Ly hôn… êm ái

Còn ở huyện Yên Lập (Phú Thọ), nếu ly hôn, nhiều người vợ tự rời khỏi nhà chồng, tài sản không cần chia và con cái ai nuôi cũng được.

77 % là vợ đứng đơn

Theo ông Vũ Tiến Bằng, Chánh án TAND huyện Yên Lập (Phú Thọ), số các vụ ly hôn ở địa phương này ngày càng tăng. Chẳng hạn năm 2005 có 62 vụ, năm 2010 có 74 vụ và năm 2011 tăng lên gần 90 vụ. Điều đặc biệt là đa số các vụ li hôn đều do phụ nữ đứng đơn. Cụ thể: Trong số 74 vụ năm 2010 thì có tới 57 vụ phụ nữ là nguyên đơn, chiếm 77% số vụ li hôn toàn huyện.

Hầu hết người xin li hôn ở độ tuổi khá trẻ, từ 20 đến 29. Tòa không mấy khi phải “thăng đường” vì chủ yếu các cặp vợ chồng thỏa thuận với nhau. Mỗi năm tòa án huyện chỉ phải xử 10 - 15 vụ, bác đơn cũng rất ít. Thông thường sau li hôn, người vợ sẽ tự bỏ nhà ra đi. Tài sản hầu như không có giá trị, con cái thì ai nuôi cũng được, do vậy mà chuyện đôi co, tranh giành quyền nuôi con hiếm khi xảy ra.

Điều đặc biệt nữa là đa số bị đơn (các ông chồng) không thèm đến tòa, dù tòa đã mời đến ba lần theo quy định. Để điều tra hoàn thiện hồ sơ, cán bộ tòa đành cất công tìm về tận nhà bị đơn. Nhiều gia đình ở tận trong rừng sâu, có nhà cheo leo trên những bản vùng cao phải trèo đèo, lội suối cả ngày mới tới nơi như các xã Trung Sơn, Nga Hoàng... Nhưng khi cán bộ tòa đến nhà thường gặp những ông chồng ngồi nhà uống rượu, khật khừ say. Khi được hỏi về nguyện vọng li hôn thì họ bảo: "Tao không yêu con ấy đâu. Nó li hôn tao chứ tao có li hôn nó đâu". Rồi hỏi gì họ cũng gật, đồng ý tuốt. Không ít trường hợp bị đơn mù chữ, cán bộ tòa án phải ghi lại lời khai rồi yêu cầu họ điểm chỉ.

 

Chỉ tội con trẻ

Cũng theo Chánh án Bằng, hàng năm tòa hòa giải đoàn tụ thành khoảng bốn, năm vụ, chủ yếu đối với các cặp vợ chồng người Kinh, còn người Mường, người Dao đã nói bỏ là bỏ, không dễ thuyết phục. Những lí do mà phụ nữ ở đây đưa ra thường giống nhau, đó là chồng say xỉn, lười lao động, chửi mắng vợ con, ghen tuông vô lí. Theo hồ sơ của tòa, hầu hết những phụ nữ xin li hôn đều khá trẻ, có người rất đẹp và đều bỏ nhà đi làm ăn xa về. "Phong trào" này đã diễn ra hàng chục năm nay. Tại các xã Nga Hoàng, Lương Sơn, Thượng Long đã có thời điểm hàng trăm chị em báo tạm vắng tại địa phương.

Khi đi ai cũng như ai, nhưng khi về nhiều chị em tiêu tiền không tiếc tay, toàn tiêu "tiền to" - như cách nói trên vùng cao. Cách tiêu tiền của họ khiến bà con dân bản nhiều phen phát... hoảng. Một số chị em còn mua sắm được đồ dùng đắt tiền, xây được nhà hai, ba tầng.

Theo nhận định của một cán bộ tòa án địa phương thì rất có thể, một phần nguyên nhân của các vụ li hôn xuất phát từ nguyên nhân khách quan như: Những lúc xa nhà, những người phụ nữ này đã gặp hoặc chứng kiến nhiều người đàn ông lịch lãm, giàu có, biết nói lời đường mật, biết chiều chuộng... Khi về, thấy ông chồng quê kệch, nói năng lỗ mãng, không tiền, ít học, đôi khi lại lười lao động nữa khiến họ phát chán. Một nguyên nhân không kém phần quan trọng là sự khích bác, gièm pha của láng giềng trong mỗi bữa nhậu khiến các ông chồng lồng lên vì ghen, về nhà đấm đá bạt tai vợ không thương tiếc... Những nguyên nhân này đã làm cho hai nửa của một gia đình không thể gắn bó với nhau.

Bố say xỉn, mẹ bỏ đi. Chỉ tội những đứa trẻ. Trong phiên tòa xử ly hôn, tuy vợ chồng đều gật đầu chấp thuận nhưng vẫn có những tiếng khóc như xé lòng của con trẻ. Mặc, vẫn có những phụ nữ lùi lũi ra đi. Bếp lửa nhà sàn lúc này không còn giữ nổi người vợ. Ai sẽ giữ họ với bản làng đây?

 

Hà Hồng Hà