Hà Nội
23°C / 22-25°C

Điều ít biết về đại dịch Ebola đang khiến cả thế giới lo lắng

Chủ nhật, 08:00 14/09/2014 | Bốn phương

GiadinhNet - Kể từ khi bùng phát trở lại vào tháng 2/2014, Ebola (hay còn gọi là bệnh sốt xuất huyết Ebola) đã cướp đi sinh mạng của 1.150 người.

Điều ít biết về đại dịch Ebola đang khiến cả thế giới lo lắng 1

Dịch Ebola lần đầu tiên xuất hiện ở châu Phi năm 1976.

Đến thời điểm này, Ebola vẫn đang hoành hành ở nhiều quốc gia và được coi là thảm họa trên bình diện thế giới. Điều ít người biết là trong cuộc chiến “không cân sức” với Ebola, các nhà khoa học hàng đầu thế giới đã tìm mọi cách nhưng vẫn chưa thể tìm ra loại vắc-xin triệt tiêu đại dịch này.

Sự thật về con đường lây truyền virus nguy hiểm

Ebola lần đầu tiên được phát hiện khi dịch bệnh bùng phát ở Congo, ngay gần con sông có tên là Ebola. Đó là lý do dịch bệnh lạ này được đặt tên như vậy. Các dấu hiệu ban đầu bao gồm sốt cao, đau cơ, đau đầu, đau họng. Tiếp theo là các triệu chứng nôn mửa, tiêu chảy, mẩn ngứa và sau đó là chảy máu nội tạng và bên ngoài, các chức năng của nội tạng bên trong cơ thể như gan, thận bị hủy hoại dẫn tới tử vong. Theo thống kê, 90% những người nhiễm Ebola tử vong vì căn bệnh này. Ổ dịch bùng nổ ở các nước châu Phi trong đó có Cộng hòa Dân chủ Congo, Gabon, Sudan, Bờ Biển Ngà, Uganda và hiện nay là Guinea, Sierra Leone và Liberia.

Bệnh Ebola gây ra bởi virus Ebola, được lây sang người qua tiếp xúc với máu, bộ phận nội tạng và chất dịch từ những con vật bị nhiễm bệnh. Theo Tổ chức y tế thế giới (WHO), những ca nhiễm bệnh được ghi nhận ở châu Phi có nguyên nhân là do tiếp xúc với các động vật mang virus Ebola. Sau đó, virus này lây lan nhanh chóng trong cộng đồng cũng do tiếp xúc với máu và dịch từ người bị bệnh. Tại nhiều nước châu Phi, tập tục làm lễ tang cho người chết thường bao gồm cả việc rửa thi thể, chính điều này càng làm virus dễ dàng lây lan sang những người khỏe mạnh khác trong cộng đồng.

Trong thiên nhiên, virus Ebola tồn tại trong một loài dơi chuyên ăn quả ở châu Phi. Tuy nhiên chỉ có người và động vật linh trưởng (khỉ, khỉ đột, đười ươi, tinh tinh…) mới là vật chủ để virus này gây bệnh. Virus Ebola có trong máu và các dịch tiết (phân, nước tiểu, nước bọt, mồ hôi, tinh dịch…) của động vật linh trưởng. Con người bị lây khi tiếp xúc với những con vật bị chết mà không có biện pháp bảo hộ thích hợp. Ngoài ra, người ta cũng ghi nhận một số người bị lây nhiễm do tiếp xúc hoặc ăn uống thịt các thú rừng bị bệnh hoặc chết như: nhím, linh dương, mặc dù những loài thú này không phải là vật chủ của virus Ebola. Sau thời kỳ ủ bệnh, bệnh nhân có thể lây lan virus trực tiếp sang người khác.

Có 5 chủng virus Ebola và mỗi chủng gây ra dịch bệnh tại các khu vực khác nhau. Các nhà khoa học đã rất ngạc nhiên khi phát hiện ra rằng thay vì virus Ebola Tai Forest được tìm thấy gần Guinea thì chính Ebola Zaire mới là thủ phạm gây nên đại dịch bùng nổ hiện nay. Virus này trước đây chỉ được tìm thấy ở 3 quốc gia tại Trung Phi. Số liệu ghi nhận 90% số ca tử vong do virus này gây ra. Nhưng bằng cách nào virus Ebola Zaire di chuyển được tới Guinea, khi chỉ có rất ít người du lịch giữa hai khu vực này. Sau khi nghiên cứu, các nhà khoa học đã chỉ ra thủ phạm lây lan virus chính là loài dơi.

Điều ít biết về đại dịch Ebola đang khiến cả thế giới lo lắng 2

Dơi là nguồn lây truyền virut Ebola phổ biến nhất.

Điều ít biết về đại dịch Ebola đang khiến cả thế giới lo lắng 3

Ebola đã cướp đi sinh mạng của hàng nghìn người.

Vì sao chưa tìm ra phương pháp tiêu diệt Ebola?

Thời gian qua xuất hiện nhiều tin đồn thất thiệt về dịch Ebola đã đến nước ta. Tuy nhiên đến thời điểm hiện tại, Bộ Y tế khẳng định chưa ghi nhận trường hợp nào nhiễm loại virus nguy hiểm này. Bộ Y tế cũng đã có sự chuẩn bị chu đáo để đối phó với Ebola. Tại sân bay Tân Sơn Nhất hiện có 4 máy giám sát thân nhiệt, trong đó 2 máy được sử dụng liên tục và 2 máy dự phòng. Toàn bộ nhân viên y tế của sân bay đã được huy động thực hiện giám sát liên tục 24/24 tình trạng thân nhiệt và sức khỏe của tất cả hành khách đến trên chuyến bay quốc tế vào Việt Nam. Ngày 19/8, hai hành khách từ vùng dịch Ebola tới nước ta có triệu chứng sốt, mệt mỏi đã được cách ly ngay lập tức. Sau vài ngày theo dõi, hai người này đã hết sốt và không có dấu hiệu cho thấy đã mắc Ebola.

Hiện tại, thế giới vẫn chưa có một phương thuốc chữa trị nào được chứng minh là hoàn toàn hiệu quả với bệnh Ebola, và cũng chưa có vắc-xin nào sẵn có để giúp phòng bệnh. Bác sĩ Tom Frieden thuộc Tổ chức y tế thế giới cho biết: “Chúng ta vẫn chưa có phương pháp chữa trị hay vắc-xin hiệu quả với bệnh Ebola. Khó có khả năng chúng ta có được vắc-xin hay phương pháp điều trị hiệu quả trong vòng một năm tới”. Việc điều trị với người nhiễm Ebola hiện tại vẫn chủ yếu là điều trị hỗ trợ. Theo nhận định của WHO, những người khỏi bệnh thường là những người có hệ miễn dịch tốt. WHO cũng cho biết thêm, những người đã hết các triệu chứng bệnh và có kết quả thử máu âm tính với virus Ebola được khuyến cáo không nên quan hệ tình dục trong vài tuần (một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng virus vẫn tồn tại trong tinh dịch người từng mắc bệnh vài tuần sau đó). Những người đã từng mắc bệnh Ebola và khỏi bệnh sẽ miễn nhiễm với bệnh.

Ngay từ khi được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1976, virus Ebola đã cướp đi sinh mạng của hàng trăm người mỗi lần bùng phát thành dịch. Trong đợt bùng phát dịch nghiêm trọng nhất kể năm 1976, bệnh do virus Ebola đã tấn công hơn 1.700 nạn nhân, chủ yếu ở 4 nước Tây Phi Liberia, Sierra Leone, Guinea và Nigeria và cướp đi sinh mạng của gần 1.000 người. Những người lây nhiễm bao gồm cả 200 nhân viên y tế đang trực tiếp tham gia cuộc chiến chống lại căn bệnh có khả năng gây tử vong tới 90% này. Vậy tại sao sau gần 4 thập niên, với số ca tử vong vì Ebola qua nhiều đợt dịch ngày càng tăng cao, thế giới hiện vẫn chưa có vắc-xin phòng ngừa và thuốc điều trị hữu hiệu loại bệnh nguy hiểm nói trên?

Lý giải về việc bệnh do virus Ebola hiện chưa có vắc-xin phòng ngừa và chưa có cách điều trị hữu hiệu, tiến sĩ Thomas W. Geisbert, giáo sư chuyên ngành vi trùng học và miễn dịch tại Đại học Texas (Mỹ), khẳng định: “Chúng tôi đã nghiên cứu ra nhiều loại vắc-xin có vẻ như thành công trong việc bảo vệ các động vật thí nghiệm, kể cả các động vật linh trưởng không phải con người, trước virus Ebola. Nhưng việc phát triển vắc-xin cho con người là một quá trình nghiên cứu phức tạp và lâu dài, kể từ thời điểm tạo ra loại vắc-xin cho động vật trong phòng thí nghiệm có khả năng bảo vệ chúng ta. Thực sự có rất nhiều rào cản pháp lý và các quy định cần phải vượt qua để có thể tới được đích.”

Theo thống kê chưa đầy đủ, ít nhất 4 loại vắc-xin khác nhau phòng Ebola đang trong quá trình phát triển, kể cả một loại đã thành công trong việc bảo vệ khỉ hoàn toàn trước virút nguy hiểm chết người này. Nhiều hãng dược và các nhóm nghiên cứu vẫn đang nỗ lực tìm kiếm cách chữa trị, nhưng một trong những giải pháp hứa hẹn nhất đang bị mắc kẹt trong quy trình kiểm tra tính an toàn. Bên cạnh đó, virus Ebola là một mầm bệnh khó dự đoán đến mức việc tìm đủ số người có nguy cơ cao để thử nghiệm thuốc là một thách thức rất lớn. Trong khi đó, các căn bệnh truyền nhiễm như cúm hay thậm chí là căn bệnh thế kỷ AIDS phổ biến hơn, khiến việc thử nghiệm trên các nhóm bệnh nhân lớn dễ dàng hơn.

Một loại thuốc có tên gọi TKM-Ebola đã bắt đầu được đưa vào thử nghiệm tính an toàn ở người vào tháng 1 năm nay nhưng đã bị Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ yêu cầu tạm ngừng do lo ngại về liều lượng kê dùng có thể ảnh hưởng không tốt tới những người tình nguyện. TKM-Ebola là sản phẩm của một công ty dược phẩm có tên tuổi tại Canada có tên gọi là Tekmira với sự tài trợ của chính phủ Mỹ. Loại thuốc này sử dụng các mảng vật liệu di truyền gọi là ARN gắn vào virus và đánh dấu nó để hệ miễn dịch của người tiêu diệt. Tiến sĩ Mark Murray, Chủ tịch hội đồng quản trị và Tổng giám đốc điều hành của hãng dược Tekmira cho biết, TKM-Ebola hiện là thuốc chưa được phê chuẩn để có thể sử dụng rộng rãi trên thị trường và chúng ta vẫn chưa có các khung pháp lý ủng hộ việc sử dụng thuốc ở châu Phi vào thời điểm này.

Tuy nhiên nhiều chuyên gia nhận định, nguyên nhân sâu xa cho tình trạng thiếu vắc-xin và thiếu thuốc đặc trị bệnh Ebola hiện nay là nguồn kinh phí. Giáo sư John Ashton, Chủ tịch tổ chức Cơ quan y tế công cộng vương quốc Anh, một bác sĩ hàng đầu của Anh mới đây đã lên tiếng chỉ trích hiện trạng này.                      

Dương Hương

baocuoituan
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
27 năm tìm kiếm cô gái từng cứu đời mình, người đàn ông khóc không thành tiếng trong ngày gặp lại cố nhân

27 năm tìm kiếm cô gái từng cứu đời mình, người đàn ông khóc không thành tiếng trong ngày gặp lại cố nhân

Chuyện đó đây - 7 giờ trước

Người đàn ông 37 tuổi đã quỳ gối tại hiện trường nhận thân nhân, ôm người phụ nữ mà khóc trong tức tưởi trong khi hai người không hề có bất kỳ mối quan hệ nào. Chuyện gì đã xảy ra?

Lão nông đào trúng chiếc thìa liền mang về xúc cám cho lợn, trưởng thôn nhìn thấy thì hô hoán: 'Phải báo chính quyền ngay!'

Lão nông đào trúng chiếc thìa liền mang về xúc cám cho lợn, trưởng thôn nhìn thấy thì hô hoán: 'Phải báo chính quyền ngay!'

Chuyện đó đây - 15 giờ trước

Lão nông dân không biết rằng, món đồ mà ông nhặt được chính là di vật lịch sử cần được bảo vệ và lưu giữ.

90 giây trước thảm kịch tàu hàng đâm sập cầu ở Mỹ

90 giây trước thảm kịch tàu hàng đâm sập cầu ở Mỹ

Tiêu điểm - 18 giờ trước

Một nhân viên điều phối đã phát hiện ra và kịp yêu cầu ngừng lưu thông trên cầu Francis Scott Key trước khi con tàu đâm sập một phần cầu, nhưng không kịp để sơ tán đội công nhân đang sửa cầu.

Chàng tiên cá bỗng hot rần rần tại Trung Quốc, thành hiện tượng sau một đêm nhờ vũ điệu lắc bụng 'bằng cả tính mạng' khiến dân mạng cười ngất

Chàng tiên cá bỗng hot rần rần tại Trung Quốc, thành hiện tượng sau một đêm nhờ vũ điệu lắc bụng 'bằng cả tính mạng' khiến dân mạng cười ngất

Chuyện đó đây - 20 giờ trước

Màn trình diễn độc đáo của chàng tiên cá này hiện đang được lan truyền nhanh chóng trên các trang MXH tại Trung Quốc.

Hai phụ nữ Mỹ 'bẫy' nhân viên ngân hàng, đưa thi thể cụ ông 80 tuổi đến rút tiền

Hai phụ nữ Mỹ 'bẫy' nhân viên ngân hàng, đưa thi thể cụ ông 80 tuổi đến rút tiền

Tiêu điểm - 1 ngày trước

Truyền thông Mỹ đưa tin hai phụ nữ ở bang Ohio phải đối mặt với các cáo buộc liên quan đến một vụ trộm kỳ lạ, trong đó họ được cho là chở một người đàn ông đã chết đến ngân hàng để rút 900 đô la từ tài khoản của người này.

Cận cảnh tàu hàng đâm sập cầu Mỹ khiến 6 người thiệt mạng, Tổng thống Biden nhận định đây không phải hành động cố ý

Cận cảnh tàu hàng đâm sập cầu Mỹ khiến 6 người thiệt mạng, Tổng thống Biden nhận định đây không phải hành động cố ý

Bốn phương - 1 ngày trước

GĐXH - Tàu hàng đâm trúng dầm cầu Francis Scott Key ở thành phố Baltimore, bang Maryland, khiến các nhịp cầu bị sập và nhiều phương tiện rơi xuống sông.

Ngày tàn của nghề giao đồ ăn: 'Shipper robot' xuất hiện tại Nhật Bản, có thể làm việc không ngừng nghỉ cả ngày, bất kể mưa nắng, thùng đồ chứa được 20kg

Ngày tàn của nghề giao đồ ăn: 'Shipper robot' xuất hiện tại Nhật Bản, có thể làm việc không ngừng nghỉ cả ngày, bất kể mưa nắng, thùng đồ chứa được 20kg

Tiêu điểm - 1 ngày trước

Robot sử dụng camera để di chuyển trên vỉa hè, có thể tránh chướng ngại vật, nhường đường cho người đi bộ và dừng đèn giao thông.

Nhan sắc thật của Vương Chiêu Quân được phục dựng: Xem xong liền biết vì sao nàng cung nữ này gây náo loạn lịch sử

Nhan sắc thật của Vương Chiêu Quân được phục dựng: Xem xong liền biết vì sao nàng cung nữ này gây náo loạn lịch sử

Chuyện đó đây - 1 ngày trước

1 trong tứ đại mỹ nhân Trung Hoa với vẻ đẹp “chim sa” sở hữu diện mạo thực tế như thế nào?

Tưởng gia đình nợ nần, lăn lộn đi làm trang trải, chàng trai sốc khi biết bố là 'trùm' kinh doanh, nhà giàu tới mức riêng nội thất đã 34 tỷ đồng

Tưởng gia đình nợ nần, lăn lộn đi làm trang trải, chàng trai sốc khi biết bố là 'trùm' kinh doanh, nhà giàu tới mức riêng nội thất đã 34 tỷ đồng

Chuyện đó đây - 2 ngày trước

Chàng trai trẻ Trương Tử Long, đến từ Trung Quốc không khỏi bất ngờ khi phát hiện mình là “phú nhị đại” sau nhiều năm chăm chỉ kiếm tiền.

Bộ ảnh gây sốt mạng tạo bước ngoặt cuộc đời cho cô gái khuyết tật

Bộ ảnh gây sốt mạng tạo bước ngoặt cuộc đời cho cô gái khuyết tật

Tiêu điểm - 2 ngày trước

Bỗng nhiên tỏa sáng rực rỡ trong bộ ảnh của một nhiếp ảnh gia đặc biệt, cô gái khuyết tật như được tái sinh, có dũng khí bước ra khỏi nỗi sợ hãi, tự ti của mình.

Top