Dân số và chất lượng nguồn nhân lực: Nắm "vàng", thoát bẫy thu nhập trung bình
GiadinhNet - "Nếu không nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, chúng ta có nguy cơ rơi vào "bẫy thu nhập trung bình" mà Ngân hàng Thế giới đã khuyến nghị".
Bà Trương Thị Mai - Chủ nhiệm Ủy ban về Các vấn đề xã hội của Quốc hội (CVĐXHQH) nhấn mạnh tại Hội thảo "Đại biểu dân cử với chính sách, pháp luật về lao động - việc làm và các chỉ tiêu có liên quan", phối hợp với Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) tổ chức ngày 16/3.
Cơ hội "vàng" và thách thức
Chất lượng nguồn nhân lực - vấn đề "nóng" tại Hội thảo được các đại biểu đề cập đến cả yếu tố chất lượng dân số và chất lượng đào tạo nghề, việc làm.
Việt Nam đang có một nguồn nhân lực dồi dào nhưng trình độ tay nghề và chuyên môn kỹ thuật chưa cao. Ảnh: Chí Cường. |
TS Dương Quốc Trọng cũng cho biết, các vấn đề của nhóm dân số 15 - 24 (lứa tuổi vị thành niên, thanh niên) có những thay đổi, làm cản trở việc cải thiện chất lượng dân số như quan hệ tình dục trước hôn nhân, nạo phá thai, lạm dụng chất gây nghiện (thuốc lá, rượu bia...) có xu hướng gia tăng. Bên cạnh đó, thanh thiếu niên của ta còn nhiều hạn chế về tầm vóc, thể lực. Chiều cao, cân nặng và sức bền còn thấp xa so với nhiều nước trong khu vực...
Ở góc độ của giáo dục đào tạo - yếu tố thứ hai của chất lượng nguồn nhân lực, thì theo số liệu từ cuộc Tổng Điều tra Dân số và Nhà ở năm 2009, tỉ lệ biết chữ của dân số từ 15 tuổi trở lên đã liên tục tăng từ 88% (1989) lên 90% (1999) và 94% (2009). Tuy nhiên, tỉ trọng lao động đã qua đào tạo ở nước ta còn thấp. Trong tổng số 49,2 triệu người từ 15 tuổi trở lên chỉ có 7,3 triệu người đã được đào tạo, chiếm 14,9% tổng lực lượng lao động. Như vậy, nguồn nhân lực của nước ta trẻ và dồi dào nhưng trình độ tay nghề và chuyên môn kỹ thuật thấp. Cả nước có hơn 41,8 triệu lao động (85,1% lực lượng lao động) chưa được đào tạo để đạt một trình độ chuyên môn kỹ thuật nào đó.
Cảnh báo về "bẫy thu nhập
trung bình"
"Bẫy thu nhập trung bình" - khái niệm chỉ tình trạng một quốc gia thoát nghèo, gia nhập vào nhóm nước có thu nhập trung bình nhưng mất nhiều thập kỷ vẫn không trở thành quốc gia phát triển. Việt Nam từ năm 2008 đã có mức thu nhập bình quân vượt hơn 1.000 USD/người và Ngân hàng Thế giới năm 2009 đã đưa vào nhóm nước có mức thu nhập trung bình. Từ đó đã có một loạt cảnh báo từ các nhà kinh tế về cái bẫy của nước thu nhập trung bình mà Việt Nam có thể mắc phải. Thực tế, có nhiều nền kinh tế ở châu Á từ nghèo chuyển thành có thu nhập trung bình nhưng có rất ít trong số đó vượt lên như trường hợp của Hàn Quốc. Còn lại một loạt nước như: Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Philippines loanh quanh không thể vượt lên được. Khó khăn đến mức mà một nhà kinh tế người Nhật gọi bẫy thu nhập trung bình là cái "trần thủy tinh" của các nước ASEAN. |
Bà Nguyễn Thị Kim Dung - Trưởng ban Chính sách Dịch vụ công Viện Nghiên cứu quản lý Kinh tế Trung ương cho biết, trong 5 năm qua (2006 - 2010), cả nước đã tạo việc làm cho hơn 8 triệu lao động, tỉ lệ thất nghiệp ở thành thị giảm xuống còn 4,5%, góp phần tạo việc làm, cải thiện mức sống nhân dân. Tuy nhiên, dân số nước ta tham gia lực lượng lao động không ngừng tăng lên hàng năm, gây sức ép đáng kể cho nền kinh tế trong việc tạo việc làm và giảm tỉ lệ thất nghiệp. Theo dự báo, trong giai đoạn 2010 - 2020, cứ 3 người bước vào độ tuổi lao động mới có 1 người bước ra tuổi lao động. Do đó, để đáp ứng được nhu cầu làm việc của mọi người, mỗi năm cần có thêm 1 triệu chỗ làm mới.
Tại hội thảo, các chuyên gia của ILO đánh giá cao Việt Nam trong việc nỗ lực nâng cao chất lượng dân số, chất lượng nguồn nhân lực. Đại diện của tổ chức này cho rằng, những nỗ lực trên cùng với việc hoàn thiện các luật liên quan, sẽ nâng cao chất lượng sống của người dân Việt Nam cùng với việc làm bền vững. Bà Trương Thị Mai - Chủ nhiệm Ủy ban CVĐXHQH ghi nhận những đánh giá của ILO và cho biết, để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phải có sự lồng ghép, phối hợp hiệu quả của các bộ, ngành liên quan để nắm bắt, tận dụng cơ hội dân số "vàng", tránh được nguy cơ mắc "bẫy thu nhập trung bình".
Đừng bỏ lỡ cơ hội “vàng”
Cơ cấu dân số vàng chỉ đến 1 lần đối với lịch sử phát triển của một dân tộc. Các "con rồng" châu Á đều cất cánh bay lên, đưa đất nước phát triển từ giai đoạn này. Chỉ có Thái Lan đã bỏ lỡ mất cơ hội này. Trong chuyến thăm và trao đổi về công tác dân số, bạn đã nói với chúng tôi rằng Việt Nam đừng bỏ lỡ cơ hội này như họ.
TS Dương Quốc Trọng
Tổng cục trưởng Tổng cục DS-KHHGĐ
Chúng ta đang bước vào thời kỳ dân số "vàng" - tiềm năng nguồn nhân lực cho phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, nếu tiềm năng đó không được khai thác, đào tạo và không có kỹ năng sẽ trở thành gánh nặng của xã hội. Cần có chính sách "giải phóng", phân bố và sử dụng có hiệu quả tiềm năng đó.
TS Nguyễn Hữu Dũng
Nghiên cứu viên cao cấp của Viện Khoa học Lao động và Xã hội
Trước cơ hội dân số vàng, chúng ta cần một lực lượng lao động "vàng" cả về thể lực và trí tuệ. Chúng ta phải sử dụng tối ưu lực lượng lao động hiện có và đầu tư vào tương lai. Trong vòng 20 năm nữa, chúng ta có một thế hệ công dân trưởng thành mới, do vậy nếu chưa đầu tư ngay từ bây giờ đã là bắt đầu muộn.
TS Lê Hồng Huyên
Phó Vụ trưởng Vụ Xã hội, Văn phòng TƯ Đảng
Mai Việt (ghi) |
Hà Thư
Đau lòng nam sinh lớp 8 tử vong do tự ngã khi điều khiển xe máy
Xã hội - 5 giờ trướcGĐXH - Trước khi xảy ta sự việc, cháu T. điều khiển xe máy đi trên tuyến đường nội thị từ bãi tắm Bãi Cháy về hướng cầu Bãi Cháy. Khi lưu thông đến khúc cua, phương tiện do nam sinh điều khiển bất ngờ tự ngã xuống đường khiến nạn nhân không qua khỏi.
Vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chết não: Điều tra nghi vấn có đồng phạm
Pháp luật - 7 giờ trướcCơ quan chức năng đang xác minh, điều tra, làm rõ vấn đề có đồng phạm hay không trong vụ việc nam sinh lớp 8 ở quận Long Biên bị đánh đến chấn thương sọ não.
Hôm nay (28/3) có tới 2 người trúng Vietlott, cùng chia nhau số tiền ai cũng mong ước
Xã hội - 8 giờ trướcGĐXH - Tối 28/3, Công ty Xổ số Điện toán Việt Nam (Vietlott) thông báo đã tìm ra 2 tấm vé trúng giải Jackpot 2 của xổ số Power 6/55.
Lên mạng tìm 'của lạ' người đàn ông mất hơn nửa tỷ đồng
Pháp luật - 8 giờ trướcMột người đàn ông ở tỉnh Gia Lai lên mạng tìm "của lạ" đã bị các đối tượng lừa đảo chiếm đoạt số tiền hơn nửa tỷ đồng.
Thương tâm: Va chạm với ô tô đầu kéo, người phụ nữ đi xe máy tử vong
Xã hội - 9 giờ trướcGĐXH - Trong quá trình điều khiển xe máy lưu thông trên QL18 đoạn chạy qua địa phận phường Yên Thanh, chị T. bất ngờ va chạm với ô tô đầu kéo đi cùng chiều. Cú va chạm khiến chị T. cùng xe máy ngã ra đường và bị ô tô đầu kéo chèn qua tử vong.
Bắt một giám đốc doanh nghiệp lừa đảo chiếm đoạt gần 987 lượng vàng
Pháp luật - 9 giờ trướcGĐXH - Với thủ đoạn tinh vi, một giám đốc doanh nghiệp đã lừa đảo, chiếm đoạt gần 987 lượng vàng 18k, tương đương số tiền hơn 35 tỷ đồng của nhiều người.
Bắt thanh niên 18 tuổi lừa đảo hàng trăm người
Pháp luật - 9 giờ trướcGĐXH - Sau khi lập Facebook, Quý đăng tải bài viết về cho vay online với thủ tục đơn giản, giải ngân nhanh rồi yêu cầu người vay đóng phí. Bằng thủ đoạn này, đối tượng lừa đảo 162 nạn nhân.
Truy đến cùng thông tin xấu độc vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chấn thương sọ não
Pháp luật - 10 giờ trướcGĐXH - Chiều 28/3, tại cuộc họp báo thông tin kinh tế - xã hội Quý I/2024 của Hà Nội, Phó Giám đốc Công an TP Hà Nội đã thông tin về vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chấn thương sọ não xảy ra trên địa bàn quận Long Biên.
Công an vào cuộc vụ cây sao đen trăm tuổi bị chặt hạ trên phố Lò Đúc
Đời sống - 10 giờ trướcGĐXH - Mới đây, UBND TP Hà Nội đã giao Công an TP làm rõ những vấn đề liên quan đến thông tin phản ánh 3 cây sao đen trăm tuổi trước các ngôi nhà mới xây trên phố Lò Đúc bị chết bất thường.
Kết quả xổ số (KQXS) hôm nay thứ Năm ngày 28/3/2024
Xã hội - 10 giờ trướcGĐXH - Kết quả xổ số hôm nay - KQXS thứ Năm ngày 28/3/2024: Xổ số miền Nam - XSMN, xổ số miền Trung - XSMT, xổ số miền Bắc - XSMB, xổ số Vietlott - XS Vietlott.
'Nữ doanh nhân' sang chảnh lĩnh án tử hình
Pháp luậtMỹ tạo vỏ bọc doanh nhân sống sang chảnh để buôn bán ma túy. Hành vi phạm tội của bị cáo này được một cô gái quê Quảng Bình giúp sức.