Ai dám lấy 5 tỷ?

Con số 5 tỷ đồng ấy ở đâu ra? Xin thưa, Thanh tra Chính phủ và Bộ Nội vụ vừa đề xuất khen thưởng người tố cáo tham nhũng bằng những khoản vật chất hấp dẫn vô cùng. Tối đa là 10% trị giá tài sản đã giúp thu hồi về cho Nhà nước, thấp hơn thì cũng gấp vài chục lần mức lương cơ bản. Ví dụ, người tố cáo giúp thu hồi hàng nghìn tỷ đồng tham nhũng thì sẽ được tối đa 5 tỷ đồng, hoặc có bằng khen cấp Bộ sẽ được khoảng 23 triệu đồng… Nói chung, rất nhiều mức thưởng “khủng”, đáng để mạnh dạn đứng ra tố cáo tham nhũng. Lý thuyết là thế!

Tham nhũng thường xảy ra ở nơi có quyền, có thế, thế nên mới nói “cơ hội” đang nghiêng về cán bộ, công chức Nhà nước – những người có cơ hội nắm biết các thông tin về tham nhũng, còn dân thường e là khó.

Tuy nhiên, khoan hãy vội mừng, trong dự thảo khen thưởng mà liên Bộ đang lấy ý kiến nhân dân có mấy câu chữ rất quan trọng. Ấy là được khen thưởng trên tài sản “đã thu hồi”.

Hãy thử nhìn lại công tác thu hồi tài sản trong các vụ án tham những xem sao: Theo một báo cáo thì trong năm 2013, ngành Thanh tra phát hiện 80 vụ, 90 đối tượng có hành vi liên quan đến tham nhũng, kiến nghị thu hồi hơn 117 tỷ đồng nhưng mới chỉ thu được khoảng 59 tỷ đồng; lực lượng Cảnh sát điều tra thụ lý điều tra 371 vụ/847 bị can phạm tội tham nhũng, thiệt hại do tham nhũng ước tính 9.260 tỷ đồng, 51.000 lượng vàng SJC, nhưng mới chỉ thu hồi nộp ngân sách trên 900 tỷ đồng…Cơ quan chức năng từng phải đưa ra những dòng báo cáo rằng: Việc thu hồi tài sản trong các vụ án tham nhũng hiện chỉ đạt không quá 10%, trong đó nhiều vụ hầu như không thu được gì do bị can, bị cáo đã tẩu tán tài sản, làm thất thoát và không có khả năng hoàn trả.

Nhà nước – với đầy đủ các thiết chế trong tay còn trầy trật với việc thu hồi tài sản trong các vụ án tham nhũng, vậy thì với người tố cáo tham nhũng, khoản tiền thưởng sẽ thế nào?

Trong khi đó, bất kỳ ai khi tố cáo tham nhũng đều đứng trước các nguy cơ: mất vị trí công tác, cơ hội thăng tiến, thậm chí tính mạng của mình cũng bị đe dọa. Trên thực tế, không ít người đã bị trù dập, bị bôi nhọ, phải kêu nơi nọ, cầu chỗ kia trong vô vọng, chỉ vì họ đã đứng lên chống tham nhũng!

Có lẽ phần lớn những người chống tham nhũng hiện nay không phải vì tiền mà vì “giữa đường thấy chuyện bất bình chẳng tha”. Họ muốn sự công bằng cho xã hội và hiểu rằng, phần thiệt sẽ về mình.

Giờ đây, những người chống tham nhũng sẽ được khen thưởng lớn, đó là tin vui cho những người dũng cảm. Tuy nhiên, giá mà những người chống tham nhũng không phải đợi “tài sản thu hồi” rồi được mới tính phần trăm tiền thưởng thì tốt biết bao!