Móng Cái - Vì đâu hàng lậu lộng hành?: Gã “nghiện” bên sông và những con đò “bí ẩn”

Móng Cái, thành phố vùng biên của Quảng Ninh, những ngày giữa tháng 11 tấp nập hơn thường lệ. Qua rồi cái thời cánh buôn lậu dùng xe máy, xe thồ chở từng bao hàng luồn lách qua rừng núi vào nội địa. Trong loạt bài điều tra này, PV Báo GĐ&XH sẽ phản ánh một khía cạnh khác, nghiêm trọng và nhức nhối hơn, liên quan đến sự buông lỏng quản lý đường mòn lối mở dọc biên giới, tạo điều kiện cho hàng lậu vào sâu trong nội địa Việt Nam.

 

Hàng lậu qua đò sắt sang sông để tránh sự kiểm soát của lực lượng chức năng. Ảnh: Việt Nguyễn

 

Quốc lộ 18A là con đường duy nhất đưa hàng hóa từ thành phố vùng biên Móng Cái vào nội địa. Vào những dịp cao điểm cuối năm, hàng về càng nhiều. Trên con đường hẹp, xe container, xe tải hạng nhẹ, xe thùng kín... chạy nườm nượp. Thật khó để xác định trong những chiếc xe tải nặng trĩu từ Móng Cái về, có bao nhiêu chiếc chở hàng lậu. Đếm thì không dễ, song muốn tìm một chiếc xe như vậy chẳng khó.

 

Hai ngày "vật vờ"

 

Ngày thứ nhất. Xe khách chạy hướng Hạ Long - Móng Cái "thả" chúng tôi xuống khu vực Km15 trên quốc lộ 18A, ngay sát Trạm kiểm soát liên hợp (KSLH) Km15 - Bến tàu Dân Tiến (Cục Hải quan Quảng Ninh). Xe khách, xe tải qua trạm đông đúc, được hải quan và lực lượng liên ngành kiểm tra khá kỹ lưỡng trước khi nhận phiếu qua trạm để đi tiếp. Nhưng chúng tôi chú ý nhiều hơn đến một số lối rẽ ngang trước khi đến trạm (chiều từ Móng Cái về). Ấy là một con đường đất rộng, vắng vẻ, bụi bặm, gồ ghề, tan nát và một con đường nhỏ đi qua khu dân cư. Cả hai đều nối ra bờ sông - nơi có cầu Dân Tiến bắc qua. Trời chưa tối hẳn, đủ để thấy rõ hàng chục con đò sắt đậu hai bên bờ sông. Bến nước rộng rãi, in hằn vết bánh xe tải. Đây là khu vực xe chở hàng lậu "né" trạm kiểm soát? Chúng tôi đặt nghi vấn như vậy bởi phía bên kia cầu Dân Tiến có rất nhiều xe tải đợi sẵn. Khả năng là, xe chở hàng lậu sẽ không đi qua trạm để tránh lực lượng chức năng kiểm tra, mà theo hai ngả rẽ này tiến ra bờ sông, thả hàng xuống đò. Những con đò sắt "bí ẩn" có nhiệm vụ chở hàng qua bờ bên kia, rồi xe tải bên đó bốc hàng đi tiếp vào nội địa.

 

Ngày thứ hai. Giữa buổi trưa, chúng tôi từ thành phố quay lại khu vực Km15, đi qua con đường đất cách Trạm KSLH hơn 100m, rẽ đến mép sông. Bờ bên này (chỗ phóng viên đứng) chỉ còn một con đò sắt đang nhàn tản trên mặt nước. Nhưng bờ bên kia, có ít nhất 3 chiếc đò sắt chở đầy hàng dưới sông, 3 chiếc xe tải trên 2,5 tấn đang quay đuôi ra mép nước cho cánh "cửu vạn" bốc hàng lên. Một chiếc xe khác thì vừa rời bến. Tuy vậy, không khí ban ngày khá im ắng. Chúng tôi cân nhắc trở lại một lần nữa vào ban đêm.

 

"Thằng nghiện" bên sông

 

Hơn 22h30 đêm 4/11, sau khi trang bị thêm một... xi-lanh, một ống nước cất, chúng tôi quyết định tiến sâu vào bãi thả hàng của những chiếc xe trốn qua Trạm KSLH. Lái xe taxi tên B. cho biết, đợt này đang "cấm biên" nên hàng hóa không nhiều lắm. Dù vậy, trong khoảng 30 phút, chúng tôi vẫn thấy ít nhất 4 chiếc xe chở nặng tiến vào con đường đất để đi ra bờ sông. Bên kia cầu, gần chục chiếc xe tải hạng nhẹ trống rỗng đang đợi sẵn để "đón" hàng đi tiếp. Đò sắt bập bềnh, công kênh từng bao tải nặng trĩu, được lái từ bờ bên này sang bên kia. Taxi chỉ dám đỗ phía ngoài, chúng tôi quyết định đi sâu vào trong, khi cách khu vực đổ hàng chừng 100m, đã đủ quan sát và ghi hình thì có 2 thanh niên đi xe máy lượn qua. Chỉ ngó nghiêng một lát rồi họ phi xe thẳng ra đường chính (QL 18A). Chưa đầy 5 phút sau, 2 thanh niên quay lại, thấy chúng tôi vẫn ngồi đó liền đi chậm lại, định tiến về phía phóng viên. Biết sẽ bị "hỏi thăm", chúng tôi đưa ống nước cất lên miệng cắn vỡ, chọc xi-lanh vào, rồi đúng tư thế ngồi... "chích", sau đó nằm vật ra "thưởng thức". Hai thanh niên thấy vậy chửi tục mấy câu rồi quay lại phía bờ sông.

 

Rất muốn có những hình ảnh cận cảnh, sống động hơn nữa, song cũng không thể liều lĩnh thêm, chúng tôi quyết định trở lại đường chính, đi về phía gác chắn barie của Trạm KSLH để... nhờ giúp đỡ. Một cảnh sát giao thông tên Hiệp, phụ trách barie này, nói: "Bây giờ bọn anh vào chúng nó cũng ném vỡ đầu ấy chứ". Một cán bộ hải quan trong kíp trực cho biết, các đối tượng khá liều lĩnh nên muốn vào phải huy động tổ công tác.

 

Đi tìm "đầu vào đích thực"

 

Ông Nguyễn Văn Tính - Trưởng trạm KSLH Km15 - Bến tàu Dân Tiến chia sẻ, tình trạng nhiều xe chở hàng không đi qua trạm để kiểm tra đã diễn ra từ khá lâu, bị các lực lượng liên ngành của trạm bắt giữ, xử lý nhiều lần xong vẫn tái diễn. Hai phía đầu cầu Dân Tiến đều có "chim lợn" để theo dõi hoạt động của hải quan, công an. Nếu trạm bố trí lực lượng, đi xe vào thì những "điệp viên" này sẽ thông tin ngay cho các xe, cho những đối tượng khác ở 2 bờ sông nhằm tẩu tán hàng hóa. Ông Tính cho biết, trước đây có trường hợp đối tượng thậm chí còn xông vào trụ sở làm việc của trạm đập phá, "đòi" lại hàng bị thu giữ.

 

Tuy nhiên, Trạm KSLH tại Km15 cũng chỉ là đơn vị kiểm soát sau khi hàng đã qua biên giới vào nội địa. Lưu lượng xe qua trạm mỗi ngày là khoảng 800 xe, việc kiểm tra cũng chỉ đơn giản là nhờ chiếc đèn pin và ánh mắt nghiệp vụ, ngoài ra có sử dụng các "cộng tác viên bí mật" thông tin về xe tình nghi. Do đó, chúng tôi quyết định trở lại biên giới để thâm nhập sâu vào những "điểm nóng" - nơi hàng lậu được hiểu theo đúng nghĩa- đã từ bên kia sông Kalong (Trung Quốc), qua bờ bên này (Việt Nam) như thế nào? Hầu hết những đường mòn biên giới này đều có lực lượng biên phòng canh giữ. Chuyện bốc hàng từ đò lên xe tải, chạy qua các đường mòn lối mở rồi mới rời thành phố Móng Cái đi về QL18A, dễ thấy bất kể ngày đêm. Những "bến bãi" nghe tên đã thấy mùi "giang hồ" như "ngã tư ông Liềng", "cổ Ngỗng", "ông Nho", "bến Z1"... thực chất là gì? Ngoài các cửa khẩu hợp pháp, tại sao trong câu cửa miệng của người Móng Cái lại xuất hiện khái niệm "bến bãi" nhạy cảm như vậy?

 

(Còn nữa)

Điều tra của Việt Nguyễn