định xin chuyển sang khoa Thanh nhạc của Thanh Lam đã làm nhạc sĩ Thuận Yến lo lắng không ít. Nhưng ông vẫn tin tưởng con gái mình, tin tưởng vào con đường mà con gái ông lựa chọn.

Vì thế, dù rất khó khăn, ông vẫn làm đơn xin chuyển con sang khoa Thanh nhạc, với một điều kiện khe khắt của Ban Giám đốc Nhạc viện: nếu sau một năm Thanh Lam không hát được, Thanh Lam sẽ buộc rời khỏi trường. Nhưng sự thật đã chứng minh rằng sự lựa chọn của Thanh Lam là đúng, và sự tin tưởng của nhạc sĩ Thuận Yến vào cô con gái tài năng của mình cũng là đúng. Bởi dù Thanh Lam học đàn tì bà đến 7 năm trời, nhưng sau này, người ta đã biết đến Thanh Lam với vai trò một “Diva” của làng nhạc Việt. Quyết định chuyển từ Khoa Nhạc cụ dân tộc sang Khoa Thanh nhạc thực sự là một bước ngoặt của Thanh Lam.

Người đàn bà không bao giờ trưởng thành

Thanh Lam là một người đàn bà thành công trong âm nhạc, nhưng không thành công trong cuộc sống riêng. Tuy nhiên để nói về sự thành công, về sự hạnh phúc theo lẽ thông thường của một người phụ nữ nhiều cá tính như Thanh Lam thì có lẽ là khiên cưỡng. Bởi đôi khi tôi nghĩ, vị trí của Thanh Lam không phải là một người đàn bà trong gia đình, mà là một người đàn bà trong âm nhạc, một nghệ sĩ sống hết mình vì nghệ thuật. Ở đó, chị mới được hạnh phúc thực sự.