Hà Nội
23°C / 22-25°C

Già hóa dân số và những thách thức (1): Bức tranh chung về già hóa

GiadinhNet - Nếu năm 2009, số người cao tuổi (NCT) từ 60 tuổi trở lên là 9% thì đến năm 2010, con số này là 9,4% (tăng 0,4%).

 
LTS: Dân số Việt Nam đang già hóa với một tốc độ "phi mã". Theo dự báo khoảng 20 năm nữa, Việt Nam bước vào thời kỳ dân số già, trong khi các nước trên thế giới thời gian từ "già hóa" sang "già" từ 25 - 85 năm. Làm gì để ứng phó, giải quyết được những khó khăn, thách thức đang phải đối mặt để đảm bảo an sinh xã hội cho người cao tuổi? Báo GĐ&XH mong muốn đưa đến một cái nhìn bao quát hơn về vấn đề này qua loạt bài "Già hóa dân số và những thách thức".

Nếu năm 2009, số người cao tuổi (NCT) từ 60 tuổi trở lên là 9% thì đến năm 2010, con số này là 9,4% (tăng 0,4%). Tại nhiều địa phương dân số đang già hóa với tốc độ cao đặt  ra những thách thức lớn.

Đang "trẻ" đã "già"

Những năm trước đây, các tỉnh, thành phố như: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Thanh Hóa... được biết đến như những thành phố năng động bởi tiềm năng kinh tế và tập trung đông số người trong độ tuổi lao động. Tuy nhiên, với tốc độ già hóa đang tăng không ngừng trên cả nước, những thành phố này giống như các cô gái ngỡ ngàng nhận ra nếp nhăn hằn trên khuôn mặt tự lúc nào(?!).   
 
Già hóa dân số và những thách thức (1): Bức tranh chung về già hóa  1

Hiện nay, tuổi thọ trung bình của cả nước đã tăng lên, bình quân là 72,8 tuổi. Ảnh: PV

Ở nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước, tỉ lệ NCT trên 60 tuổi trở lên đã vượt 10% trên tổng số dân. Tại khu vực đồng bằng sông Hồng, các tỉnh, thành phố như: Hà Nội, Thái Bình, Hải Phòng, Hải Dương, Hà Nam, Nam Định... tỉ lệ NCT đều gia tăng: Hà Nội gần 10%, Hải Phòng là 10,3%, tại Thái Bình con số này đã lên tới 14%. Khu vực Bắc Trung bộ và duyên hải miền Trung, số lượng NCT cũng tập trung nhiều ở các tỉnh: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Quảng Nam, Bình Định... Ngay tại thời điểm Tổng điều tra Dân số 2009, ở Bình Định, tỉ lệ NCT là 10,82%.

Việt Nam đang trong một quá trình chuyển đổi rất nhanh về nhân khẩu học. Năm 2005, chúng ta vừa kết thúc giai đoạn "cơ cấu dân số trẻ", thì chỉ sau 6 năm sau, Việt Nam đã bước vào giai đoạn "già hóa dân số" trong khi các nước khác trên thế giới phải trải qua nhiều thập kỷ để chuyển đổi quá trình này. Ngay tại các tỉnh đã bước vào giai đoạn già hóa dân số cũng gặp những khó khăn kép của đặc thù dân số vừa "già" vừa "trẻ".

Trẻ cậy cha, già cậy... thân

Trên thực tế, tại một số địa phương, số người già tăng lên lại do con cháu di cư tới các tỉnh, thành khác làm ăn xa ngày càng nhiều. Tới nhiều vùng quê, điều khiến mọi người ngạc nhiên là chỉ thấy toàn trẻ con và người già.

Tại một số xã, huyện thuộc các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Thái Bình, nhiều thanh niên đã rời vùng quê để lập nghiệp, để lại mẹ già và con trẻ. Với tốc độ đô thị hóa hiện nay và xu hướng dịch chuyển của nhóm dân di biến động lớn, những người trong độ tuổi lao động rời nông thôn lên thành thị kiếm sống ngày càng nhiều, để lại cha mẹ già ở quê hương, bản quán. Theo bà Vũ Phương Hạnh - Phó Chi cục trưởng Chi cục DS -KHHGĐ tỉnh Thái Bình, ước tính tại đây trung bình cứ 1.000 người dân thì có 57 người đi làm ăn xa.

Đợt Tổng Điều tra Dân số và Nhà ở vừa qua cho thấy: Có những xã, thôn hầu như chỉ còn các cụ già và trẻ con ở nhà. Người Việt Nam có câu "Trẻ cậy cha, già cậy con", NCT lẽ ra phải được chăm sóc nhưng khi con đi làm ăn xa phải tự chăm lo cho mình. Tuổi cao, sức yếu nhiều NCT lại phải đảm nhiệm toàn bộ việc đồng áng, chăm sóc cháu, gánh nặng càng thêm chồng chất.

"Thọ" mà chưa "khỏe"
 

Đồng bằng sông Hồng nhiều người cao tuổi nhất

Theo kết quả Tổng Điều tra Dân số và Nhà ở 2009, số NCT tập trung tại 3 vùng có đông dân cư nhất trong cả nước là đồng bằng sông Hồng, đồng bằng sông Cửu Long và Bắc Trung bộ. Riêng đồng bằng sông Hồng, số NCT đông nhất nước, chiếm tới trên 27%.

Số NCT tăng lên do thành quả của công tác DS-KHHGĐ, số trẻ em giảm đi cùng với những cải thiện đáng kể về y tế, dinh dưỡng và phát triển kinh tế - xã hội. Số NCT tăng là thành tựu của sự phát triển nhưng cũng đang đặt ra khó khăn, thách thức. Với xã hội già hóa, thành phần cơ cấu kinh tế, dịch vụ chăm sóc... sẽ phải thay đổi cho thích ứng. Tuy nhiên, Việt Nam là nước vừa thoát "nghèo", lại chưa kịp chuẩn bị cho một xã hội già hóa là một thách thức rất lớn với chúng ta trong giai đoạn tới.
 
Hiện nay, tuổi thọ trung bình của cả nước đã tăng lên, bình quân là 72,8 tuổi, có những tỉnh, thành phố tuổi thọ trung bình cao như Hà Nội là 74 tuổi, Thái Bình là 75 tuổi. Số cụ già trên 100 tuổi của cả nước tăng gấp đôi so với đợt Tổng điều tra Dân số năm 1999. Tuy nhiên, theo bảng tổng sắp của thế giới, tuổi thọ khỏe mạnh của Việt Nam chưa cao.
 
Trung bình mỗi NCT Việt Nam phải chịu 14 năm bệnh tật trong cuộc sống của mình. Nhu cầu chăm sóc sức khỏe NCT sắp tới còn là vấn đề rất lớn. Các nhà khoa học đã tính toán: Nếu như chăm sóc y tế cho đứa trẻ cần 1 đồng thì chăm sóc cho NCT cần tới 8 đồng. Đối với NCT, sự chăm sóc đòi hỏi chi phí ngày càng cao hơn khi chuyển từ cơ cấu bệnh tật nhiễm trùng sang cơ cấu bệnh tật của các nước phát triển như các bệnh về chuyển hóa, bệnh không lây nhiễm (tiểu đường, rối loạn chuyển hóa mỡ, cao huyết áp, tai nạn, thương tích,...).
 
Trong khi đó, hệ thống y tế của chúng ta vẫn chưa thể đáp ứng được khi mới chỉ có một BV Lão khoa TƯ và Khoa lão khoa của một số bệnh viện tỉnh, thành phố.
 
Một bức tranh chung về già hóa ở Việt Nam và những vùng đất của những người "già" cho chúng ta thấy được sự biến đổi dữ dội trong cơ cấu dân số Việt Nam. Trước sự biến đổi ấy, NCT ở thành thị cũng như ở nông thôn, điều kiện kinh tế khá giả hay khó khăn đã và đang làm gì để thích ứng?   
 
(Còn nữa)

Hà Thư - V.Thu

baoin
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Hai con sinh đôi không giống nhau, bố lập tức đi xét nghiệm ADN

Hai con sinh đôi không giống nhau, bố lập tức đi xét nghiệm ADN

Dân số và phát triển - 3 phút trước

Thấy con trai song sinh không giống nhau, anh Kiên đi xét nghiệm ADN, kết quả được chuyên gia đánh giá cực hiếm gặp.

Người yêu cũ mang con đến nhà, người đàn ông quyết đi xét nghiệm ADN: Kết quả được hé lộ

Người yêu cũ mang con đến nhà, người đàn ông quyết đi xét nghiệm ADN: Kết quả được hé lộ

Dân số và phát triển - 7 giờ trước

Người đàn ông tên Dũng (*) đã quyết định đến Trung tâm Phân tích ADN và Công nghệ di truyền để xét nghiệm quan hệ huyết thống cùng đứa trẻ được người yêu cũ đặt trước cửa nhà anh.

Thói quen của hàng triệu nam giới Việt có hại cho chuyện sinh con

Thói quen của hàng triệu nam giới Việt có hại cho chuyện sinh con

Dân số và phát triển - 2 ngày trước

Bên cạnh làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch hay ung thư, hút thuốc lá còn tác động tiêu cực lên khả năng sinh sản của nam giới và bộ gene của tinh trùng.

Bài tập xua tan nỗi lo mất ngủ, khó ngủ

Bài tập xua tan nỗi lo mất ngủ, khó ngủ

Dân số và phát triển - 3 ngày trước

Mất ngủ, khó ngủ thường gây cảm giác khó chịu, lo lắng... ảnh hưởng tới năng suất lao động và học tập. Thực hiện một số bài tập hiệu quả dưới đây giúp bạn ngủ nhanh và thức dậy sảng khoái hơn.

Ung thư vú tiến triển như thế nào?

Ung thư vú tiến triển như thế nào?

Dân số và phát triển - 3 ngày trước

Cho dù đã được chẩn đoán mắc bệnh ung thư vú, việc tìm hiểu tất cả thông tin có sẵn có thể khiến người bệnh hiểu hơn. Dưới đây là tổng quan đơn giản về ung thư vú và các giai đoạn bệnh, phân tích về cách ung thư vú lây lan, chẩn đoán và điều trị.

Người phụ nữ ở Đồng Nai nặng 100kg mang thai bé 4,6kg, nhập viện với nhiều biến chứng nguy hiểm

Người phụ nữ ở Đồng Nai nặng 100kg mang thai bé 4,6kg, nhập viện với nhiều biến chứng nguy hiểm

Dân số và phát triển - 5 ngày trước

Một bệnh viện ở Đồng Nai đã tiếp nhận trường hợp đặc biệt của sản phụ 35 tuổi, nặng 100 ký, thai trên 38 tuần, em bé to, nặng 4,6kg.

Biện pháp điều trị nấm Candida âm đạo

Biện pháp điều trị nấm Candida âm đạo

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

Nấm Candida âm đạo gây kích ứng, ngứa dữ dội và tiết dịch nhiều ở âm đạo và âm hộ, bệnh rất dễ tái phát.

Phổ biến kiến thức về sàng lọc trước sinh, sơ sinh cho cán bộ y tế, dân số

Phổ biến kiến thức về sàng lọc trước sinh, sơ sinh cho cán bộ y tế, dân số

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

GĐXH - Ngày 20/3, ông Phan Nam Bình, Chi cục trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Quảng Bình cho biết, đơn vị vừa tổ chức hội nghị tập huấn về chương trình sàng lọc trước sinh, sơ sinh cho đội ngũ cán bộ y tế, dân số cơ sở tại huyện Lệ Thủy.

Bị dị tật tử cung đôi có sinh con được không?

Bị dị tật tử cung đôi có sinh con được không?

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

Các bác sĩ Bệnh viện Phụ sản Hà Nội đã phẫu thuật cho một bé gái có 2 buồng tử cung, 2 cổ tử cung. Đây là dị tật bẩm sinh cơ quan sinh dục hiếm gặp nhưng có ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng sinh sản của người phụ nữ.

Chi trăm triệu đồng sinh con đầu lòng

Chi trăm triệu đồng sinh con đầu lòng

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

Chịu áp lực tài chính không nhỏ khi nuôi con tại thành phố lớn, nhiều gia đình tiết kiệm hơn trăm triệu đồng mới dám sinh con.

Top