Khốn khổ vì “lý lịch” da cam

Chúng tôi tìm đến gia đình ông Lại Văn Lượng và bà Dương Thị Quỳ, ở xóm 1, xã Liêm Chung, TP Phủ Lý, Hà Nam vào một ngày đầu tháng Ba. Ngôi nhà nhỏ đơn sơ, trống hoác nằm lẻ loi ở cuối con đê của làng.

Thấy có khách, bà Quỳ nhanh chân ra mở cửa đón tiếp, đi theo sau là một đứa bé, khoảng 3 tuổi. Thấy người lạ đến nhà, đứa bé oà lên khóc. Pha ấm trà mời chúng tôi, bà vừa dỗ đứa bé vừa kể: “Mẹ nó không chồng mà sinh ra nó, giờ cũng bỏ đi làm ăn xa. Ngày trước mẹ nó xinh lắm, có rất nhiều người theo đuổi nhưng họ đến rồi bỏ đi vì dị nghị về “lý lịch” gia đình bị chất độc da cam. Sau này mẹ nó “lỡ” sinh ra cháu và lấy họ của mẹ: Lại Thảo Ly”.

Đang trò chuyện với bà Quỳ thì ông Lượng đi chữa bệnh về. Ông kể, năm 18 tuổi theo tiếng gọi thiêng liêng của tổ quốc, ông lên đường nhập ngũ, rồi tham gia vào chiến trường Bình -  Trị -  Thiên. Nhập ngũ một thời gian, ông về quê lập gia đình và sinh được 4 người con. Sau đó, ông tiếp tục tham gia vào chiến trường Đường 9 – Khe Sanh và trải qua một lần “thập tử nhất sinh”.

Bà Quỳ vẫn nhớ như in ngày nghe tin ông hy sinh. Bà kể: “Lúc đó ai cũng bảo ông đã không còn nên tôi đã cúng cơm 49 ngày, một thời gian sau, tôi mới nhận được tin ông vẫn còn sống. Nhưng khi trở về nhà, ông thương tật đầy mình, chân tay cứ mềm oặt, vết thương thì thối rữa...”.

 

Bà Quỳ bên 2 đứa cháu và 2 người con điên dại.

Đến bây giờ, hơn 30 năm sau ngày giải phóng, nhưng vết thương chiến tranh vẫn còn âm ỉ, khoét sâu nỗi đau gia đình ông bà. Ông Lượng bị nhiễm chất độc da cam ở chiến trường và loại chất độc này cũng đã cướp đi hạnh phúc 4 đứa con của ông bà. Đứa con gái đầu (mẹ của cháu Thảo Ly) tên là Lại Thị Ánh, do có “lý lịch” là con của nạn nhân chất độc da cam, nên nhiều người đàn ông tìm đến, biết chuyện rồi cũng lặng lẽ bỏ đi. Đứa con gái thứ hai của ông bà cũng vì là con của người bị nhiễm chất độc da cam nên chịu cảnh phận tuổi xuân trôi đi trong bẽ bàng. Sau này, cô cũng lấy được chồng, nhưng rồi bị chồng hắt hủi, đánh đập suốt ngày, giờ đứa bé cũng để lại cho ông bà ngoại nuôi. Hai đứa con sau của ông bà là Lại Thị Hảo (SN 1987) và Lại Thị Thành (SN 1990), đều mang di chứng của chất độc da cam. Cả hai điên điên dại dại, suốt ngày la hét đập phá.

Đang nói chuyện với tôi, tiếng cười khanh khách lại vang lên hoà với những tiếng ú ớ, kêu la của 2 đứa con điên dại. Bà Quỳ nhìn 2 đứa con đang ngồi lăn lóc ở ngoài sân, nước mắt lã chã, nghẹn ngào kể: “Khi tôi sinh ra con Hảo, ai cũng khen nó vừa trắng vừa khoẻ. Nhưng rồi, càng lớn, dấu hiệu điên càng lộ rõ. Giờ đã hơn 20 tuổi mà chỉ bập bẹ được đôi câu, chưa biết gọi thế nào là bố, thế nào là mẹ. Vợ chồng chúng tôi nào có dám nói một lời to tiếng, nhưng trong nhà lúc nào cũng ồn ã như cái chợ vì chúng lên cơn suốt ngày”.

Khi thấy 2 đứa con có biểu hiện không bình thường, ông bà đã gom góp của cải, đi vay mượn khắp nơi để chữa trị, nhưng bệnh chẳng khá hơn, tiền bạc lại cứ “đội nón ra đi”.

Còn ông Lượng, mỗi khi trái gió trở trời, vết thương tái phát, ông không thể làm được bất cứ việc gì, mọi công việc trong gia đình đều do bà Quỳ gánh vác. Ngôi nhà cấp 4, trống huơ, trống hoác giờ chẳng có gì đáng giá ngoài bộ bàn ghế tiếp khách bằng nhựa, chiếc xe đạp cũ kỹ để bà Quỳ làm phương tiện mưu sinh.

Trước đây, để có tiền mua thuốc, chữa bệnh cho chồng con, bà Quỳ thường lặn lội  buôn bán khắp nơi, khi thì Hoà Bình, Hà Tây, rồi Ninh Bình, Nam Định. Nhưng giờ chồng con đều bệnh tật, sức khoẻ rất yếu nên bà không dám đi xa. Quanh quẩn với mấy sào ruộng và những luống rau trong vườn dù rất chật vật để mưu sinh, nhưng như thế bà cũng yên tâm hơn vì mình là chỗ dựa cho cả nhà. Nói về vợ mình, giọng ông Lượng như chực khóc: “Chưa bao giờ bà ấy được một bữa ngon giấc. Ban ngày thì đi làm đồng, đêm về muốn chợp mắt một giấc yên cũng khó vì con nó la hét. Cứ thế, hai giờ sáng bà ấy đã phải dậy mang rau ra chợ bán kiếm tiền nuôi cả nhà”.

Thời gian gần đây, bệnh của ông Lượng lại tái phát, chân tay lở loét, bốc mùi khó chịu. Bà lại phải chạy vạy khắp nơi kiếm tiền đưa ông đi bệnh viện. Theo bà Quỳ, tiền trợ cấp hàng tháng của ông và 2 người con được hơn 1 triệu đồng, nhưng chỉ đủ tiền thuốc thang và trả dần nợ. Tất cả sinh hoạt gia đình, ăn uống, chi tiêu đều phải một tay bà gánh vác.

Chúng tôi chia tay gia đình bà khi trời bắt đầu nhá nhem. Bà Quỳ lại phải vội vàng ra vườn chuẩn bị những mớ rau cho kịp phiên chợ ngày mai. Đi theo bà là 2 đứa bé không cha, mẹ bỏ đi làm ăn biệt xứ. Vừa đi, bà vừa nói lẫn trong tiếng thở dài: “Mẹ nó đã không lấy được chồng, rồi không biết lớn lên nó sẽ như thế nào đây. Tôi chỉ mong sao những đứa cháu bất hạnh của mình sẽ có một con đường sáng, không phải đi vào “ngõ cụt” như những đứa con của mình chỉ vì mang “lý lịch” của gia đình nạn nhân da cam”.

 

 

Báo Gia đình và Xã hội mong muốn là chiếc cầu nối giữa những tấm lòng hảo tâm của bạn đọc với những cảnh đời bất hạnh. Mọi sự hỗ trợ, giúp đỡ xin gửi về địa chỉ: Báo GĐ&XH, 138A Giảng võ, Ba Đình, Hà Nội. Điện thoại liên hệ: 04.3.8464038. DĐ: 0904.494.788