Ngậm ngùi… Thương xá Tax

Quang cảnh trong Thương xá Tax như chợ trời vì lệnh di dời sớm hơn dự kiến. Ảnh: Đỗ Bá

 

Theo dự kiến từ Tổng công ty Thương mại Sài Gòn (Satra) - đơn vị chủ quản Thương xá Tax - toàn bộ tiểu thương đang kinh doanh tại đây phải di dời, bàn giao mặt bằng vào cuối tháng 12/2014 để khởi công tòa tháp cao 40 tầng trên nền Thương xá Tax. Cả lãnh đạo Satra và khoảng 200 tiểu thương đang kinh doanh tại Thương xá Tax đều đã có sự chuẩn bị tinh thần cho sự thay đổi này. Tuy nhiên, cả Satra lẫn tiểu thương đều trở tay không kịp trước lệnh di dời sớm hơn dự kiến của chính quyền TPHCM.

Theo đó, Satra phải bàn giao khoảng 500m2 mặt bằng Thương xá Tax để Ban quản lý tuyến đường sắt đô thị khởi công xây dựng công trình tháp thông gió Ga Nhà hát TPHCM phục vụ tuyến Metro số 1. Vậy là hàng trăm tiểu thương ở Thương xá Tax phải di dời sớm hơn dự kiến, hạn chót được chính quyền ban hành là đầu tháng 10/2014, tức trước dự kiến 2 tháng.

Ngay khi lệnh di dời mới từ chính quyền được ban hành cũng là lúc toàn khu vực Thương xá Tax bị bao bọc bởi các “lô cốt” nhằm thực hiện công trình tháp thông gió. Hai mặt tiền của Thương xá Tax gồm đại lộ Lê Lợi và Nguyễn Huệ đều chìm trong “lô cốt”. Vậy là 5 tháng cuối (như dự kiến) và 2 tháng cuối buôn bán của tiểu thương (sớm hơn dự kiến) cũng “chết chìm” trong “lô cốt”.

 

Cư dân Sài Gòn xếp hàng mua hàng hiệu giá rẻ ở Thương xá Tax.

Ước tính từ Ban quản lý Thương xá Tax và các tiểu thương tại đây cho thấy, từ khi “lô cốt” bao vây cũng là lúc lượng khách đến nơi này giảm 70-80%. Điều này đồng nghĩa với việc cơ hội kinh doanh cuối cùng trước khi di dời nhằm dứt điểm hàng hóa cũng “chìm” theo sự sụt giảm số lượng khách. Không còn cách nào khác trước việc tuân thủ lệnh di dời sớm hơn dự kiến và sự bao vây của “lô cốt”, các tiểu thương đành ngậm đắng xả hàng bằng cách giảm giá sâu khiến Thương xá Tax mấy ngày qua chẳng khác chợ trời.

 

Sáng 19/8, dọc đường Lê Lợi và Nguyễn Huệ - nơi Thương xá Tax còn im lìm cửa đóng và mặc “lô cốt” quây quanh - người dân dồn nhau chật cứng. Tiếng í ới hỏi nhau nơi gửi xe rộ lên không ngớt. Người ta chen nhau đến Thương xá Tax bởi một cơ hội mua được hàng hiệu giá rẻ bất ngờ xuất hiện tại nơi đây. “Họ đang bán tống bán tháo, toàn hàng hiệu không đó. Ngày thường vào đây mua sắm “bỏng tay” vì giá cao ngất, nay chỉ bằng giá hàng chợ thôi”, chị Hải Phượng, nhà tận Gò Vấp nói với chúng tôi khi đang xếp hàng chờ vào một cửa hàng giày dép hàng hiệu giảm đến 50% giá.

 

Hàng hiệu đồng giá . Ảnh: Q.Bảo

Bên trong Thương xá Tax, quang cảnh còn “khủng” hơn. Người người chen nhau chật cứng. Kẻ bán người mua hét vào mặt nhau thì mới có thể nghe thấy tiếng. Không ít du khách quốc tế cũng tranh thủ lựa chọn quần áo, vật lưu niệm giá rẻ bất ngờ. Tiếng cảnh báo của bảo vệ Thương xá Tax cứ 5 phút lại vang trên loa: “Quý khách cẩn thận, coi chừng móc túi”. Một du khách Mỹ đang mỉm cười nhìn các thành viên nữ trong đoàn của mình lựa và khoe áo hàng thun có hàng chữ Việt Nam mà không hiểu tại sao nơi này đông vui đến thế. Khi biết Thương xá Tax sắp đóng cửa, du khách này ồ lên kinh ngạc và đưa chúng tôi xem quyển guide book được ấn hành ở nước ngoài có trang nói về Thương xá Tax như một địa chỉ mà khi thăm TPHCM cần phải đến, kèm theo hơi thở dài tiếc nuối.

 

Liên quan đến hoạt động di dời, bà Trần Thúy Liên - Giám đốc phụ trách Thương xá Tax, cho hay đơn vị đã bố trí khu vực kinh doanh mới ở quận 8 (C6 đường Phạm Hùng) hoặc quận 10 (Siêu thị Sài Gòn) nếu tiểu thương có nhu cầu. Cùng với đó, tiểu thương được hỗ trợ chi phí điện, nước… và miễn phí thuê mặt bằng trong các tháng 8, 9.

Một cư dân gốc Sài thành, bà Thúy Hạnh, người không dành thời gian cho việc mua sắm hàng giảm giá trong buổi sáng 19/8 mà tản bộ ngắm quang cảnh tại đây, cũng thở dài như vị du khách người Mỹ nọ: “Sài Gòn lại sắp mất thêm một nét xưa nữa rồi. Tòa nhà này gắn với bao ký ức của người Sài Gòn. Tòa nhà này cũng khiến Sài Gòn phồn hoa hơn từ xưa đến giờ. Thiệt là tiếc…”. Người phụ nữ sinh ra và lớn lên cách Thương xá Tax chỉ 3 con đường, nay đã ngoài 60 tuổi còn nói, cứ mỗi lần thành phố thay đổi bằng cách dỡ bỏ những nét xưa như Thương xá Tax, bà lại tìm đến những nơi này như một cách níu giữ ký ức.

Trong khi những cựu dân Sài thành như bà Thúy Hạnh ngậm ngùi vì hình ảnh Sài Gòn-TPHCM, vốn đẹp vẹn nguyên trong ký ức, nay lại sứt mẻ dần thì những tiểu thương lại luyến tiếc Thương xá Tax theo chiều hướng khác. “Thương xá Tax luôn là nơi mua bán đẳng cấp mà không nơi nào trong thành phố này có được. Với khách Việt đến Thương xá Tax mua sắm là thể hiện phong cách và vững niềm tin chất lượng. Với du khách quốc tế, đến Thương xá Tax mua sắm là trải nghiệm không thể thiếu khi du lịch đến TPHCM. Bởi vậy, không được kinh doanh ở đây là tổn thất khó hồi phục, dù có được di dời bố trí chỗ nào khác…”, bà Thu Thảo, một tiểu thương nhiều năm gắn liền với Thương xá Tax tiếc nuối.

 

Lịch sử Thương xá Tax   Thương xá Tax được xây dựng bắt đầu từ những năm 80 của thế kỷ 19. Tòa nhà cùng với những công trình kiến trúc thời Pháp thuộc khác như Chợ Bến Thành, Nhà thờ Đức Bà, Bưu điện thành phố, Nhà hát Lớn thành phố, Dinh Toàn quyền (nay là Hội trường Thống Nhất), Dinh Xã Tây (này là trụ sở UBND thành phố) góp phần tạo nên một “Hòn ngọc Viễn Đông”, một “Ville de Sai Gon” tao nhã và sôi động bậc nhất châu Á thời bấy giờ. Thương xá Tax ngày ấy được mang tên Les Grands Magazins Charner (GMC), kinh doanh các mặt hàng sang trọng được nhập khẩu chủ yếu từ Anh, Pháp và các nước phương Tây. Đầu thập niên 60 của thế kỷ 20, tòa nhà GMC được đổi tên thành Thương xá Tax. Vào thời kỳ này, việc mua bán vẫn rất nhộn nhịp, các thương hiệu nổi tiếng trên thế giới được du nhập nhiều hơn vào Việt Nam. Sau ngày giải phóng 30/4/1975, tòa nhà Thương xá Tax được giao lại cho UBND TPHCM, từ đó thỉnh thoảng được tận dụng làm không gian trưng bày, máy móc công nghiệp. Đúng ngày Quốc tế Thiếu nhi 1/6/1978, Thương xá Tax được đổi tên thành Cửa hàng Phục vụ thiếu nhi thành phố. Đến năm 1981, Cửa hàng Phục vụ thiếu nhi trở thành Cửa hàng Bách hóa tổng hợp. Những năm cuối thập niên 90 của thế kỷ 20, tòa nhà trở thành một trung tâm giao thương thực sự. Việc giao thương với người Nga rất được chú trọng nên thời kỳ này tòa nhà còn có một tên gọi khác là “chợ Nga”. Ngày 18/10/1997, Cửa hàng Bách hóa tổng hợp thành phố được đổi tên thành Công ty Bán lẻ tổng hợp Sài Gòn. Ngày 19/01/1998, dòng chữ THƯƠNG XÁ TAX chính thức được đặt trên nóc tòa nhà đánh dấu sự trở lại của một thương hiệu đã  ăn sâu vào tâm trí của người Sài Gòn xưa.     (Nguồn: Thương xá Tax)