Mỗi ngày, có gần 48.000 bé gái bị cưỡng ép kết hôn

Đây là những thông tin vừa được đưa ra tại Lễ công bố Báo cáo tình trạng dân số thế giới năm 2016, do Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) và Trung ương Đoàn TNCSHCM tổ chức tại Hà Nội.

Tiết mục văn nghệ của các em trường THCS Khương Đình, Hà Nội tại Lễ Công bố tình trạng dân số thế giới 2016. Ảnh: p.V

Hàng triệu bé gái đang đối mặt với bất bình đẳng giới

Báo cáo rất quan trọng của UNFPA về tình trạng dân số thế giới năm 2016 với tiêu đề “10 tuổi: Tương lai chúng ta phụ thuộc vào trẻ em gái ở độ tuổi quyết định này như thế nào” đã cho thấy một bức tranh nhiều màu sắc về thực trạng và tương lai của trẻ em gái.

10 tuổi là mốc thời gian quan trọng trong cuộc đời của một con người, đó là “lứa tuổi vị thành niên”, là khoảng thời gian đặc biệt chuyển tiếp từ tuổi thơ sang tuổi trưởng thành. Có 60 triệu bé gái trong độ tuổi lên 10 ngày hôm nay đang ấp ủ nhiều hy vọng và ước mơ về tương lai. Tuy nhiên, có rất nhiều bé gái trong số đó đang phải đối mặt với những thách thức.

Báo cáo tình trạng dân số thế giới 2016 cho thấy, so với các bé trai, các bé gái có ít cơ hội hoàn thành chương trình học tập và có nhiều khả năng phải đối mặt với tình trạng kết hôn sớm, lao động trẻ em, hủ tục cắt âm vật và nhiều hủ tục khác. Hơn một nửa trong số 60 triệu trẻ em gái 10 tuổi trên thế giới đang sinh sống tại 48 quốc gia đang phải đối mặt với vấn đề bất bình đẳng giới vô cùng tồi tệ. Báo cáo cũng cho thấy ở những nơi khác, một trẻ em gái bước vào tuổi dậy thì bỗng nhiên được xem như một "món hàng" có thể mua bán, trao đổi. Bé gái có thể bị cưỡng ép kết hôn, phải bỏ học, phải sinh con và bắt đầu cuộc đời phục vụ chồng con. Thực trạng cho thấy: Mỗi ngày có gần 48.000 bé gái, trong số đó nhiều em chỉ khoảng 10 tuổi, bị cưỡng ép kết hôn và mỗi ngày có hơn 20.000 bé gái dưới 18 tuổi sinh con. Hiện nay, 61 triệu trẻ em ở độ tuổi tiểu học không được đến trường và hơn một nửa trong số đó là các bé gái. Cứ 3 bé gái thì có 1 em từng trải qua bạo lực và nhiều em trong số đó bị bạo lực ở khoảng thời gian từ 10 -19 tuổi.

Báo cáo trình trạng dân số thế giới 2016 cũng lưu ý rằng, 60 triệu trong số 125 triệu trẻ em gái 10 tuổi trên thế giới, trong giai đoạn các em chuyển tiếp từ độ tuổi vị thành niên sang tuổi trưởng thành đang gặp nhiều khó khăn mang tính hệ thống trên phạm vi toàn cầu. Trẻ em gái có ít cơ hội hơn so với trẻ em trai để hoàn thành chương trình giáo dục phổ thông và đại học chính quy. Bên cạnh đó, sức khỏe tinh thần và thể chất của trẻ em gái có thể kém hơn và các em cũng gặp nhiều khó khăn hơn trong việc tìm kiếm việc làm được trả lương.

Đầu tư cho trẻ em gái sẽ mang lại tương lai tốt

Giám đốc điều hành UNFPA, TS Babatunde Osotimehin cho rằng, việc cản trở trẻ em gái phát triển an toàn, khỏe mạnh trong giai đoạn chuyển đổi từ tuổi vị thành niên sang tuổi trưởng thành là vi phạm quyền của trẻ em gái. Bà đã nhấn mạnh: “Điều đó cũng gây tổn thất cho cộng đồng và quốc gia của các em. Khi tiềm năng của một bé gái không được phát huy thì tất cả chúng ta đều thất bại”.

Những hủ tục gây tổn hại đến trẻ em gái và vi phạm quyền của trẻ em gái, kể từ khi các em bắt đầu bước vào tuổi lên 10 tạo ra những cản trở khiến các em không thể phát triển hết tiềm năng của mình khi trưởng thành, cũng như cản trở những đóng góp của các em vào sự phát triển KT - XH của cộng đồng và đất nước. Chương trình Nghị sự 2030 về Phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc cùng với 17 mục tiêu phát triển bền vững sẽ không thể đạt được nếu như chúng ta bỏ qua những đóng góp này của các em.

Báo cáo tình trạng dân số thế giới 2016 cũng cho thấy, thách thức hiện nay là làm thế nào để mở rộng các hoạt động can thiệp này giúp tiếp cận được tới nhiều trẻ em gái hơn, đặc biệt là trẻ em gái thuộc các hộ gia đình nghèo và dễ bị tổn thương nhất, trước khi các em bước vào tuổi lên 10.

Trong một thập kỷ qua, Chính phủ các quốc gia ngày càng có nhiều chính sách hiệu quả để lựa chọn. Những chính sách này bao gồm việc cấm các hủ tục như kết hôn sớm và hỗ trợ tài chính cho bố mẹ các bé gái thuộc hộ gia đình nghèo, giúp chi trả học phí và nhờ đó các bé gái được tiếp tục học cao hơn. Chính sách này cũng bao gồm hoạt động đào tạo kỹ năng sống và giáo dục giới tính toàn diện, phù hợp với từng độ tuổi trong giai đoạn các bé gái bước vào tuổi dậy thì.

Tại Lễ công bố báo cáo ngày 21/10, UNFPA và Trung ương Đoàn kêu gọi Chính phủ Việt Nam và cộng đồng quốc tế cần có thêm nhiều nỗ lực hơn nữa để đảm bảo rằng, mỗi người trẻ tuổi đều được giáo dục tốt, có sức khỏe và kiến thức để ước mơ và hoài bão của các em sớm trở thành hiện thực.

Phát biểu tại Lễ công bố báo cáo, bà Ritsu Nacken, Quyền Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam nhấn mạnh: “Trẻ em gái 10 tuổi của ngày hôm nay sẽ trở thành những cô gái 24 tuổi vào thời điểm chúng ta phải đạt được Các mục tiêu phát triển bền vững của Chương trình Nghị sự Phát triển 2030. Chương trình Nghị sự hướng tới một thế giới mà mỗi người đều có cơ hội được phát triển hết tiềm năng của mình và không ai bị bỏ lại phía sau. Với sự hỗ trợ của gia đình, cộng đồng và quốc gia, bản thân các bé gái 10 tuổi nhận ra được quyền của mình thì các em sẽ phát triển khỏe mạnh và mang lại tương lai mà tất cả chúng ta mong muốn”.

Việt Nam đang ghi nhận tỷ lệ dân số trẻ cao nhất trong lịch sử. Nhóm dân số trẻ trong độ tuổi 10 - 24 tuổi hiện chiếm gần 40% dân số. Thời kỳ “Cửa sổ cơ hội nhân khẩu học” mang lại cho Việt Nam cơ hội duy nhất trong lịch sử để biến giai đoạn vàng này thành động lực cho sự thịnh vượng về KT - XH và là động lực cho Việt Nam nỗ lực hoàn thành các Mục tiêu phát triển bền vững.

Hà Anh