"Anh Quềnh" buồn vì không được đóng phim

- Phim "Đất và người" kết thúc từ năm 2002. Từ đó đến nay anh tham gia vào bộ phim nào nữa?

- Sau khi hoàn thành Đất và người, tôi không được mời đóng bộ phim nào nữa. Đôi khi tôi cũng muốn xuất hiện trong các chương trình hài để mang đến niềm vui cho khán giả, nhưng chờ mãi không thấy cơ hội (cười). Tôi nghĩ, có lẽ các chương trình làm theo êkíp nên không thể tự do lựa chọn diễn viên. Mà thực ra, chọn được vai diễn hài phù hợp cũng không đơn giản.

Trong thời gian thực hiện phim Đất và người, đạo diễn có đùa tôi sẽ bị mất tên thật khi phim được trình chiếu. Quả là đúng như vậy, từ đó đến nay mọi người cứ gọi tôi là Quềnh chứ có mấy ai nhớ tên thật của tôi.

- Ngoài chuyện bị ấn tượng với vai Chu Văn Quềnh, theo anh, còn lý do nào khác khiến anh không được "chọn mặt gửi vai"?

- Chắc ý bạn muốn nói đến chuyện cát-xê. Khi nhận kịch bản diễn một chương trình nào đấy, không bao giờ tôi đòi hỏi tiền nong. Đạo diễn muốn trả bao nhiêu cũng được nhưng phải phù hợp với công sức lao động của tôi bỏ ra. Thực tế thì cát-xê của các diễn viên đóng phim hiện nay đâu có cao. Hơn nữa những người làm nghệ thuật truyền thống như chúng tôi có phải là "sao" ca nhạc đang "hot" đâu mà ngã giá này nọ.

- Công việc chính hiện nay của anh là gì?

- Hiện tôi là Phó đoàn Biểu diễn I của Nhà hát Tuồng Trung ương. Ngoài ra tôi còn tham gia rất nhiều vào các hoạt động đoàn thể của cơ quan và Bộ Văn hóa Thể thao Du lịch.

Mặc dù không tham gia đóng phim nhưng lúc nào tôi cũng rất bận. Là lãnh đạo một đơn vị nghệ thuật tuồng truyền thống nên chúng tôi vừa phải duy trì hoạt động biểu diễn cho các nghệ sĩ, vừa phải đi tìm "đầu ra" cho những vở đã dàn dựng.

- Hiện nay, các loại hình nghệ thuật truyền thống như tuồng, chèo, cải lương đang ở trong tình trạng sống "thoi thóp", nhiều nghệ sĩ phải bỏ nghề vì không tìm được đất diễn. Theo anh, nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng trên?

- Tôi đang rất lo lắng bởi những thế hệ nghệ sĩ như chúng tôi nghỉ hưu thì không biết có còn ai tiếp tục với môn nghệ thuật truyền thống này nữa. Nguyên nhân là các diễn viên không thể sống được bằng nghề này. Rạp Hồng Hà của đoàn hiện phải tổ chức biểu diễn miễn phí các ngày từ thứ tư đến thứ sáu hàng tuần để mời khán giả đến xem, vậy mà chỉ có lác đác vài người đứng tuổi và mấy ông tây ba lô tò mò ngó vào tý chút rồi lại đi ngay. Đây quả là một sự thực đáng buồn.

Người nghệ sĩ mặc dù tâm huyết và yêu nghề đến mấy nhưng nghiệp diễn không thể nuôi sống gia đình thì buộc họ phải từ bỏ sân khấu để đi tìm kiếm công việc khác phù hợp hơn là điều đương nhiên. Tôi không thể mang chức danh lãnh đạo ra để bắt họ trở lại với sân khấu. Điều quan trọng là Nhà nước phải có chính sách đãi ngộ đối với những nghệ sĩ này và phải có một chiến lược đầu tư lâu dài để bảo tồn và phát huy nghệ thuật tuồng.

- Nỗi lo "cơm áo gạo tiền" ảnh hưởng thế nào đến sự nghiệp của anh?

- Thực ra, nhiều lúc tôi cũng thấy chán nản và muốn bỏ nghề. Hơn nữa, tôi cũng muốn rút lui vào hậu trường để dành đất diễn cho các bạn trẻ. Nhưng đã mang cái nghiệp vào thân rồi nên khó mà dứt ra được.

Mức lương của một NSƯT kiêm cả chức vụ lãnh đạo đoàn như tôi cũng chỉ được hơn một triệu đồng mỗi tháng, đấy là đã qua nhiều lần nâng lương chứ như trước đây thì thảm hại vô cùng. Mức thu nhập này không đủ đóng tiền điện nước và tiền học cho các con tôi. Để duy trì cuộc sống cho gia đình tôi cũng phải bươn trải làm thêm một số nghề khác.

Không riêng gì tôi mà các nghệ sĩ khác trong đoàn cũng thế. Những em mới vào nghề còn khó khăn hơn nhiều. Sở dĩ lương của chúng tôi thấp như vậy là vì trước đây các môn nghệ thuật truyền thống không có bậc đào tạo Đại học mà chỉ có Trung cấp và Cao đẳng. Nhà nước lại tính lương theo bậc học, vì thế đến 90% các nghệ sĩ sân khấu dân tộc không được lên lương.

- Anh có bí quyết gì để vợ thông cảm với "đời" nghệ sĩ tuồng nghèo về vật chất mà không có nhiều thời gian dành cho gia đình?

- Vợ tôi là nhân viên đang làm việc ở bệnh viện Xanhpôn chứ không phải là bác sĩ của bệnh viện 108 như các báo từng nêu. Tôi sinh ra ở quê hương của truyện cười Văn Lang (Phú Thọ), nên có lẽ vợ tôi yêu tôi là bởi cách nói chuyện dí dỏm. Trước khi chúng tôi làm đám cưới, cô ấy đã hiểu và thông cảm với công việc khá vất vả của một nghệ sĩ theo đuổi môn nghệ thuật tuồng truyền thống. Vì thế mà suốt 20 năm qua gia đình tôi sống rất hạnh phúc. Bí quyết của tôi chẳng có gì mà chỉ là tôi may mắn có được một người vợ biết chia sẻ, gánh vác cùng chồng vượt qua những khó khăn trong cuộc sống thường nhật.

Theo Lệ Huyền
VnExpress