Thực hư “thần dược” từ nhau thai bà đẻ

TPHCM cũng tràn ngập “bánh nhau” không rõ xuất xứ

Tại TPHCM, hiện nhau thai khô đang được bày bán la liệt tại chợ dược liệu ở quận 5.Hầu như cửa hàng nào cũng bán nhau thai khô. Hầu hết các cửa hàng dược liệu trong khu vực chợ đông y đều bán “tử hà sa” (chế biến từ nhau thai) với giá từ 75.000 - 85.000 đồng (loại chỉ có 5 chữ), loại giá cao nhất từ 110.000 - 135.000 đồng/gói (loại 10 chữ), không có xuất xứ nguồn gốc, không có nhãn phụ tiếng Việt. Tại các cửa hàng thuốc Đông y thường có giá 250.000 đồng/gói. Những gói “tử hà sa” này được sấy khô, sợi màu vàng như sợi mì gói. Những người bán hàng ở đây thường bảo khách ăn loại này rất bổ, cả hai vợ chồng có thể cùng ăn bằng cách nấu canh, xào với rau hoặc hấp. Một chủ cửa hàng chuyên bán thuốc Đông y ở TPHCM cho biết, “tử hà xa” được nhập từ Trung Quốc về, chế biến đơn giản.

Lương y Đinh Công Bảy, Tổng thư ký Hội Dược liệu TPHCM khuyên rằng, không nên dùng “tử hà xa” không rõ nguồn gốc. Người dân muốn sử dụng cần có sự tư vấn của thầy thuốc uy tín, không nên tự ý mua thuốc về sử dụng. Theo nguyên tắc, khi sản xuất thuốc từ nhau thai phải có quy trình sàng lọc, kiểm duyệt rất chặt chẽ để tránh các bệnh như HIV, viêm gan… Một số thầy thuốc Đông y kiến nghị, “tử hà sa” hiện vẫn được nhiều thầy thuốc kê đơn chữa bệnh – là nhu cầu có thật hiện nay, Nhà nước nên có những xí nghiệp sản xuất, chế biến nhau thai theo tiêu chuẩn tốt nhất để phục vụ người dân.  

 

T.L

Một khách hàng vừa mua bánh nhau trên phố Lãn Ông với

 giá 250.000 đ/gói. Ảnh: LX

Nhau thai là bệnh phẩm!

 

“Bánh nhau” bỏ ra ngoài có màu vàng, mùi nồng, ngửi rất khó chịu.

Theo diễn đàn về Đông Trùng hạ thảo trên trang web bacsi.com thì nhau thai là một bệnh phẩm. Bác sĩ Lưu Thế Duyên (Bệnh viện Từ Dũ TPHCM) cho biết, cách đây vài chục năm, khi các công ty dược còn sản xuất thuốc Filatov (một loại thuốc chữa suy dinh dưỡng, còi xương cho trẻ) Bệnh viện Từ Dũ có bán lại nhau thai cho các công ty này. Nhưng khoảng hơn 10 năm trở lại đây, thuốc Filatov không còn sản xuất nữa nên bệnh viện đăng ký với Công ty Môi trường đô thị TPHCM phân loại rác thải y tế, trong đó có nhau thai, để đưa đi tiêu hủy.

Một bác sĩ của Bệnh viện phụ sản Hùng Vương TPHCM cho biết thêm, theo quy định của Bộ Y tế, nhau thai được coi là một loại bệnh phẩm, nên việc xử lý phải tuân theo quy chế quản lý chất thải y tế. Gần đây, nhau thai có được các phòng thí nghiệm tận dụng để lấy tế bào gốc từ máu cuống rốn. Trước đây, có giả thuyết cho rằng nhau thai có thể sinh ra một chất kích tố có tác dụng bồi bổ, tăng cường sức khỏe. Tuy nhiên, sau này thế giới không công nhận những phương pháp gọi là tạng phủ trị liệu (chất chiết xuất từ gan, nhau thai) do không hiệu quả.

Hiện ở Việt Nam, việc sử dụng nhau thai để làm món ăn bổ dưỡng ở các thành phố gần như không còn. Việc làm thuốc cũng rất hạn chế bởi các quy định y tế quản lý nhau thai rất nghiêm ngặt và cũng có nhiều vị thuốc khác thay thế. Chỉ còn lác đác một số người dân ở vùng sâu, vùng xa vẫn giữ thói quen sử dụng nhau thai như loại thức ăn bổ dưỡng hay làm thuốc tại nhà.

 

Cẩn trọng vẫn hơn

Một bác sĩ đông y (xin được giấu tên) cho biết: Trước đây, ông có sử dụng nhau thai xin từ nữ hộ sinh về chế biến, sấy khô, bốc thuốc cho người bệnh. Mỗi lần xin nhau thai ông luôn dặn dò bác sĩ hoặc nữ hộ sinh lấy nhau từ những người mẹ khoẻ mạnh, sinh con khoẻ mạnh và được xét nghiệm HIV trước khi sinh. Khi mang về, nhau phải được rửa sạch với rượu và chế biến ngay. Sau khi được rút hết nước, nhau thai được tán thành bột, gọi là tử hà xa. Đây là một trong những vị thuốc đi kèm với một số vị thuốc khác để làm cân bằng âm dương trong cơ thể.

Nhu cầu sử dụng tử hà xa của những thầy thuốc đông y là có thật. Tuy nhiên, gần đây họ không dám dùng vì bệnh viêm gan và HIV ngày càng tăng lên, hàng hoá bán ở ngoài không nguồn gốc và không đảm bảo cho sức khoẻ người tiêu dùng.

PGS.TS.BS Nguyễn Thị Bay, giảng viên khoa y học cổ truyền, trường đại học Y dược TPHCM cho biết, hiện chưa có công trình nghiên cứu khoa học nào về việc sử dụng nhau thai trong điều trị trên lâm sàng, ngoài những kinh nghiệm có từ lâu đời và một số ghi nhận ban đầu hay thăm dò ứng dụng trị liệu.

Hoàng Nhung