Quyền lực và đàn ông

Nếu quyền lực nằm trong tay kẻ nghèo thì mối nguy rất lớn. Người nghèo trí đoản mà tham lam. Vì nghèo nên lúc nào cũng thèm tiền và họ có thể biến quyền lực thành tiền. Họ hành người khác cho ra tiền. Họ bán chức tước để lấy tiền. Quyền lực đẻ ra sự tha hoá. Quyền lực tuyệt đối đẻ ra sự tha hoá tuyệt đối.

Người giàu nắm quyền lực rất khác người nghèo làm quan. Người giàu cầm quyền là để hành ý, hành chí chứ không phải để kiếm vài đồng bạc. Vì thế, khi cần thiết họ từ chức một cách rất nhẹ nhàng chứ không cố đấm ăn xôi. Người có tri thức cầm quyền cũng rất khác người ít học. Người tài giỏi không xem cái ghế quyền lực họ đang ngồi là to, vì cái đầu của họ còn lớn hơn cái ghế đó, vì thế họ không dùng những thủ đoạn hèn mạt để có quyền.

Người cầm quyền là người đứng đầu, mà Trung Quốc gọi là “đại nhân”. Chữ nhân đứng và chữ nhất gạch ở phía trên thành chữ đại. Như một người giang tay giang chân đứng giữa trời đất. Đó là người số một, người đứng đầu. Nhưng chỉ cần đặt một dấu chấm nhỏ dưới nách bên trái thì thành chữ khuyển, tức là con chó.

Quyền lực có thể đẻ ra sự tha hoá. Có quyền lực mà vẫn giữ được cốt cách, tâm vẫn sáng, trí vẫn tỉnh mới là người đàn ông có bản lĩnh. Do đó, quyền lực là thách đố gay gắt nhất đối với đàn ông. Không có quyền thì sợ thấp cổ bé họng, không được xã hội nể trọng, không khẳng định được mình. Nhưng có quyền rồi thì dễ tha hoá, tự đánh mất chính mình, thân bại danh liệt.

Thật ra quyền lực không nhất thiết phải là chức tước, địa vị. Một ông bảo vệ ở trường tiểu học nhưng buổi tối lại làm võ sư ở võ đường có hàng trăm võ sinh, vậy ai bảo ông ta không có quyền. Tài năng là một quyền lực bất biến, còn chức vị là thứ quyền lực khả biến. Cái quyền do tài năng đẻ ra là bền vững nhất, lương thiện nhất. Còn cái quyền do chức vị sinh ra thì nay còn mai mất và luôn thường trực nguy cơ tha hoá. Nếu hiểu hết chữ quyền rồi mới cầm quyền thì không lo sợ gì cả.

Nhật Khánh