Ly hôn do... quá yêu

Tại sao yêu càng nhiều càng mù quáng?

Các nghiên cứu cho thấy, những người đang yêu say đắm có dấu hiệu của người “bị bệnh”, họ mất khả năng nhìn rõ sự thật về đối tượng yêu. Nhưng trạng thái say đắm không bao giờ tồn tại được lâu, thông thường chỉ khoảng một năm sau, tình cảm con người trở lại bình ổn, người ta lại nhìn đối tượng yêu như nó vốn có. Chưa kể có những đôi hết say đắm ngay sau tuần trăng mật.

Nhà nhân chủng học người Mỹ, Helen Fisher có bằng chứng về sự liên kết của quá trình hóa học và sinh học của mối quan hệ yêu đương giữa đàn ông và đàn bà. Trong nghiên cứu của bà, Fisher phát hiện khi người ta yêu nhau say đắm, não bộ của họ sản sinh một thứ “hoá chất yêu” (phenylethylamin) gây ra sự “kết dính” các đôi trai gái cũng như con đực và con cái ở các loài động vật.

Theo bà, thiên nhiên đã tạo ra sự gắn kết đó và duy trì tình trạng này cho đến khi sự thụ thai được hoàn thành để duy trì nòi giống, còn quá trình chung sống suốt đời với nhau là quy ước của loài người – không do “lập trình” của tự nhiên và vì thế chúng ta phải nỗ lực tạo dựng.

Những thí nghiệm lâm sàng cho thấy, sau một thời gian chung sống, “hoá chất yêu” giảm đi rất nhanh cùng với sự nồng nàn của tình cảm cũng giảm dần, tình yêu phai nhạt đi và sức kết dính giữa hai người khác giới suy giảm rõ rệt. Fisher cho rằng, sự giảm thiểu của hóa chất này chính là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến sự chia ly của những mối quan hệ lãng mạn. Từ đó bà khẳng định, tình yêu say đắm không đảm bảo hôn nhân hạnh phúc. Nó là điều kiện “cần”, nhưng chưa  “đủ”.

Khi yêu say đắm, người ta nhìn đối tượng yêu qua một cặp “kính thần”, nó phóng to ưu điểm lên hàng trăm lần và thu nhỏ khuyết điểm lại cũng chừng ấy lần. Trong con mắt của kẻ đang yêu, sự bừa bãi, cẩu thả được gọi là tính “nghệ sĩ”. Sự ăn tiêu hoang phí được coi là máu “ga - lăng”. Thậm chí bị người yêu chửi mắng, đánh đập do ghen tuông vô lối được giải thích là do quá yêu... bất cứ cái gì ở người yêu đều tốt đẹp hết và vì thế người ta kết hôn.

Nhưng đến khi sự say đắm qua đi, con người buộc phải trở về cuộc sống thường nhật, “cái kính thần bị bà tiên thu hồi”, tất cả những gì của con người thật lại hiện ra khiến người ta không chấp nhận. Có người cố công cải tạo người bạn đời nhưng hầu hết đều thất vọng và kết thúc bằng ly hôn.

Đa số người trẻ tuổi bước vào hôn nhân lần đầu, thường chờ đợi với niềm tin rằng người kia là một đối tác hoàn hảo. Phần lớn họ thú nhận là khi yêu một người nào đó sức hấp dẫn rất mạnh khiến họ cảm thấy không thể sống thiếu nhau, trong đó sự hấp dẫn giới tính đóng vai trò quan trọng. Nhưng tình dục là phạm trù sinh lý.

Giống như đói thèm ăn, khát thèm uống nhưng no nê là hết nhu cầu, cho đến khi xuất hiện cơn đói khát lần sau. Có thể nói, sự hấp dẫn thể xác là nhu cầu bản năng không cần phải học. Nhưng cuộc sống hôn nhân không phải là bản năng mà là những nhân tố xã hội học, con người phải học để biết cách sống với nhau hạnh phúc.

Tiếc rằng, với hầu hết mọi người, cuộc hôn nhân của cha mẹ là nguồn thông tin duy nhất và trực tiếp về kinh nghiệm chung sống lứa đôi. Nhưng thời đại đã thay đổi. Cái mà cha mẹ chúng ta chấp nhận, có thể hôm nay chúng ta lại không chấp nhận. Và nhịp độ cao của sự thất bại trong hôn nhân ngày nay đã cảnh báo rằng, không khôn ngoan chút nào khi áp dụng những mô hình của quá khứ cho hôn nhân hiện đại.

Hôn nhân không phải là cái “nôi” của tình yêu

Từ trước đến nay, nhiều trí tuệ lớn của loài người đều cho rằng, muốn có ngôi nhà hạnh phúc phải xây dựng trên nền móng tình yêu. Marx cũng khẳng định: “Hôn nhân không có tình yêu là vô đạo đức”. Nhưng tình yêu không phải là cái gì bất biến, một khi đã có nó rồi thì chắc chắn nó sẽ tồn tại trong suốt cuộc hành trình gian nan của hôn nhân và nó sẽ giúp bạn đối mặt với những thách thức của cuộc sống vợ chồng.

Khi bạn cảm thấy bị cuốn hút bởi người nào đó, thậm chí bạn tin chắc đã tìm thấy “nửa kia” của mình, bạn vẫn cần phải biết rằng, cái sức cuốn hút ấy một ngày nào đó sẽ không còn, bởi vì chẳng ai có thể “mê như điếu đổ” một ai suốt cả cuộc đời. Bạn cũng phải biết rằng con người ấy sẽ đổi thay, chính bạn cũng thay đổi mà đừng ảo tưởng rằng họ cứ “hoàn hảo” như thế mãi.

Chẳng hạn, một chàng trai nọ yêu một cô gái cùng cơ quan, nghĩa là trong môi trường làm việc của anh ta. Khi đó sức cuốn hút của cô gái đối với anh ta không phải là nhan sắc - cô ta đâu phải người nhan sắc - cũng không phải là tài nội trợ hay cách lo toan, tổ chức một gia đình - đã sống với nhau đâu mà biết. Điều hấp dẫn anh ta là sự vững vàng của cô ấy về khả năng chuyên môn, là sự cộng tác trong công việc của hai người tỏ ra rất ăn ý, là những lúc đi chơi, họ cùng có những sở thích giống nhau.

Tất cả những điều đó khiến anh ta đinh ninh rằng, ta sẽ sống hạnh phúc với người đàn bà này suốt cả cuộc đời và anh ta không ngần ngại kết hôn. Nhưng hai năm sau, khi đứa con đầu lòng ra đời, tất cả những gì là sức cuốn hút ban đầu suy giảm một cách tàn nhẫn. Nhất là sau khi anh ta tính toán rằng, đồng lương của vợ chỉ đủ chi phí cho việc gửi con và thuê người giúp việc gia đình để anh ta có điều kiện tập trung toàn bộ vào công việc để thăng tiến và có thu nhập cao. Từ đó, anh ta bí mật lập kế hoạch thuyết phục vợ bỏ nghề và trở thành người nội trợ. Vậy là chính anh ta chứ không phải ai khác đã “trừ khử” sức hấp dẫn của người vợ mà chính vì thế anh ta kết hôn. 

Hôn nhân không phải cái “nôi” để nuôi dưỡng tình yêu, bởi vì đó không phải là mục đích của nó. Hôn nhân còn là nơi để chúng ta thực hiện các nghĩa vụ làm người. Cho nên, đời sống gia đình là một sự lao động vất vả chứ không lãng mạn như tình yêu.

Không chỉ lao động chân tay như nấu nướng, dọn dẹp mà trước hết là lao động của hệ thần kinh khi ta cảm thấy có lúc như không tự kiềm chế nổi mình nữa, là lao động của sự giao tiếp khi chung sống với ai đó đâu phải dễ dàng, là lao động của sự tha thứ khi ta muốn trừng phạt bạn đời.

Những loại lao động này đôi khi đòi hỏi ta phải nỗ lực hơn cả ở nơi làm việc, vì ở đó các nỗ lực có mục tiêu cụ thể và thường được khuyến khích, trong khi lao động gia đình nhiều khi phải âm thầm chịu đựng mà không được ai ghi nhận.

Những câu hỏi không dễ trả lời Đã bao giờ bạn nghĩ, ta kết hôn để làm gì? Nếu chỉ để yêu thì có thể không cần phải kết hôn. Nếu để được chung sống với người cộng sự thân thiết của mình và có điều kiện giúp đỡ nhau trong công tác thì sao bạn lại thuyết phục vợ nghỉ việc ở nhà?   Nếu bạn hay giao tiếp và muốn có cô vợ xinh đẹp để hãnh diện với mọi người thì sao bạn lại chê cô ấy không được thông minh, sắc sảo? Nếu bạn lấy chồng vì anh ta có nhà to, xe đẹp, bạn sẽ có cuộc sống phong lưu thì sao bạn lại ca thán vì anh ta không có tâm hồn? Khác gì bạn mua cái tủ lạnh, nhưng sau lại buồn vì không cho đĩa hát vào đó mở nhạc nghe được. Vậy mà những chuyện nực cười như thế vẫn thường xảy ra trong hôn nhân.

Trịnh Trung Hòa