Chùa Hương: Gánh thuê cũng phải nộp tiền

Những người gánh hàng thuê phải nộp 50.000 đồng/người/ngày cho “đội quản lý” dù ngày hôm đó họ không có ai thuê. Ảnh: K.T.

Muốn gánh thuê phải đóng 50.000đồng/người/ngày

Những người này, khi đến đây, muốn được “bán sức lao động” thì phải đăng ký với một “đội quản lý” ở đây. Nếu họ cho phép làm thì mới được làm còn không thì phải “biết thân, biết phận” chuyển đi nơi khác để kiếm sống. Nếu được phép làm, họ phải tuân thủ một luật lệ đã được đề ra từ trước, đó là mỗi ngày phải đóng cho “đội quản lý” 50.000/ngày/người, bất kể người đó hôm đó gánh thuê được nhiều hay ít, có việc hay không có việc. Với số tiền này, người lao động sẽ được ngủ và tắm rửa trong lán trại dựng tạm của “đội quản lý”. Ngoài ra, họ cũng sẽ được sắp xếp lịch để làm việc mà không bị “đụng hàng” với những người lao động khác.

Anh S.N (28 tuổi) ở Hòa Bình, có thâm niên làm nghề gánh hàng thuê ở lễ hội chùa Hương cho biết, khu lán trại của anh đang ở có một đội gánh thuê khoảng hơn 40 người, chủ yếu là cư dân các dân tộc ít người của Hòa Bình. Thời điểm này, do đang vụ cày cấy nên số lượng người về quê đã khá nhiều. Anh N khẳng định, việc nộp tiền cho “các anh quản lý” là có và số tiền có thể dao động từ 30.000 đến 50.000 đồng/ngày/người. Số tiền này được xem là tiền thuê chỗ ngủ và tắm rửa còn ăn uống phải tự túc. Vào thời kỳ cao điểm của lễ hội, mỗi ngày anh N có thể kiếm từ 300.000 đồng đến 600.000 đồng. Trong đó, nếu gánh hàng từ bến đò lên đến chân chùa Thiên Trù có mức giá từ 15.000 đến 25.000 đồng; nếu gánh bộ lên đến động Hương Tích thì có mức giá từ 200.000 đến 300.000 đồng tùy vào số lượng hàng. Tuy nhiên, theo anh N thì những người như anh chủ yếu gánh hàng cho các hộ kinh doanh, rất hiếm khi được khách nhờ gánh lên đến động Hương Tích.

Chị Hà Thị K đến từ Đà Bắc (Hòa Bình) cho biết, thường thì thanh niên và đàn ông kiếm được nhiều tiền hơn chị em phụ nữ vì họ có sức khỏe. Tuy nhiên, mức đóng phí ở đây lại được thực hiện theo kiểu “đồng hạng”, không có sự phân biệt và ai khi đến đây làm đều phải chấp nhận mức phí đó. Theo chị K thì những người sức khỏe yếu không được “duyệt” cho vào gánh hàng thuê ở khu vực này và họ đành chấp nhận chuyển đi nơi khác kiếm kế sinh nhai.

Bán tiền cũ ngày kiếm 2 triệu đồng

Một trong những dịch vụ tưng bừng nhất ở khu danh thắng nổi tiếng miền Bắc này là dịch vụ đổi bán tiền cũ (những tờ tiền giấy được phát hành từ năm 1994 trở về trước, nay không còn giá trị lưu hành – PV). Đây là một dịch vụ khá “độc quyền” của lễ hội chùa Hương, tồn tại ở khu vực đền Trình (suối Yến) và khu danh thắng  Hương Tích. Chỉ cần đặt chân đến đền Trình, khách thập phương tha hồ lựa chọn các loại tiền cũ có tuổi đời từ hàng chục đến hàng trăm năm tuổi để mua làm kỷ niệm. Các loại tiền này được bày bán tràn lan trên các mâm nhôm trước và hai bên đền Trình vởi đủ các mệnh giá, thể loại, năm phát hành và serie... Thậm chí, ở một số sạp, ngoài tiền cũ của Việt Nam còn có cả tiền cũ của Thái Lan, Lào hoặc Campuchia.

Bà Lê Thị H, bán hàng trước đền Trình cho hay đã kinh doanh dịch vụ này được hơn 5 năm, có thể đáp ứng bất kỳ loại tiền nào du khách có nhu cầu, kể cả loại tiền giấy có tuổi đời từ xưa. Sở dĩ bà có thể cung cấp tất cả các loại “hàng” liên quan đến tiền cũ vì có một đội quân chuyên đi thu gom các loại tiền này chuyển về từ Hà Nội. Cũng theo bà H thì tiền này ở miền Bắc hiện nay còn lại không nhiều, chủ yếu được “tuồn” ra từ miền Nam.

Trong số các loại tiền cũ được bày bán trên sạp của bà H thì tờ tiền Một trăm đồng vàng màu tím phát hành thời Đông Dương thuộc Pháp, tờ tiền 500 cent của Ngân hàng quốc gia Campuchia là những tờ tiền có giá trị nhất, được bán với mức giá 300 nghìn đồng/tờ. Những tờ tiền khác được bán với mức giá khác nhau nhưng không có tờ nào dưới 100 nghìn đồng.

Bà H cho biết, cách đây 2 năm, phong trào sưu tầm tiền cổ phát triển  rầm rộ. Nhờ phong trào này mà bà và những bạn buôn như bà làm ăn rất dễ, một ngày có thể kiếm được 2 triệu đồng tiền lãi. So với chèo đò hoặc buôn bán các loại hàng hóa thì đổi tiền lẻ và bán tiền cũ vẫn là lãi cao nhất mà lại mất ít công sức, vốn liếng nhất. Thời điểm gần đây, khách tìm đến với bà H chủ yếu là các bạn trẻ và những người chơi tiền cổ. Các bạn trẻ tìm đổi những tờ tiền 10.000 đồng màu đỏ phát hành năm 1994, tiền 100 đồng màu xanh phát hành năm 1991 để chọn serie đẹp làm quà kỷ niệm cho người thân, bạn bè. Những người chơi tiền cổ thì sưu tầm những tờ tiền có tuổi đời cao nhất và hiếm nhất để bổ sung vào bộ sưu tập.

Hoạt động đổi, mua bán tiền lẻ ở chùa Hương vẫn diễn ra công khai bất chấp lệnh cấm. Ảnh: K.T Đổi tiền lẻ vẫn ngang nhiên Hoạt động đổi tiền lẻ ở khu vực đền Trình và chùa Hương công khai và náo nhiệt hơn trước đây, bất chấp lệnh cấm của Ngân hàng Nhà nước, Bộ VH,TT&DL. Không cần biết du khách có nhu cầu hay không, các chủ nậu cứ dúi vào tay khách từng xấp tiền lẻ mới cóng “mời” đổi. Tiền 200 đồng được đổi với tỷ lệ 10 “ăn” 8, tiền 500 đồng là 10 “ăn” 7, tiền 1.000 đồng là 10 “ăn” 6, có nơi còn 5 (100 nghìn đổi 60 nghìn hoặc 50 nghìn đồng…).

Khánh Toàn