Chơi vơi trong sự phi lý của nhục cảm

Những mâu thuẫn bỏ ngỏ

Chơi vơi đẩy nhanh người xem vào sự tò mò trước tình thế của một đám cưới. Chỉ sau ba tháng quen biết, Duyên (Đỗ Hải Yến đóng) quyết định lấy Hải (Duy Khoa đóng), một anh chàng trẻ hơn cô hai tuổi. Không chi tiết nào giải thích vì sao một cô gái Hà thành trẻ trung, xinh đẹp, nói tiếng Anh lưu loát và xài hàng hiệu như Duyên lại chọn chồng là một người lái taxi khờ khạo, hồn nhiên như trẻ con, sống trong sự bảo bọc của mẹ. Cũng không rõ vì sao một chàng trai trẻ như Hải lại tỏ ra lạnh nhạt, thờ ơ chuyện chăn gối với vợ sau ngày cưới.

Một cảnh trong phim của Duyên (Hải Yến) và Hải (Duy Khoa).

Tháng 9/2009, Chơi vơi đoạt FIPRESCI Award, một giải phụ nằm ngoài hệ thống giải chính thức của Liên hoan phim Venice, do Liên đoàn các nhà phê bình phim quốc tế (International Federation of Film Critics) trao.

Qua sự thể hiện xuất sắc của Phạm Linh Đan (giải César 2006 cho Nữ diễn viên triển vọng), tình yêu của Cầm dù chưa bao giờ bật ra thành lời nhưng người xem có thể cảm nhận trong giọng nói trách móc, hờn ghen khi cô nghe Duyên báo tin đám cưới; nét mặt đau đớn trong đêm cô biết Duyên đang ngoại tình cùng Thổ (Johnny Trí Nguyễn đóng). Mặt khác, Cầm cũng mang một khối mâu thuẫn lớn vì chính cô giới thiệu Duyên cho Thổ, anh chàng hào hoa ưa phiêu lưu tình ái. Phim kết thúc bằng cách bỏ ngỏ tất cả khả năng giải quyết những mâu thuẫn được đan cài trước đó.

Phim để cảm, không để hiểu

Sau buổi chiếu Chơi vơi ra mắt báo giới tại TP HCM sáng 1/11, rất nhiều câu hỏi đặt ra cho đoàn làm phim, đặc biệt về tính hợp lý của nhiều tình tiết. Nhưng đạo diễn Bùi Thạc Chuyên gây bất ngờ bằng câu trả lời: “Tôi không có ý định điều khiển nhân vật. Tôi và những người làm phim cũng không hiểu rõ tất cả mọi chuyện trong phim. Có lẽ chúng ta nên bắt đầu bằng cách cảm nhận về nó như thế nào, chứ không phải hiểu nó như thế nào”.

Cầm (Linh Đan) trong Chơi vơi

Quan điểm này cũng được Bùi Thạc Chuyên dùng để giải thích về những khuôn hình trong đó gương mặt nhân vật lọt vào vùng tối khiến khán giả khó “đọc” cảm xúc của họ. Ông nói: “Khi làm bộ phim này tôi cũng rất mông lung. Trong cuộc sống, không phải lúc nào chúng ta cũng nhìn được mọi thứ một cách rõ ràng. Tôi muốn khán giả đoán cảm xúc của nhân vật trong bóng tối. Các góc máy cũng không được mang cái nhìn lộ liễu, thô bạo vào câu chuyện vì chúng tôi không định mô tả thật kỹ”.

Theo Bùi Thạc Chuyên, phong cách nghệ thuật trên không mới với thế giới. Đạo diễn Việt kiều Trần Anh Hùng (Mùi đu đủ xanh, Xích lô, Mùa hè chiều thẳng đứng) cũng từng làm phim về “những câu chuyện mà tôi không hiểu nhưng muốn chia sẻ với khán giả”. Ở Việt Nam, sự nối gót này của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên được xem là một bước tiên phong.