Dân số VN sau 25 năm đổi mới: Cách mạng trong lĩnh vực sinh sản
GiadinhNet - 25 năm qua, Việt Nam không chỉ quyết liệt đổi mới chính sách kinh tế và thu được những thành tựu to lớn trong lĩnh vực này mà còn quyết liệt trong chính sách dân số.
Đổi mới kinh tế, đẩy mạnh KHHGĐ thúc đẩy phát triển bền vững
25 năm qua, Việt Nam không chỉ quyết liệt đổi mới chính sách kinh tế và thu được những thành tựu to lớn trong lĩnh vực này mà còn quyết liệt trong chính sách dân số.
Nghị quyết Hội nghị lần thứ 4 - Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa VII) đã chỉ rõ: "Sự gia tăng dân số quá nhanh là một trong những nguyên nhân quan trọng cản trở tốc độ phát triển kinh tế - xã hội, gây khó khăn lớn cho việc cải thiện đời sống, hạn chế điều kiện phát triển về trí tuệ, văn hóa và thể lực của giống nòi. Nếu xu hướng này cứ tiếp tục diễn ra thì trong tương lai không xa, đất nước sẽ đứng trước những khó khăn rất lớn, thậm chí những nguy cơ về nhiều mặt".
Kết quả của Chương trình DS-KHHGĐ trong những năm qua đã tác động to lớn đến tăng trưởng kinh tế, tiến bộ xã hội và bảo vệ môi trường. Trong ảnh: Cán bộ dân số huyện Hoài Nhơn (Bình Định) truyền thông KHHGĐ cho ngư dân trong khuôn khổ Đề án 52).
Ảnh: Dương Ngọc |
Đóng góp to lớn của việc giảm mức sinh
Mục tiêu kinh tế cốt lõi ở các nước nghèo là nâng cao tốc độ tăng tổng sản phẩm trong nước (GDP) bình quân đầu người để nhanh chóng cải thiện đời sống nhân dân. Ở Việt Nam, mức sinh giảm đã đóng góp to lớn vào việc thực hiện mục tiêu này.
Sau 20 năm (1990 - 2010), GDP đã gấp 4,12 lần nhưng quy mô dân số chỉ tăng 1,32 lần, nên GDP bình quân đầu người tăng 3,12 lần. Nếu duy trì mức sinh như năm 1989 thì dân số năm 2010 sẽ là 104,4 triệu người, do đó GDP bình quân đầu người chỉ tăng 2,57 lần. Như vậy, kết quả Chương trình Mục tiêu Quốc gia trong 20 năm qua đã trực tiếp làm tăng GDP bình quân đầu người tới khoảng 2,8% mỗi năm. Rõ ràng cùng với đổi mới kinh tế, những nỗ lực KHHGĐ đã góp phần đáng kể đưa nước ta thoát khỏi tình trạng đói nghèo và trở thành nước có thu nhập trung bình.
Mức sinh giảm nên số dân trong độ tuổi học phổ thông giảm. Kết quả là từ năm 2001 đến 2010, số học sinh phổ thông giảm ở tất cả các cấp và tổng số giảm là 3.062,8 ngàn.
Mức sinh giảm không chỉ tạo ra khả năng tiết kiệm nhân lực, vật lực, tài lực mà còn góp phần tháo gỡ sức ép về dân số đối với ngành giáo dục, tạo điều kiện thu hẹp quy mô để nâng cao chất lượng giống nòi. Hơn nữa, do chỉ có 2 con nên các gia đình có thể tạo mọi điều kiện tốt nhất có thể để chăm lo cho con cái học hành.
Kết quả là tỷ lệ nữ sinh trong các trường phổ thông cũng như trong các trường trung học chuyên nghiệp, cao đẳng và đại học đã tương đương với học sinh nam. Bình đẳng giới trong giáo dục là cơ sở vững chắc để phụ nữ nâng cao năng lực và thực hiện bình đẳng toàn diện và đầy đủ.
Mức sinh giảm ngăn chặn đà giảm sâu một số chỉ tiêu về tài nguyên, môi trường. Rừng có ý nghĩa lớn đối với phát triển bền vững nhưng rừng của nước ta đã bị suy giảm nghiêm trọng. Từ năm 1943 đến năm 1990 diện tích rừng bình quân đầu người ở nước ta giảm từ 0,64 ha/người xuống 0,14 ha/người. Tuy nhiên, 20 năm trở lại đây, tỷ lệ tăng dân số giảm xuống đồng thời đẩy mạnh việc trồng rừng nên chỉ tiêu này tại các thời điểm 1995 và 2009 vẫn giữ được ở mức 0,13 ha/người.
Như vậy, có thể khẳng định: Kết quả của Chương trình DS-KHHGĐ trong những năm qua đã tác động toàn diện, to lớn đến tăng trưởng kinh tế, tiến bộ xã hội và bảo vệ môi trường- tức là góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước.
Hiệu quả ấn tượng của việc thực hiện Chương trình Mục tiêu Quốc gia về dân số - Nếu mỗi lớp học có 35 học sinh, mỗi phòng học, học 2 ca thì đã có thể tiết kiệm khoảng 43.754 phòng học. - Bình quân 18 học sinh có 1 giáo viên dạy trực tiếp (như năm học 2010-2011) thì đã có thể tiết kiệm hơn 17 vạn giáo viên phổ thông. - Giả sử bình quân lương của giáo viên phổ thông là 3.000.000 đồng/người /tháng thì một năm Nhà nước tiết kiệm 6.120 tỷ đồng. Trong khi đó, kinh phí dành cho Chương trình mục tiêu Quốc gia trong suốt 20 năm qua chỉ là 8.400 tỷ. |
Trong khi đó 70% dân số nước ta ở nông thôn, hơn một nửa lao động làm nông nghiệp- tức là cơ sở kinh tế - xã hội của nhu cầu nhiều con vẫn còn nguyên giá trị, khả năng tiềm ẩn bùng nổ dân số vẫn khá lớn, không thể chủ quan buông lỏng quản lý.
Tuy mức sinh của Việt Nam đã giảm nhưng rất khác nhau giữa các tỉnh, các vùng. Sự mất cân đối giới tính ở trẻ em và trẻ sơ sinh có dấu hiệu nghiêm trọng và ngày càng tăng. Năm 2010, trong số trẻ em được sinh ra, cứ 100 bé gái sinh, tương ứng lại có tới 111,2 bé trai. Hậu quả dân số, xã hội của tình trạng này là không nhỏ.
Dân số nước ta phân bố không đều, các luồng vốn đầu tư tập trung vào Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Hồng. Biến đổi khí hậu và mực nước biển dâng cũng khác nhau giữa các địa phương nên di dân tự do diễn ra ngày càng mạnh mẽ. Số người di cư ngày càng tăng và đã tăng 50% trong 10 năm trở lại đây. Tình trạng này đã góp phần đẩy nhanh tốc độ đô thị hóa.
Những hiện tượng này đang tác động mạnh đến sự phát triển của cả nơi "xuất cư" và nơi "nhập cư". Quản lý các dòng di cư dường như vẫn còn yếu ngay ở khâu cơ bản nhất: Nắm được số liệu! Ở các tỉnh có số người nhập cư nhiều, cuộc Tổng điều tra Dân số và nhà ở năm 2009 cho thấy có sự "vênh lớn" giữa số liệu tổng điều tra dân số với số liệu của cơ quan chức năng trước đó.
Chất lượng dân số của chúng ta tăng lên nhưng chưa cao. Chỉ số phát triển con người (HDI) theo cách tính mới của Liên Hợp Quốc chỉ đạt 0,496 vào năm 1990, tăng lên 0,597 năm 2000 và 0,656 năm 2010. Việt Nam đã được xếp vào loại có HDI trung bình nhưng vẫn xếp thứ 92 trong số 136 nước so sánh. Để thoát khỏi "bẫy thu nhập trung bình" thì giải pháp nâng cao chất lượng dân số, chất lượng nguồn nhân lực mang tính quyết định.
Chế độ ăn cho người rối loạn nội tiết tố
Dân số và phát triển - 5 giờ trướcNếu thường xuyên cảm thấy chướng bụng, nôn nao, mệt mỏi, dễ xúc động hoặc đang quá phụ thuộc vào caffeine hay đường, có thể là do rối loạn nội tiết tố. Tham khảo cách cải thiện bằng chế độ ăn uống.
Nỗ lực nâng cao chất lượng dân số vùng đồng bào dân tộc
Dân số và phát triển - 7 giờ trướcGĐXH - Ngành Y tế Quảng Bình đang tập trung triển khai các hoạt động nhằm cải thiện sức khỏe cho đồng bào, nâng cao thể trạng, tầm vóc người dân tộc thiểu số, phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em...
Nam giới có cần vệ sinh vùng kín hàng ngày?
Dân số và phát triển - 1 ngày trướcViệc vệ sinh vùng kín của nam giới hàng ngày là điều cần thiết. Nhưng vệ sinh vùng kín cho nam đúng cách thế nào không hẳn ai cũng biết.
Gửi tinh trùng vào ngân hàng chờ làm bố
Dân số và phát triển - 1 ngày trướcNhiều người đàn ông sợ biến chứng quai bị hay phải điều trị ung thư đã gửi tinh trùng vào ngân hàng, để sau này vẫn có thể thụ tinh trong ống nghiệm để sinh con.
Nấm Candida gây bệnh gì, có nguy hiểm không?
Dân số và phát triển - 3 ngày trướcCác bệnh do nhiễm nấm Candida tuy gây ra các triệu chứng khó chịu nhưng thường dễ điều trị và ít khi đe dọa tính mạng. Tuy nhiên, tình trạng sẽ nghiêm trọng khi nấm Candida xâm nhập vào máu gây nhiều biến chứng nguy hiểm.
Vòng tránh thai chui nhầm ổ bụng 2 người phụ nữ
Dân số và phát triển - 4 ngày trướcCác bác sĩ vừa xử trí cấp cứu 2 phụ nữ bị vòng tránh thai lạc chỗ trong ổ bụng.
Gặp ai cũng hỏi "sao mãi mà chưa có con", khi nhìn thấy tấm hình này mới thấu cảm giác bất lực của người mẹ
Dân số và phát triển - 5 ngày trướcCó lẽ chỉ những người mẹ phải trải qua tình cảnh này mới có thể thấu hiểu được.
Mắc bệnh lậu nên ăn và nên tránh thực phẩm nào?
Dân số và phát triển - 5 ngày trướcChế độ ăn uống ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Ăn thực phẩm lành mạnh, bổ dưỡng giúp hỗ trợ hệ thống miễn dịch, thúc đẩy quá trình điều trị bệnh lậu.
Hoàn Kiếm (Hà Nội) phát động chiến dịch truyền thông, vận động lồng ghép chăm sóc sức khỏe sinh sản
Dân số và phát triển - 6 ngày trướcGĐXH – Đây là một hoạt động thường niên nằm trong chuỗi những hoạt động cung cấp kiến thức, các dịch vụ chất lượng cao về chăm sóc sức khỏe sinh sản cho nam và nữ giới tại cộng đồng trên địa bàn quận Hoàn Kiếm.
5 dấu hiệu cảnh báo sớm rối loạn cương dương và cách cải thiện
Dân số và phát triển - 1 tuần trướcRối loạn cương dương ảnh hưởng đến cuộc sống và mối quan hệ của cặp đôi. Nam giới có thể khắc phục được nếu không bỏ qua những dấu hiệu cảnh báo sớm và giải quyết ngay ở giai đoạn đầu.
5 biện pháp tự nhiên giúp hỗ trợ cân bằng nội tiết tố nữ
Dân số và phát triểnSuy giảm nội tiết tố là mối bận tâm lớn của phụ nữ tuổi trung niên vì nó kéo theo nhiều vấn đề sức khỏe. Thay vì cố tìm phương cách sử dụng các chất bổ sung để cân bằng nội tiết tố, trước tiên chị em nên điều chỉnh trong lối sống và chế độ ăn uống.