Hà Nội
23°C / 22-25°C

Mất cân bằng giới tính khi sinh: Thực trạng và giải pháp

Thứ năm, 10:33 13/10/2011 | Nghiên cứu - Trao đổi

GiadinhNet - Bức tranh khái quát về mất cân bằng giới tính khi sinh từ một tỉnh tới cả nước và thế giới.

Thực trạng thế giới và Việt Nam nói chung
 
Tỷ số giới tính khi sinh được tính bằng số trẻ em sinh là trai/100 bé gái. Chỉ số này được coi là bình thường trong khoảng 103-107 nam/100 nữ. Duy trì chỉ số này trong giới hạn trên sẽ đảm bảo sự cân bằng trong phát triển tự nhiên và xã hội của một quốc gia, địa phương.
 
Mất cân bằng giới tính khi sinh thường xảy ra ở các quốc gia thực hiện chính sách dân số hạn chế sinh đẻ, gia đình ít con (1-2 con) như Trung Quốc, Hàn Quốc, Ấn Độ và một số nước Trung Á như Azecbaizan, Acmênia...
 
Từ cuối những năm 70, khi xuất hiện máy siêu âm, kỹ thuật chọc ối, xét nghiệm máu, gen... đã giúp cho các cặp vợ chồng biết được giới tính thai nhi. Những năm 1990, tỷ số giới tính khi sinh của Trung Quốc, Hàn Quốc đã lên tới 115. Từ năm 2000 đến nay Hàn Quốc đã cơ bản khống chế được tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh và đưa về đúng quy luật sinh sản tự nhiên trong khi Trung Quốc vẫn tăng lên 122,8 năm 2010. Tính đến năm 2005 đã có 12 nước và vùng lãnh thổ xảy ra tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh.
 

Phát tờ rơi tuyên truyền hộ gia đình sinh con một bề là gái không sinh con thứ ba và lựa chọn giới tính khi sinh tại xã Hà Lộc (Thị xã Phú Thọ, tỉnh Phú Thọ). Ảnh: Hồng Quân.

 
Năm 2000, tỷ số giới tính khi sinh của Việt Nam vẫn ở mức bình thường nhưng trong 5 năm gần đây (từ 2006) đã có biểu hiện tăng đạt mức 110,6 năm 2009, tương đương mức năm 1990 của Trung Quốc. Mất cân bằng giới tính khi sinh đang là tình trạng phổ biến ở các địa phương trong cả nước.
 
Vùng thành thị cao hơn nông thôn, cao nhất là vùng đồng bằng sông Hồng (115,3), sau đó là vùng Đông Nam Bộ (111), đồng bằng sông Cửu Long (109,9), Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung (109,7), trung du miền núi phía bắc (108,5), thấp nhất là vùng Tây Nguyên (105,5).
 
Trong nhóm 10 tỉnh có tỷ số giới tính cao, Hưng Yên là tỉnh có tỷ số cao nhất 130,7 và 10 tỉnh có tỷ số thấp, thấp nhất là Bắc Kạn 102. Tỷ số giới tính khi sinh theo lần sinh có xu hướng tăng ở lần sinh thứ nhất 110,2, lần 2 là 109, lần 3 là 115,8. Tỷ số giới tính khi sinh tăng tỷ lệ thuận với trình độ học vấn người mẹ. Theo các nhóm kinh tế - xã hội thì nhóm giàu nhất tỷ số giới tính khi sinh 112,9, nhóm trung bình  112,8, nhóm nghèo nhất 105,2.
 
Hậu quả của tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh ở Việt Nam đã được tổ chức UNFPA cảnh báo: Nếu xu hướng này lặp lại ở Việt Nam và lan rộng diễn ra với tốc độ nhanh sẽ trở thành vấn đề nghiêm trọng trong tương lai, ảnh hưởng đáng kể đến cơ cấu giới tính và nhân khẩu học.
 
Cũng theo dự báo của UNFPA, nếu tiếp tục tăng như vậy các năm tiếp theo sẽ tác động nặng nề đến thế hệ nam thanh niên được sinh ra sau năm 2005 vì khi bước vào độ tuổi lập gia đình vào những năm 2030 thì nhóm nam giới này sẽ dư thừa so với phụ nữ cùng lứa tuổi 10%.
 
Nếu không có can thiệp hiệu quả để giảm mất cân bằng giới tính khi sinh thì sau 20 năm nữa Việt Nam sẽ có 4,3 triệu thanh niên ít có cơ hội lấy được vợ trong nước. Dù làm tốt can thiệp để giảm mất cân bằng giới tính khi sinh thì con số đó cũng còn tới 2,3 triệu.
 
Cũng theo cách tính toán nêu trên, đến năm 2030 tỉnh Phú Thọ cũng sẽ có khoảng từ 3,1 vạn đến 4,2 vạn nam giới không có phụ nữ cân đối. Mất cân bằng giới tính khi sinh sẽ tạo sự khan hiếm phụ nữ trong tương lai gây thêm áp lực về kết hôn độ tuổi trẻ hơn, tảo hôn, tăng nhu cầu mại dâm buôn bán phụ nữ, bạo hành giới là nguy cơ mà phụ nữ và các em gái phải đối mặt.
 
Nguyên nhân của tình trạng trên do: Phong tục tập quán, tâm lý xã hội truyền thống, tư tưởng nho giáo phải có con trai nối dõi tông đường, thờ cúng tổ tiên ăn sâu vào tiềm thức ngưòi dân. Do áp lực sinh, mỗi cặp vợ chồng chỉ có 1-2 con nhưng các cặp vợ chồng mong muốn trong số đó nhất thiết phải có con trai vì vậy đã tìm các dịch vụ y tế, xã hội để lựa chọn giới tính khi sinh.
 
Do tính chất công việc phải đòi hỏi lao động cơ bắp của con trai, trụ cột về lao động. Do chế độ an sinh chưa đảm bảo, hiện nay có khoảng 70% dân số sống nông thôn không có lương hưu bảo hiểm tuổi già, họ cần con trai để phụng dưỡng chăm sóc. Trách nhiệm đó chủ yếu thuộc về con trai vì họ sẽ cảm thấy lo lắng và không an tâm trong tương lai nếu chưa có con trai. Do chính sách đối với nữ giới chưa thoả đáng, bình đẳng giới có mặt chưa được quan tâm đầy đủ.
 
Nguyên nhân trực tiếp là lạm dụng tiến bộ khoa học công nghệ để thực hiện lựa chọn giới tính thai nhi ngay từ trước lúc mang thai như chế độ ăn uống, ngày phóng noãn, trong thụ thai chọn thời điểm phóng noãn, chọn phương pháp thụ tinh, siêu âm bắt mạch, chọc hút dịch ối, nạo phá thai...
 
Giải pháp cho tình tạng mất cân bằng giới tính khi sinh ở Phú Thọ
 
Công tác DS-KHHGĐ đã góp phần quan trọng vào việc thực hiện thắng lợi các mục tiêu kinh tế - xã hội của tỉnh, nâng cao mức sống người dân, cải thiện tình trạng sinh sản, sức khỏe bà mẹ và trẻ em, nâng cao chất lượng dân số. Tuy nhiên, công tác DS-KHHGĐ cả nước cũng như ở tỉnh đang đối mặt với các nguy cơ, thách thức đó là: Mức sinh chưa ổn định, tình trạng sinh con thứ 3 trở lên một số nơi có chiều hướng gia tăng, mất cân bằng giới tính khi sinh đang ở mức báo động.
 
 
Tỉnh Phú Thọ mất cân bằng giới tính khi sinh đang ở mức cao, xảy ra ở tất cả các huyện, thành thị trong tỉnh. Theo kết quả Tổng điều tra Dân số và nhà ở 1/4/2009, tỷ số giới tính khi sinh của Phú Thọ cao hơn trung bình cả nước. Theo báo cáo của hệ thống dân số các huyện, thành thị về số trẻ em sinh trong 5 năm 2006-2010 cho thấy tất cả các đơn vị đều có tỷ số giới tính khi sinh cao trên mức bình thường.
 
Tỷ số giới tính khi sinh bình quân 5 năm của toàn tỉnh 118,3, các huyện có tỷ số cao là Thanh Ba 128,1; Thanh Thủy 127; Cẩm Khê 125; Yên Lập 120. Tỷ số giới tính khi sinh 8 tháng năm 2011 toàn tỉnh vẫn cao 115,3.
 
Qua khảo sát ở 9 xã thuộc 3 huyện cho thấy tỷ số giới tính khi sinh ngay từ con thứ nhất đã rất cao, có nơi trên 200, xu hướng lựa chọn giới tính thai nhi xuất hiện ngay lần sinh thứ nhất. Đây là điều cảnh báo của nguy cơ mất cân bằng giới tính nghiêm trọng sẽ diễn ra trong tương lai ở các địa phương trong tỉnh.
 
Nhận thức hệ lụy của mất cân bằng giới tính khi sinh, ngành Y tế tỉnh Phú Thọ đã chủ động tham mưu cho các cấp ủy đảng, chính quyền về các giải pháp nhằm hạn chế mất cân bằng giới tính khi sinh tại địa phương. Tăng cường sự phối hợp liên ngành trong chỉ đạo triển khai thực hiện các hoạt động tuyên truyền- giáo dục để nâng cao nhận thức, thái độ và chuyển đổi hành vi của người dân, dần xóa bỏ quan niệm cũ phải có con trai nối dõi tông đường.
 
Cung cấp thông tin về tình hình, hậu quả và giải pháp khắc phục tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh đến mỗi cấp ủy đảng, chính quyền và mọi tầng lớp dân cư. Chú trọng giáo dục DS/SKSS/KHHGĐ về giới tính, bình đẳng giới cho VTN/TN và nam, nữ chuẩn bị kết hôn.
 
Đáp ứng ngày càng cao nhu cầu về các dịch vụ y tế nói chung, chăm sóc SKSS/KHHGĐ nói riêng cho mọi đối tượng, địa bàn. Đề xuất cấp có thẩm quyền ban hành các quy định chính sách kinh tế-xã hội ưu tiên quan tâm tới những gia đình sinh con một bề là gái. Tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, kiểm soát các cơ sở y tế công lập và tư nhân trên địa bàn nhằm phát hiện ngăn chặn kịp thời những hành vi vi phạm lựa chọn giới tính thai nhi khi sinh.
 
Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm quy định của Pháp lệnh Dân số về nghiêm cấm các hành vi lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức đã nêu trong điều 10 Nghị định số 104-CP ngày 16/9/2003 Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Pháp lệnh Dân số.
                                                               Nguyễn Khắc Bình
(Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh Phú Thọ)
thuhuyen
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn

Qua ứng dụng S-Health, bất ngờ trước những căn bệnh người già gặp phải (kỳ 2): Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi nói riêng trong thời đại công nghệ số 4.0

Qua ứng dụng S-Health, bất ngờ trước những căn bệnh người già gặp phải (kỳ 2): Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi nói riêng trong thời đại công nghệ số 4.0

Dân số và phát triển - 2 năm trước

GiadinhNet - Thoái hóa đốt sống lưng tình trạng nặng có thể gây liệt nửa người, nhiều người bệnh rồi mà không biết rèn luyện thể lực, cũng không biết "Ứng dụng chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi (S-Health)" để được nhắc nhở, hướng dẫn, hay cấp cứu kịp thời.

Dùng thuốc trị động kinh khi mang thai, tăng nguy cơ trẻ mắc bệnh tự kỷ

Dùng thuốc trị động kinh khi mang thai, tăng nguy cơ trẻ mắc bệnh tự kỷ

Dân số và phát triển - 3 năm trước

Phụ nữ dùng thuốc trị động kinh acid valproic trong thời kỳ mang thai có nguy cơ sinh con mắc bệnh tự kỷ cao hơn gấp đôi, một nghiên cứu mới đây cho thấy.

Lộ sự thật về chứng "lên đỉnh" dồn dập ở chị em

Lộ sự thật về chứng "lên đỉnh" dồn dập ở chị em

Dân số và phát triển - 4 năm trước

Các nhà khoa học Harvard cuối cùng đã tìm ra nguyên nhân và chữa khỏi cho một số phụ nữ khổ sở bấy lâu nay vì cả trăm cơn "lên đỉnh" dồn dập mỗi ngày.

Tạo phôi thai chuột không cần trứng và tinh trùng

Tạo phôi thai chuột không cần trứng và tinh trùng

Dân số và phát triển - 4 năm trước

Các tế bào gốc này có khả năng tạo ra cả ba loại tế bào được tìm thấy trong phôi sớm.

Bao cao su đầu tiên được thiết kế để tiêu diệt virus HIV

Bao cao su đầu tiên được thiết kế để tiêu diệt virus HIV

Nghiên cứu - Trao đổi - 9 năm trước

Kết quả kiểm tra đã cho thấy bao cao su VivaGel có hiệu quả trong việc khử 99,9% virus HIV, herpes và các virus u nhú ở người.

Cho tương lai phát triển bền vững

Cho tương lai phát triển bền vững

Nghiên cứu - Trao đổi - 9 năm trước

GiadinhNet - Báo cáo số liệu Thanh niên Thế giới năm 2013 của Văn phòng Tham chiếu Dân số Hoa Kỳ (PRB) cho thấy, trên thế giới hiện nay, thanh niên (nhóm dân số từ 10-24 tuổi) là hơn 1,8 tỷ người, chiếm 25% tổng dân số thế giới.

Thử nghiệm mới giúp tăng tỉ lệ thụ tinh trong ống nghiệm thành công

Thử nghiệm mới giúp tăng tỉ lệ thụ tinh trong ống nghiệm thành công

Nghiên cứu - Trao đổi - 9 năm trước

Theo các nhà nghiên cứu từ Đại học Oxford (Anh), các tế bào sản xuất năng lượng sản sinh ra nhiều DNA trong phôi thai là một tín hiệu có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi khiến người phụ nữ được thụ tinh trong ống nghiệm nhưng không thành công.

Thêm một nguyên nhân khó thụ thai bị nhiều người bỏ qua

Thêm một nguyên nhân khó thụ thai bị nhiều người bỏ qua

Nghiên cứu - Trao đổi - 9 năm trước

Phụ nữ có lượng cholesterol cao sẽ mất nhiều thời gian để thụ thai hơn những người có lượng cholesterol bình thường.

Thuốc ngừa thai không giết chết khoái cảm tình dục

Thuốc ngừa thai không giết chết khoái cảm tình dục

Nghiên cứu - Trao đổi - 9 năm trước

Nghiên cứu mới của các nhà khoa học Anh, Scotland và Cộng hòa Czech cho thấy thuốc ngừa thai không giết chết ham muốn tình dục nhưng chính việc ngưng sử dụng thuốc có thể ảnh hưởng lên khoái cảm của người phụ nữ.

Những bí mật liên quan đến hệ thống sinh sản của phụ nữ

Những bí mật liên quan đến hệ thống sinh sản của phụ nữ

Chất lượng cuộc sống - 10 năm trước

Màng trinh là phần vô ích, tử cung có khả năng siêu đàn hồi, trong âm đạo có tính axit, không thể xác định chính xác lúc thụ thai... là những điều có thể bạn chưa biết về bộ máy sinh sản nữ giới.

Top