Người đàn ông bị "giam" trong thể xác 23 năm: Tập thiền để vượt qua sự cô đơn

 

Tuy nhiên một số chuyên gia y tế đã tỏ ý nghi ngờ về sự kiện đặc biệt này.

 

Cơn ác mộng hơn 2 thập kỷ

Linda Wouters (chuyên gia ngôn ngữ) không tin vào phép lạ cho tới khi bà nắm lấy bàn tay co quắp của Rom Houben. Trong một thời gian dài, các bác sĩ tin rằng Houben đã rơi vào tình trạng sống thực vật sau một tai nạn xe hơi kinh hoàng. Tuy nhiên các bác sĩ của ông lại nghĩ khác. Tại một trung tâm chăm sóc đặc biệt nằm cách phía đông thủ đô Brussels của Bỉ 80km, người ta vẫn đang tích cực giúp Houben, 46 tuổi, sống và thiết lập giao tiếp với thế giới bên ngoài.

 

Houben đang giao tiếp với thế giới nhờ sự giúp đỡ của chuyên gia ngôn ngữ Linda Wouters.

Sau 23 năm bị “giam” trong cơ thể, một tình trạng được các bác sĩ chẩn đoán là tỉnh táo về tri giác nhưng bị liệt và không thể giao tiếp với bên ngoài, Houben giờ đã có khả năng thể hiện bản thân bằng nhiều thông điệp với nội dung rõ ràng một cách bất ngờ. Ông làm điều đó nhờ sự giúp đỡ của một chiếc máy tính cùng sự hướng dẫn của bà Wouters. Bà cầm tay ông di chuyển trên một màn hình máy tính cảm ứng và các ký tự từ đó tuôn ra.

Thông qua chiếc máy, Houben kể lại những đau khổ đã kéo dài suốt hơn hai thập kỷ. Từng là người yêu võ thuật, mê lướt sóng và các môn thể thao vận động, cuộc đời của Houben đã bước sang ngã rẽ khác sau một tai nạn xe hơi nghiêm trọng vào năm 1983. Vụ tai nạn khiến ông bị liệt. Houben kể lại rằng ông đã kinh hoàng tột độ sau khi thức dậy từ tai nạn và thấy mình đánh mất khả năng kiểm soát cơ thể.

Ban đầu các bác sĩ chẩn đoán Houben bị hôn mê sâu. Rồi họ xếp ông vào nhóm sống trong tình trạng thực vật. Hôn mê sâu là tình trạng trong đó bệnh nhân nhắm mắt, tri giác ngừng hoạt động và người ta không thể khiến bệnh nhân tỉnh lại. Đời sống thực vật là một điều kiện trong đó mắt bệnh nhân có thể mở và di chuyển, họ có các giai đoạn thức và ngủ nhưng hoàn toàn không có nhận thức về tri giác, không có cảm giác và không phản ứng với môi trường bên ngoài.

Các bác sĩ đã mất hy vọng bởi Houben hoàn toàn không đáp trả các kích thích như tiếng vỗ tay lớn và giọng nói quen thuộc của người thân. Họ không biết rằng ông vẫn hoàn toàn tỉnh táo về tri giác. “Tôi đã cố hét lên nhưng chẳng ai nghe thấy gì” - Houben tâm sự với tạp chí Der Spiegel - “Tôi trở thành một nhân chứng chứng kiến sự khổ đau của bản thân mình khi các bác sĩ và y tá cố gắng nói chuyện với tôi cho tới khi tất cả họ đều từ bỏ nỗ lực”.

Ban đầu Houben tức giận. Rồi ông dạy mình cách chịu đựng và làm quen với số phận. Houben cho biết ông đã giết thời gian bằng cách dạy mình học thiền, giữ cho tâm hồn tĩnh tại. Ông tự thư giãn bằng cách chìm vào trong các giấc mơ. “Tôi mơ về một cuộc sống tốt hơn. Thất vọng chỉ là một từ quá nhỏ để mô tả những gì tôi đã cảm thấy” -  ông kể.

 

Tiến sĩ Steven Laureys, người giúp giải thoát Houben.

Tái sinh

Suốt mấy chục năm ấy, người thân của Houben không chấp nhận kết quả chẩn đoán của bác sĩ. Mẹ anh, bà Fina, bỏ tiền đưa con sang Mỹ 5 lần để kiểm tra. Nỗ lực cứu con đã đưa người mẹ đau khổ tới với vị cứu tinh, tiến sĩ Steven Laureys, một chuyên gia thần kinh tại Bệnh viện Đại học Liège. Laurays cho Houben qua một kiểm tra não đặc biệt, vốn chưa ra đời vào thời điểm anh bị tai nạn. “Chúng tôi thấy não của bệnh nhân hoàn toàn bình thường” - nhà thần kinh học Audrey Vanhaudenhuyse, người cộng tác với Houben suốt 3 năm qua, nói.

“Gia đình và các bác sĩ liền tìm cách thiết lập một đường dây giao tiếp với Houben. Chúng tôi thử đề nghị anh ấy nháy mắt nhưng không thể. Chúng tôi yêu cầu anh ấy dịch chuyển cằm nhưng anh ấy cũng không thể. Chúng tôi bảo anh ấy di chuyển bàn tay và anh ấy vẫn không thể” - bà Linda Wouters nói với tờ Times - “Tuy nhiên có người đã nhận ra rằng khi chúng tôi nói chuyện, anh ấy đã di chuyển một ngón chân. Vì thế chúng tôi bắt đầu thiết lập liên lạc bằng cách sử dụng ngón chân anh ấy trong vai trò một phương tiện nhập dữ liệu”.

Sự đột phá đã diễn ra khi Houben có thể trả lời các câu hỏi có/không bằng cách nhích nhẹ bàn chân để nhấn vào một thiết bị máy tính do nhóm nghiên cứu của Laurey chế tạo. Câu trả lời hiện trên màn hình máy tính. Kể từ đó, tình trạng của Houben được chẩn đoán là “hội chứng bị giam trong thể xác”, trong đó bệnh nhân không thể hiện được rằng họ vẫn hoàn toàn tỉnh táo về tri giác.

Sau 3 năm tập luyện, Houben giờ đã có thể viết như một người bình thường. Wouters cho biết bà có thể cảm nhận được rằng Houben sẽ phản ứng nhẹ với bà nếu mỗi một chữ ông định viết ra bị bà đưa đi sai chỗ. Wouters cho biết Houben giờ đã có thể ra hiệu, nói rằng anh muốn nói điều gì đó hoặc nghe radio. “Khi anh ấy di chuyển ngón tay, bạn khó có thể biết  nhưng tôi vẫn cảm nhận được sự thay đổi - Wouters nói.

 

Houben và mẹ đẻ, bà Fina, hiện đã 73 tuổi.

Những nghi ngờ

Hiện một số chuyên gia y tế nghi ngờ về phương thức giao tiếp giữa Houben với chiếc máy. “Đó hoàn toàn là vấn đề người hướng dẫn và chiếc máy tính. Qua thời gian phương thức này đã được chứng minh là không đáng tin cậy. Thường thì chính những người giúp bệnh nhân chọn các ký tự lại là những người viết ra thông điệp” - Arthur Caplan, Giáo sư về đạo đức sinh học tại Đại học Pennsylvania cho biết sau khi xem xét một đoạn video về Houben và Wouters.

Việc chứng kiến sự tiến bộ của Houben đã gây bất ngờ lớn tới mức ngay cả Steven Laureys cũng nghi ngờ. Ông quyết định tiến hành thử nghiệm. “Khi chỉ có hai người trong phòng, tôi cho ông ấy xem một vật thể và sau đó, với sự trợ giúp của người giúp đỡ, ông ấy đã có thể đưa ra câu trả lời đúng về vật thể đó” - Laurays nói - “Sự thực Houben đã có thể giao tiếp được”.

Bản thân Wouters thổ lộ rằng qua quá trình tập luyện, bà đã hiểu từng cảm giác từ bàn tay Houben, nắm được ý ông từ những rung động nhỏ nhất. “Tôi cảm nhận sứ ép từ tay ông ấy lên tay mình tăng lên, vì thế tôi di chuyển ngón tay của ông ấy dọc theo màn hình. Nếu có sai lầm (về ký tự muốn gõ), ông ấy sẽ kháng cự. Trong vai trò một người hướng dẫn, bạn phải hết sức cẩn thận để không giành quyền kiểm soát của bệnh nhân” - Wouters nói.

Tác phẩm viết tay đầu tiên của Houben hiện đã được xuất bản trên một tạp chí của trung tâm chăm sóc. Trong đó, ông kể về quá trình tái sinh kỳ diệu của bản thân. “ Tôi có thể nghe thấy, nhìn thấy, cảm thấy, nhưng chỉ từ sâu thẳm trong tâm hồn, từ nơi người khác không thể thấy. Nhưng bản thân tôi không thể che giấu được chính mình”- Houben viết - “Giờ tôi đã có thể giao tiếp với bên ngoài qua phương thức thuận tiện này. Không phải ai cũng tin vào cách giao tiếp này. Đó là một phương thức gây tranh cãi nhưng với tôi, nó thực sự mang tính sống còn. Ít nhất quan điểm của tôi có thể được người ta nghe thấy và cảm xúc của tôi được thể hiện ra bên ngoài”.

 

Houben khi còn trẻ.

Kể từ khi được phát hiện vẫn còn tỉnh táo về tri giác tới nay, cuộc sống của Houben đã khá hơn dù ông vẫn cần được chăm sóc bởi các y tá chuyên nghiệp. Giường Houben đã được bố trí thêm một giá giữ sách đặc biệt cao hơn mặt để ông có thể đọc trong khi nằm. Ông cũng liên lạc qua thư điện tử với bạn bè. Houben thậm chí còn lên kế hoạch viết một cuốn hồi ký về mấy chục năm bị “giam” trong thể xác dù việc này có thể mất nhiều thời gian. “Tôi hiện đang có một cuộc sống thật phong phú . Mọi người khi nghe tin đã nói rằng tôi thật can đảm” - Houben tâm sự với hãng tin AP - “Thực tế tôi chỉ sống cuộc sống của chính mình và tiết lộ cho mọi người biết cảm giác về cuộc sống ấy. Liệu có thứ gì là can đảm trong chuyện này?”.

 

Hương Giang